Studenten moeten beter nadenken over hun studiekeuze, want ‘de bomen groeien nou eenmaal niet tot in de hemel’. Dat was de conclusie van het AKKUraatd-debat over selectie aan de poort.

Steeds meer universiteiten doen aan selectie aan de poort om het ‘studentenkaf’ van het koren te scheiden. Reden voor studentenfractie AKKUraatd om gisteravond een debat te organiseren. Dat begon met de vraag wat selectie aan de poort nou eigenlijk inhoudt. Dat is het selecteren van aankomende studenten op uiteenlopende criteria, zoals eindexamencijfers en motivatie. Uiteindelijk beslist de universiteit dan of je mag komen studeren. En dan is er ook nog matching. Dat houdt in dat aankomend student en opleiding kijken of ze bij elkaar passen, bijvoorbeeld door middel van een gesprek of oriënterende vakken. De student bepaalt uiteindelijk zelf of hij wil beginnen. Faken Theo Wubbels, hoogleraar Didactiek en Onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht, vertelt waarom de Universiteit Utrecht is begonnen met een uitgebreid en verplicht matchingstraject: ‘Omdat wij een uitval van 20 tot 30 procent hadden in de eerste tien weken van de propedeuse.’ Alleen matchinggesprekken zijn volgens Wubbels zijn matchingsgesprekken zinloos, omdat een student zijn motivatie kan faken. Op de Universiteit Utrecht pakken ze dat dus grondiger aan. Wubbels: ‘We laten aankomende studenten alvast een vak volgen, zodat ze ervaren hoe het is om te studeren. Het resultaat daarvan heeft geen invloed op je toelating, maar het zet je wel aan het denken. Daarbij zijn studenten blij met de dienst die we bieden. Sommigen schrijven zich zelfs in voor twee matchingstrajecten.’ Lol Paul Zoontjes, hoogleraar Onderwijsrecht aan de Universiteit van Tilburg, vertelt met enige trots dat hij maar liefst negen jaar over zijn studie rechten heeft gedaan. Hij had veel liever literatuurwetenschappen in Leuven gestudeerd, maar dat was te duur voor zijn ouders. Zoontjes: ‘Pas na twee á drie jaar kreeg ik er een beetje lol in.’ Desondanks vindt hij dat matching en selectie inmiddels onontkoombaar zijn geworden. Wubbels sluit zich daarbij aan: ‘De bomen groeien nu eenmaal niet tot in de hemel. Als universiteit kunnen we geen geld meer verspillen aan verkeerde studiekeuzes.’ Karlijn Ligtenberg van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) is het daar niet mee eens: ‘Er is tegenwoordig sprake van rendementsfetisjisme. Studenten mogen geen fouten meer maken waar ze uiteindelijk veel van kunnen leren.’ Begrip Helaas wordt er in het debat niet veel verder ingezoomd op het rendementsprobleem waarvoor selectie aan de poort en matching een oplossing zouden moeten zijn. Misschien komt dat doordat de meeste aanwezige studenten best begrip lijken te hebben voor de maatregelen. Een studente in de zaal krijgt de instemming van de aanwezige universitaire beleidsmakers als ze stelt dat ‘het halen van een vwo-diploma nog niet betekent dat je geschikt bent als student.’ / Freek Turlings