In het interfacultaire mastervak Work in the 21st Century gaan studenten dit najaar met arbeidsmarktproblemen aan de slag. Door als economen, filosofen en juristen bij elkaar te zitten leer je over de grenzen van je eigen vakgebied te kijken. En dat is hoognodig in tijden van coronacrisis, zegt mede-organisator en hoogleraar Europees arbeidsrecht Femke Laagland.

Het idee voor het vak viel Laagland al ver voor de coronaperikelen te binnen, tijdens de discussies die ze vorig jaar voerde als lid van de Commissie Regulering van Werk, vertelt de hoogleraar Europees arbeidsrecht. Als jurist moest ze samen met economen en andere experts de regering adviseren over de arbeidsmarkt van de toekomst, onder leiding van oud-politicus Hans Borstlap. Hoe zorg je dat alle werkenden – van zzp-ers en flexwerkers tot werknemers met een vast contract – faire arbeidsvoorwaarden hebben, pensioen kunnen opbouwen en elkaar niet uit de markt concurreren?

Het is een geweldige vraag om met studenten van verschillende disciplines aan te werken, realiseerde Laagland zich. Samen met hoogleraar economie Agnes Akkerman en filosoof Mathijs van de Sande, die met een soortgelijk idee rondliepen, vroeg ze met succes geld aan bij het college van bestuur om een summerschool te organiseren rond het thema ‘Work in the 21st Century’. Ook komt er een interdisciplinair mastervak, dat dit najaar van start gaat. Hierin gaan studenten vanuit sociale, economische, juridische én filosofische kanten aan de slag met prangende problemen op de arbeidsmarkt.

Coronacrisis

Nu de economie op haar grondvesten trilt door de coronacrisis is het helemaal belangrijk dat studenten leren om over de grenzen van hun eigen vakgebied te kijken als het om de arbeidsmarkt gaat, zegt Laagland. ‘Door vanuit meerdere wetenschappelijke perspectieven naar een probleem te kijken leer je zoveel, dat merkte ik in de Commissie-Borstlap. Wij juristen zijn vooral bezig met het analyseren van het recht en de toepassing daarvan op maatschappelijke ontwikkelingen, terwijl economen de effecten van maatregelen op de economie en de samenleving goed in kaart kunnen brengen.’

Beide perspectieven zijn van belang. ‘We spreken een totaal andere wetenschappelijke taal, maar we hebben elkaar wel nodig. Een economische maatregel kan soms heel logisch lijken, maar bijvoorbeeld indruisen tegen Europese regelgeving, of tegen wat we als samenleving wenselijk vinden.’

Dat laatste raakt aan de filosofie. De filosofische vragen die de arbeidsmarktproblematiek oproept zijn een wezenlijk onderdeel van de cursus, benadrukt de jurist. ‘Welk effect heeft de toenemende flexibilisering van arbeidsrelaties bijvoorbeeld op ons dagelijks leven? Hoe gaan we om met onzekerheid over werk en inkomen? Is een basisinkomen wenselijk?’ Antwoorden hierop kunnen inzicht geven in de benodigde regels, hoopt Laagland.

Concrete knelpunten

De cursus, die overigens Engelstalig is (‘niet zo gebruikelijk voor een vak bij rechten, in tegenstelling tot filosofie en economie’) is meer dan alleen een theoretische exercitie. Laagland en haar twee collega’s hebben het Ministerie van Sociale Zaken, vakbonden en de werkgeversorganisatie als partners weten te strikken. De organisaties leggen concrete knelpunten voor waarmee de studenten aan de slag kunnen en waarover ze in teams een advies schrijven. Aan het eind van de cursus zullen de studenten hun ideeën in Den Haag presenteren.

‘Het duurt soms even voordat je elkaar begrijpt, dat is goed om tijdens je studie al te ervaren’

Afgezien van de inhoud leren studenten en passent vaardigheden die goed van pas komen in hun werkzame leven, denkt de hoogleraar. Dan moet je immers ook samenwerken met mensen die soms een totaal andere achtergrond hebben. ‘Het duurt soms even voordat je elkaar begrijpt, dat is goed om tijdens je studie al te ervaren.’