Student Thijs probeert zijn dorpsbieb in Malden te redden
-
Thijs Kersten in zijn geliefde bieb. Foto: Sam Theunissen
Twee openbare bibliotheken in de gemeente Heumen dreigen te verdwijnen. Student Thijs Kersten (19) wil ‘zijn’ bieb in Malden redden, koste wat kost. Tijd voor een herwaardering, vindt hij: ‘De bieb is zo veel meer dan een rijtje boekenkasten.’
‘We moeten onze perceptie van de bibliotheek aanpassen,’ vindt Thijs Kersten, student klassieke talen aan de Radboud Universiteit. ‘Ik hoor soms zeggen: er is al zo weinig geld en dan gaat een deel daarvan ook nog eens op aan plekken waar stapels boeken liggen die maar af en toe door iemand gepakt worden.’
Dat moet anders volgens Kersten, die zelf dorpsdichter van de gemeente Heumen is. Hij wil de potentie van de bibliotheek laten zien. Daarom organiseert hij activiteiten in de bieb van Malden (onderdeel van Heumen), zoals literaire avonden, samen met Sofie Deen, programmamaker.
Steeds minder geld
De gemeente Heumen moet bezuinigen. Omdat de bieb een grote kostenpost is wil de coalitie de subsidie halveren, vertelt Bert Hogemans, directeur van koepelorganisatie Bibliotheek Gelderland Zuid. ‘Daarmee kunnen wij niet voortbestaan. Sinds 2010 is al 40 procent van ons budget wegbezuinigd. We zitten nu op het bodembedrag van wat we nodig hebben om onszelf een openbare bibliotheek te mogen noemen.’
‘Sinds 2010 is al 40 procent van ons budget wegbezuinigd’
De Heumense coalitie heeft voorgesteld de bibliotheken in Malden en Overasselt te vervangen door steunpunten met enkele boekenkasten, bemand door vrijwilligers, vertelt Hogemans. ‘Daarmee zouden ook de leesconsulenten op scholen verdwijnen. En natuurlijk veel boeken, activiteiten en expertise.’
Een enorm gemis, vindt Kersten. ‘De bibliotheek is een ontmoetingsplaats voor iedereen. Er zijn voorleesavonden, er is een koffiehoekje waar ouderen elkaar ontmoeten en je kunt er kennismaken met literatuur in allerlei vormen: van romans en kinderboeken tot HP/De Tijd of de Telegraaf.’
Laaggeletterdheid aanpakken
Thijs Kersten komt van jongs af aan al in de bibliotheek in Malden. ‘Tegenwoordig ga ik vaker naar de UB op de campus, maar als kind was deze bieb heel belangrijk voor me. Als ik boeken kwam halen had ik meteen een praatje met de medewerkers, die gaven tips. Het was echt een uitje.’ Er is in de loop der jaren wel wat veranderd: het aanbod werd schaarser en de bibliotheek moest verhuizen naar een kleiner pand. ‘Ik heb de hele neergang wel meegemaakt,’ aldus de student.
‘Bij de gemeente gaat het alleen over de kosten,’ vindt directeur Hogemans. ‘Wij willen juist laten zien wat de opbrengsten zijn: zo helpen we via de bibliotheek laaggeletterdheid aan te pakken waardoor bijvoorbeeld minder mensen in de schuldsanering terechtkomen. Bijna 11 procent van de Nederlandse bevolking is laaggeletterd.’ Volgens de bestuurder zijn bibliotheken extra belangrijk nu de leesvaardigheid onder jongeren afneemt: ‘Zelfs de universiteit heeft er last van dat een deel van de vwo-ers onvoldoende begrijpend kan lezen.’
Bij uitstek voor studenten
Kersten benadrukt dan ook de toegevoegde waarde van openbare bibliotheken voor studenten. ‘Alleen al om te studeren. Dan hoef je niet altijd naar de UB, waar het erg druk kan zijn. Maar ook de cultuur is belangrijk.’ Kersten organiseert spoken word avonden waarop lokale schrijvers hun werk voordragen. ‘Ik wil niet zeggen dat spoken word de enige oplossing is voor problemen van jongeren, maar het kan wel helpen. Als student ben je bezig ervaringen op te doen en te groeien als persoon. Alleen Netflix is niet genoeg. Er zijn zo veel expressievormen om ideeën en gevoelens te uiten. Cultuur kan een gesprek op gang brengen. En zo’n avond is gewoon leuk. De bieb is zo veel meer dan een rijtje boekenkasten.’
