Hoe vet zou het zijn als je je – met oordopjes in en ogen dicht – tussen de bandleden van Muse, U2 of The War on Drugs kunt wanen? Of, als tijdens een houseparty, de beat letterlijk dropt in het publiek? Studentenondernemers Alex Tichter en Glenn Bojanov willen 3D-muziek op grote schaal aan de man brengen.

Wat virtual reality is voor beeld, is 3D-geluid voor audio. Deze nieuwe techniek houdt, net als virtual reality, het brein van de luisteraar voor de gek. Je hoort niet alleen dat er een gitaar aan het spelen is, maar ook waar die gitaar zich bevindt in de ruimte. Veel nauwgezetter dan bij stereo kunnen geluiden door een ingebeelde ruimte rondom de luisteraar bewegen.

‘We willen een platform waar artiesten en luisteraars elkaar kunnen vinden’

Alex Tichter en Glenn Bojanov, studenten aan de Radboud Universiteit, weten al wat er theoretisch mogelijk is met 3D-geluid. Ze dromen hardop: ‘Stel dat je je tussen de leden van je favoriete band kunt wanen… Of dat tijdens een danceparty de beat letterlijk naar beneden valt… Of dat je in de UB zit te studeren en dat je bosgeluiden hoort en er af en toe een eikeltje valt.’

Bedrijf

Kunstmatige intelligentie-student Tichter liep na een stage bij Sony al langer rond met het idee om zijn programmeervaardigheden te koppelen aan zijn liefde voor muziek. Via gemeenschappelijke vrienden in Nijmegen kwam hij in contact met Bojanov (Moleculaire levenswetenschappen) die overweg kan met piano, gitaar en zelf elektronische muziek maakt.

Na een paar avondjes ‘samen chillen’, besloten ze de handen ineen te slaan en een bedrijf op te zetten: Displac3d. Volgens de studenten staat de ontwikkeling van 3D-muziek nog in de kinderschoenen. ‘We willen een platform starten waar artiesten en luisteraars elkaar kunnen vinden. Een soort Spotify voor 3D-muziek dus. Zoiets is er nog niet.’

De studenten richten zich zowel op artiesten als luisteraars. ‘Wij hebben een digitale tool geprogrammeerd waarmee artiesten hun muziek kunnen omzetten naar 3D-muziek. Het prototype is al klaar – we richten ons nu op het gebruiksvriendelijk maken ervan.’

Gehoorlaboratorium

Het heeft nog wel wat voeten in de aarde om die 3D-muziek vervolgens te kunnen luisteren. Het probleem zit ’m niet in de benodigde apparatuur – simpele oordopjes zijn goed genoeg – maar in het feit dat niemand dezelfde oren heeft. De vorm van de oren bepaalt hoe de muziek afgespeeld moet worden om de perfecte 3D-ervaring te beleven.

Tichter en Bojanov hebben daar een oplossing voor bedacht. De komende maanden gaan ze honderd personen uitnodigen in het gehoorlaboratorium van het Huygensgebouw. Van elke deelnemer wordt een ‘oorprofiel’ gemaakt waar het 3D-geluid op afgestemd wordt.

Uiteindelijk wil je natuurlijk niet dat alle luisteraars eerst langs het Huygensgebouw hoeven om het 3D-geluid goed te kunnen horen. Maar, met de honderd profielen die straks in Tichters en Bojanovs bestand zitten, hopen ze luisteraars genoeg mogelijkheden te bieden om de instellingen op maat aan te kunnen passen.

Op www.displac3d.com zijn voorbeelden te horen van 3D-geluid. Niet iedereen hoort het geluid hetzelfde, vanwege de hierboven genoemde oorzaak: elk oor is verschillend.