Hij steunt de oproep voor één Europees onderzoeksinstituut op het gebied van kunstmatige intelligentie. Want anders bepalen de Amerikaanse tech-giganten straks de hele onderzoeksagenda. Hoogleraar Data Science Tom Heskes: ‘Als we als Europa willen meetellen dan moeten we onszelf echt beter organiseren.’

Zelfrijdende auto’s, zorgende robots, apparaten die verlamde mensen in staat stellen te communiceren. Kunstmatige intelligentie staat in de belangstelling. Hoogleraar Data Science Tom Heskes merkt het aan de vele studenten die jaarlijks bij de opleidingen kunstmatige intelligentie en informatica aankloppen. In een paar jaar tijd is met name kunstmatige intelligentie gegroeid van een relatief kleine studie met een gemiddelde instroom van veertig studenten tot een van de groten, tweehonderd nieuwe studenten per jaar. Grote bedrijven als Amazon, Apple en Google floreren en halen Europese masterstudenten en onderzoekers over om bij hen te komen werken. ‘Mijn promovendi gaan bijna allemaal het bedrijfsleven in’, zegt Heskes.

‘Op bepaalde gebieden lukt het gewoon niet om te concurreren met bedrijven als Google en Amazon’

Een van zijn voormalige promovendi is nu onderzoeksdirecteur bij Booking.com, een andere vertrok naar TomTom. ‘Het is moeilijk om hen te behouden voor de wetenschap.’ Hij heeft zeker nog goede mensen over in zijn groep, verzekert Heskes. ‘Maar op bepaalde gebieden lukt het gewoon niet om te concurreren met bedrijven als Google en Amazon. Zij hebben heel veel geld, alle data, ze hebben enorme onderzoeksgroepen, ze hebben heel veel computers met een immense rekenkracht. Dat is voor wetenschappers een heel aantrekkelijke omgeving om in te werken.’

Tech-giganten

Heskes is een van van de ruim 150 Europese wetenschappers die een oproep doen om een Europees laboratorium op te richten op het gebied van kunstmatige intelligentie. Europese onderzoekers kunnen daarin samenwerken in een omgeving die nu alleen de Amerikaanse tech-giganten weten te creëren. Eén Europees onderzoeksinstituut naar het model van CERN, het Europese lab voor deeltjesonderzoek in Genève, is de bedoeling. ‘Als je als Europa wilt blijven meetellen dan moeten we onszelf echt beter organiseren. In een gezamenlijk instituut kunnen we makkelijker de grote thema’s oppakken waarmee Google en Microsoft nu weglopen. Dat moeten we niet in een kelder in Nijmegen willen doen.’

De wetenschappers hopen dat de Europese Unie met geld voor zo’n gezamenlijk onderzoeksinstituut over de brug komt. ‘Alleen op die manier kunnen we zorgen dat de uiteindelijke onderzoeksagenda niet alleen wordt bepaald door Google en Microsoft. Want hoe goed hun bedoelingen ook zijn, het zijn commerciële bedrijven: aan het eind van de rit moeten zij en hun aandeelhouders wèl geld verdienen.’

Overigens zijn er op dit moment meer initiatieven om een Europees instituut op het gebied van kunstmatige intelligentie van de grond te tillen.