Tijdens het laatste literaire event in september was zo’n 40 procent van het publiek student, vertelt Kersten. ‘Er waren mensen van mijn studie, maar ook studenten biomedische wetenschappen die de posters op de Radboud Universiteit hadden zien hangen.’ Hij wil studenten aanmoedigen om ook naar lokale bibliotheken te gaan als ze iets willen organiseren. ‘In de Nijmeegse bibliotheek Mariënburg doen ze al veel met ideeën van bezoekers.’ Zijn vrienden heeft hij al overtuigd: ‘Die willen nu ook lid worden van de bieb.’
Eindsprint
In november stemt de gemeente Heumen over de budgetverlaging. De huidige subsidie loopt tot juni 2022. ‘Er zijn heel veel mensen uit de gemeente die hebben aangegeven dat ze mee willen doen aan protestacties,’ zegt Kersten. Directeur Hogemans hoopt dat dat gaat helpen.
Kersten en programmamaker Sofie Deen gaan nog in gesprek met de wethouder en andere politici. Ondertussen blijven ze evenementen organiseren. ‘Hopelijk lukt dat nog van het budget,’ zegt Kersten. Tot zijn teleurstelling was er bij de literaire avond niemand van de gemeente aanwezig. ‘Ik hoop dat ze nog een keer komen.’ En als het onvermijdelijke toch gebeurt en de bieb straks dicht moet? ‘Dan sluiten we af met een knaller’, besluit Kersten vastberaden.
Bernadette Smelik schreef op 18 oktober 2021 om 10:40
Allereerst: ik vind het ontzettend goed dat Thijs Kersten zich zo inzet voor het belang van een goede bibliotheek.
Het was alleen wel fijn geweest als alle discussies in de raad goed gevolgd waren. Bij de behandeling van de kadernota (begin juli 2021) is al besloten dat er niet bezuinigd wordt op de bibliotheek in 2022. Tevens is aangegeven dat we als gemeenteraad eerst willen praten of wat een bibliotheekvoorziening moet inhouden, en daarna pas over de euro’s die daarvoor nodig zijn. Kortom: eerst inhoud, dan hoeveel het moet kosten. Deze discussie vindt niet meer voor de verkiezingen plaats. Dat betekent dat wat er in de programmabegroting is opgenomen aan plannen over de invulling, geen echte waarde heeft. De invulling van de bibliotheekvoorziening zal ongetwijfeld tijdens de verkiezingscampagne aan de orde komen. Probleem is echter wel dat het rijk bezig is om kleine gemeenten minder geld te geven (en meer geld aan grote gemeenten) en ook nog eens meer geld naar gemeenten in het westen van het land wil schuiven, ten koste van gemeenten in het oosten van het land: de herverdeling van het gemeentefonds. Kleine gemeenten in het oosten van het land, zoals Heumen, worden hierdoor dubbel getroffen (voorlopig resultaat: 57 euro korting per inwoner, oftewel 1 miljoen euro bezuinigen in 2023).
Sjoerd van Hoorn schreef op 18 oktober 2021 om 15:57
Zolang niet zwart op wit staat dat de bibliotheek behouden blijft is het bovenstaande niets meer dan een inktwolk ter camouflage. ‘Wat een bibliotheekvoorziening moet inhouden’ is al bekend sinds de Oude Grieken, namelijk een plek waar iedereen boeken kan lezen en lenen. Dat is niet ouderwets, laat staan verouderd, het is de basis van cultuur en onderwijs.
Toen ik opgroeide zat de bibliotheek in Malden in een groot pand waar nu Trésor staat. Er waren bijna alleen maar boeken; ik heb er meer geleerd dan op school. Wat Malden nodig heeft, wat het land nodig heeft, is niet minder bibliotheek maar meer.
Bernadette Smelik schreef op 18 oktober 2021 om 19:07
Klopt, uit een eigen onderzoek van de bibliotheek bleek dat ze veel dingen niet meer kunnen doen die je wel verwacht van een bibliotheek. En ik kan het niet mooier maken dan het is, als het aan mij ligt zorgen we voor een goede bibliotheek.
M. van de Wetering schreef op 19 oktober 2021 om 08:59
Niet minder, maar meer bibliotheek, dat is de beste omschrijving!!!
Sjoerd van Hoorn schreef op 18 oktober 2021 om 16:03
correctie op mijn post zojuist, de oude bibliotheek stond niet waar nu trésor staat maar er tegenover, waar nu de fysiotherapie praktijken e.d. zijn.
A. Huren schreef op 18 oktober 2021 om 23:07
Hulde voor Thijs. Hij begrijpt wat een bibliotheek werkelijk is. De Gemeente Heumen denkt in budgetten en boekenkasten, maar zal op de langere termijn ondervinden dat het uiteindelijk zeer kostbaar (!) is te bezuinigen op haar bibliotheken als plaatsen voor ontmoeting en ontwikkeling. Het vraagt om langetermijnvisie om bibliotheken open te houden en voldoende te financieren om hun rol in de samenleving te kunnen vervullen. Zeker ook richting laaggeletterden en mensen met een kwetsbaar sociaal en digitaal profiel. Uiteindelijk komen de effecten als een boemerang richting de (elke) gemeentelijke begroting terug.
