Drie landelijke studentenorganisaties dagvaarden de Nederlandse staat. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) vinden dat de langstudeerboete, die ingaat op 1 september 2012, niet van toepassing mag zijn op studenten die nu al studeren, of op deeltijdstudenten.

‘Je kunt niet de regels veranderen tijdens het spel,’ vindt Pascal ten Have, voorzitter van de LSVb. Daarom dagvaart de LSVb, samen met het ISO en de LKvV de Nederlandse staat. Ten Have: ‘Wij vinden dat deze boete niet mag gelden voor studenten die zijn gaan studeren vóór de langstudeerboete bestond. Het is belachelijk om studenten te beboeten voor een vertraging die is opgelopen toen uitlopen nog mocht. Dat mág helemaal niet.’

Strafbaar
Dat meent ook Tom Barkhuysen, hoogleraar Staats- en Bestuursrecht aan de Universiteit van Leiden en werkzaam als advocaat bij Stibbe in Amsterdam, die de studentenorganisaties bijstaat. Hij stelt dat het rechtszekerheidsbeginsel geschonden wordt en voert aan dat als de langstudeerboete inderdaad een boete is – en niet, zoals staatssecretaris Halbe Zijlstra volhoudt, een verhoging van het collegegeld – dat in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, waarin staat dat mensen niet met terugwerkende kracht mogen worden veroordeeld voor iets dat nog niet strafbaar was toen ze het deden.
Dat het hier om een boete gaat, dat is aan te tonen, zegt Ten Have. ‘De langstudeerboete is, in tegenstelling tot het normale collegegeld, niet fiscaal aftrekbaar. In de uitvoering gaat het dus wel degelijk om een boete. Wij verwachten voor 1 september 2012 door de rechter in het gelijk te worden gesteld.’

Deeltijd
In de wet worden deeltijdstudenten over één kam geschoren met voltijdstudenten, waardoor studeren in deeltijd volgens de studentenorganisaties vrijwel onmogelijk maakt. Ten Have: ‘Wij vinden daarom dat de boete óók niet mag gelden voor deeltijdstudenten.’
In een eerder bericht op deze site over deze kwestie gaf de Nijmeegse jurist Roel Schutgens, hoogleraar algemene rechtswetenschap, aan dat hij ‘zijn geld niet zou inzetten op een overwinning van de studentenorganisaties’. Schutgens: ‘De rechter mag een wet namelijk niet aan het rechtszekerheidsbeginsel toetsen.

Langstudeerboete: 3063 euro
Overigens ontdekten de studentenorganisaties onlangs dat de langstudeerboete mogelijk niet 3000 euro, maar 3063 euro zal bedragen. Ten Have: ‘Het collegegeld wordt ieder jaar aan de inflatie aangepast. Als de langstudeerboete wordt beschouwd als een verhoging van het collegegeld, geldt die aanpassing ook voor deze boete. De langstudeerboete is per 1 september 2011 vastgesteld op 3000 euro. Met ingang van het volgende collegejaar zou dat dan 3063 euro zijn.’ / Bregje Cobussen