Oesters kweken in de Ooijpolder en naar het strand in Neerbosch-Oost. Dat staat ons te wachten in 2220, wanneer Nijmegen aan zee ligt. Althans in de dystopische fantasie van het Nijmeegse podcastduo Jozien Wijkhuijs en Dennis Gaens. Hun audiotour door de Ooij, die ze voor het Warming-Up-festival van LUX maakten, gaat zondag in première.

Jozien Wijkhuijs is een kwartier te laat voor het interview op een terras in de Bottendaalse Burghardt van den Berghstraat. ‘Ik was nog geluiden aan het opnemen in de Ooijpolder’, verontschuldigt ze zich. Wijkhuijs (die ook voor Vox schrijft) woont in Nijmegen, maar heeft Zeeuwse roots.

Haar podcastpartner Dennis Gaens checkt meteen of de microfoon, die echte oren heeft, de golfjes van de Waal en het ruisen van de wind wel goed heeft vastgelegd. De schrijver en podcastmaker zal de geluiden later verwerken in een audiotour – een hoorspel waar mensen tijdens een wandeling naar kunnen luisteren. Dankzij de bijzondere microfoon zal het voor de luisteraars die langs de Waal lopen straks écht lijken alsof het strand aan de linkerkant ligt.

Apocalyps

Het verhaal van de twee podcastmakers speelt in 2220, en door de klimaatcrisis ligt Nijmegen aan zee. We volgen de wereld door de ogen van de 26-jarige strandjutter Amara, die geboren is na de Apocalyps. Amara, gespeeld door Wijkhuijs, neemt de luisteraars mee in een tocht door het Nijmegen van de toekomst. Ze vertelt hoe de plekken eruitzien en schetst kort enkele situaties.

De route die bij de audiotour hoort, begint onder de Waalbrug. Via de Ooijpoort en enkele Waalstrandjes loopt de luisteraar naar de Vlietberg en vervolgens via de Stadswaard terug naar de dijk, om te eindigen bij het Hollandsch-Duitsch Gemaal. Tijdens de wandeling, die ongeveer een uur duurt, luisteren deelnemers op zeven plekken naar een opname van telkens zo’n vijf minuten.

Oesters in de Ooij

Ter voorbereiding op hun audiotour keken Gaens en Wijkhuijs naar de Tegenlicht-documentaire Waterlanders, lazen ze enkele dystopische verhalen, bezochten ze een tentoonstelling over de Inundatie in Vlissingen en interviewden ze een dijkgraaf van Rijkswaterstaat. ‘Daar hebben we veel van geleerd’, zegt Wijkhuijs. ‘Onbewust hield ik altijd rekening met water uit het Westen, maar dat klopt niet: de zee komt van alle kanten. We zouden in deze theoretische situatie ook te maken krijgen met water vanuit Noord-West Duitsland.’

‘Als de grond verzilt, kan je geen fruit meer telen in de Betuwe’

De audiotour van het duo is in de eerste plaats fictie, maar wel op feiten gebaseerd. ‘We schetsen geen onmogelijk scenario’, zegt Gaens. ‘Waar het water stroomt en hoe het landschap eruit ziet: dat moet kloppen. Maar hoe mensen daarop reageren, hebben we zelf ingevuld. Een hoop keuzes zijn ook politiek: wat bouw je om het water tegen te houden, wat doe je met de Benedenstad, waar zet je hoogbouw neer?’

De gevolgen voor de landbouw zijn ook erg groot, weet Wijkhuijs. ‘Als de grond verzilt, is straks geen fruitteelt meer mogelijk in de Betuwe. Maar het schept ook nieuwe mogelijkheden: zo kunnen we straks oesters kweken in de Ooij.’

Neerbosch-Strand

Het onderwerp ligt de kunstenaars na aan het hart. Wijkhuijs maakte eerder een audioreportage over  ontpoldering en de inundatie van Zeeland, de provincie waar ze opgroeide. ‘Onlangs had ik nog een discussie met mijn vader over wat het strand voor mensen betekent’, zegt ze. ‘Toeristen vinden het alleen maar leuk, maar Zeeuwen denken daar toch heel anders over. Toen de geallieerden in 1944 de dijken doorprikten om de Duitsers tegen te houden, kwamen veel Zeeuwen om het leven – ook de broer van mijn vader.’

‘Daar gaat onze audiotour ook over’, vult Gaens aan. ‘Wat was het strand vroeger, en wat is het in 2220? Komen er dan nog toeristen, of is het iets heel engs? In Nijmegen krijg je een soort van omkering: alle rijke mensen gaan in flats wonen, want daar zitten ze hoog en droog. In Neerbosch-Oost krijg je dan weer een heel mooi strand, omdat de stuwwal daar een bijzondere vorm heeft. Terwijl het nu eerder een soort van buitenwijk is. Zo’n omkering laten we natuurlijk niet liggen.’

Eerder dit jaar publiceerde Vox een magazine over de gevolgen van het oprukkende water.