Bernadette Smelik schreef op 19 oktober 2021 om 09:33
Klopt, dit een afweging die gemaakt moet worden: investeren aan de voorkant (o.a. bibliotheek) of later de (wettelijk verplichte) kosten maken in het sociaal domein in de opvang en begeleiding van de kwetsbare mensen. Punt is wel dat als een kleinere gemeente een goede bibliotheekvoorziening wil hebben, er ergens anders bezuinigd moet worden of je moet de lasten (OZB) verhogen.
Karlijn schreef op 18 oktober 2021 om 23:40
“De Heumense coalitie heeft voorgesteld de bibliotheken in Malden en Overasselt te vervangen door steunpunten met enkele boekenkasten, bemand door vrijwilligers. ‘Daarmee zouden ook de leesconsulenten op scholen verdwijnen,’ zegt Hogemans.”
Dit is een vicieuze neerwaarts cirkel, uhm, spiraal. Je begrijpt me. Hoe minder de bibliotheek toegankelijk is, hoe minder mensen denken, oh, daar loop ik binnen! Ik zou zeggen, ga met van dat krijt spuitbus verf te werk in de gemeente op centrale plekken met teksten als “op zoek naar avontuur? Ga naar de bieb en ontdek iets nieuws!”
In de bibliotheek zijn nu toch ook plekken waar je voor hulp terecht kan? > https://www.bd.nl/den-bosch-vught/help-qr-code-digid-waar-hoe-de-bibliotheek-biedt-uitkomst~a7a77f751/
Ik stel voor dat de mensen van de coalitie ook eens wat tijd in de bibliotheek doorbrengen.
Bernadette Smelik schreef op 19 oktober 2021 om 09:26
Dit stukje van het artikel klopt niet helemaal. Dit is een alternatief dat is voorgelegd aan de raad en waar de gemeenteraad in juli 2021 van gezegd heeft dat ze dit niet zien zitten, inclusief de gehele coalitie. De coalitie heeft dan ook voorgesteld om de bezuiniging voor 2022 te schrappen en eerst een discussie te starten over wat een goede bibliotheekvoorziening inhoudt en daarbij ook verschillende alternatieven te willen zien. Zoals boven al gezegd: deze discussie zal na de verkiezingen plaatsvinden. Dus als men de bibliotheek wil handhaven, ja zelfs sterker wil neerzetten, is mijn oproep om de verkiezingsprogramma’s goed te gaan lezen en op basis daarvan een keuze te maken in maart 2022.
Rob de Graaf schreef op 19 oktober 2021 om 13:54
Als fractievoorzitter van het CDA in Heumen kan ik de woorden van Bernadette alleen maar ondersteunen.
Wat mij wel zeer teleurstelt is dat de heer Bert Hogemans nu al voor de zoveelste keer de waarheid en de feiten op een zeer beperkte wijze benoemt. Feit is dat volgens een eigen onderzoek ( van de bibliotheek) deze organisatie zelf stelt onvoldoende te functioneren.
Daarnaast weet ook de heer Hogemans dat in de gemeente Heumen slechts 1,6 % van de inwoners laaggeletterd is ipv 11%. Beste Bert we hebben elkaar hier al vaker over gesproken, ik snap jouw belangen, maar wees eerlijk, benoem de ware feiten en probeer niet de boel te verdraaien.
Tip, wees een bestuurder met visie en zorg dat je clientèle weer toeneemt want de afgelopen decennia is jouw ledenbestand alleen maar afgenomen tot een schamele 1800 betalende leden.
Helen schreef op 20 oktober 2021 om 10:26
Beste meneer de Graaf.
Bij het kijken naar het aantal betalende leden, mist u het belangrijke deel van de niet betalende leden. Namelijk onze kinderen die deze bibliotheek nodig hebben om te leren lezen, ontdekken en dromen. Een voorwaarde zodat ze later goed functionerende volwassenen kunnen worden die deze gemeente of zelfs ons land tot grotere hoogten kunnen stuwen.
rob de graaf schreef op 20 oktober 2021 om 09:39
en als aanvulling op mij reactie van gistermiddag. Gisteravond is publiekelijk bekend geworden dat de huidige coalitie de voorgenomen bezuiniging voor de komende jaren heeft teruggedraaid als gevolg van een hogere financiele tegemoetkoming vanuit het rijk.
Afz. Rob de Graaf ( fractievoorzitter CDA)