Laserlab FELIX en magnetenlab HFML trekken steeds meer samen op. Een nieuwe verbouwing, mét een gezamenlijke hoofdingang, verbindt de twee labs ook zichtbaar met elkaar. ‘De combinatie is uniek in de wereld en gaat vrijwel zeker interessante ontdekkingen opleveren.'

Mannen met witte helmen en bergschoenen staan op het dak van de nieuwe aanbouw tussen het lab voor hoge magneetvelden (HFML) en het lab met vrije-elektronenlasers (FELIX). Ze leggen witte golfplaten op een rij. In de nieuwe verbindingsruimte komen kamers voor medewerkers van het HFML en vooral van FELIX. Want daar is het allemaal mee begonnen: de wetenschappers en technici van FELIX zitten nu in verschillende gebouwen. Een deel huist nu nog in het transitorium, naast het lab. Als de nieuwe verbindingsruimte klaar is zitten alle collega’s bij elkaar in één gebouw.

Logische stap

Van de nood is een deugd gemaakt. Sinds vijf jaar trekken FELIX en het HFML steeds meer samen op. De eerste gezamenlijke experimenten zijn gestart. Toen FELIX meer ruimte nodig had om wetenschappers en technici bij elkaar te brengen was het een logische stap om de gebouwen van HFML en FELIX met elkaar te verbinden.

De belangrijkste overeenkomst is dat in beide labs onderzoek wordt gedaan onder extreme omstandigheden en dat wetenschappers wereldwijd gebruik maken van de onderzoeksfaciliteiten. Vorig jaar ontvingen FELIX en het HFML samen een subsidie van 10,8 miljoen euro voor vernieuwing van hun onderzoeksfaciliteiten. Een deel van de subsidie wordt ingezet om FELIX- en HFML-onderzoekstechnieken te combineren.

‘Dit is hét moment dat we nog zichtbaarder kunnen worden’

Spannend, zegt Peter Christianen, de kersverse directeur van het HFML. Want er zijn veel nieuwe dingen ontdekt met vrije-elektronen lasers en er zijn veel nieuwe dingen ontdekt met sterke magneten. ‘De combinatie gaat vrijwel zeker interessante ontdekkingen opleveren. Als je een materiaal in een vrije- elektronenlaser plaatst en het tegelijk blootstelt aan een hoog magneetveld kun je de eigenschappen van materialen veranderen. We hopen daarmee bijvoorbeeld een nieuwe vorm van data-opslag te realiseren, die veel minder energie vergt dan de huidige.’

Uniek

De Nijmeegse combinatie van onderzoekstechnieken is op dit moment volgens Christianen nog uniek in de wereld. Maar er zijn wereldwijd meer laboratoria die graag zo’n faciliteit zouden opzetten. In Californië bijvoorbeeld, weet Christianen. ‘Maar ze moeten het geld nog maar bij elkaar zien te krijgen en de technieken nog zien te combineren. Dus dat heeft daar nog heel wat voeten in de aarde.’ Uitbuiten dus deze toppositie, vindt Christianen. ‘Dit is hét moment dat we nog zichtbaarder kunnen worden, in Nederland, in Europa en wereldwijd.’