De UvA wil een rem op de groei van het aantal internationale studenten. Hoe denkt de Radboud Universiteit hierover? Als het aan Wessel Meijer, hoofd van het international office, ligt, moeten universiteiten kunnen selecteren op nationaliteit. 'Sommige opleidingen zijn hier al duidelijk aan toe.'

Karen Maex, rector magnificus van de UvA, deed maandag in haar nieuwjaarsrede een opmerkelijke oproep. Ze vroeg de minister van Onderwijs om universiteiten ‘instrumenten’ te geven waarmee ze het percentage internationale studenten kunnen reguleren. Op dit moment mogen studenten uit de Europese Unie niet anders worden behandeld dan Nederlandse studenten. Hierdoor kunnen universiteiten het aantal internationale studenten op opleidingen niet beïnvloeden en met de forse instroom van de laatste jaren beginnen de gevolgen hiervan zichtbaar te worden.

Nadelen

Dit jaar kwamen meer dan 100.000 internationale studenten naar Nederland. Aan de Radboud Universiteit is nu 11 procent van de studenten afkomstig uit het buitenland. In dit percentage zijn de exchange-studenten, die vaak maar één semester blijven, niet meegerekend. Het percentage instromers (nieuwe studenten) is hoger, 15 procent, en het overgrote deel komt uit Duitsland. De Universiteit van Amsterdam telt nog meer buitenlandse studenten: 15 procent internationals, en een instroom van 25 procent.

Hoewel internationalisering een belangrijk doel is voor veel universiteiten, heeft de forse toestroom ook nadelen. Zo zijn er in Amsterdam problemen met huisvesting en vreest de UvA dat Nederlandse studenten straks de toegang tot opleidingen moet worden ontzegd, omdat ze vol zitten met internationals.

Discriminatie

Wessel Meijer, hoofd van het International Office van de Radboud Universiteit, herkent het probleem. ‘Kijk maar naar wat er in Nijmegen in de Engelstalige bachelor van psychologie gebeurt. Het overgrote deel van de studenten hier is Duits.’ Meijer stelt dat er niets mis is met Duitse studenten, maar dat het ideaal van internationalisering is dat er een international classroom ontstaat. ‘En die bestaat uit een mix van allerlei nationaliteiten. Op den duur heb je er van een bepaalde nationaliteit genoeg.’ Bij een opleiding waarbij een groep domineert, domineert ook een cultuur. ‘Studenten van andere nationaliteiten, waaronder de Nederlandse, zouden zich minder thuis kunnen voelen’, zegt hij.

‘Op den duur heb je er van een bepaalde nationaliteit genoeg’

De universiteiten mogen niet op nationaliteit selecteren om deze effecten tegen te gaan. Met de oproep van Maex ‘moeten we het dan ook eens zijn’, vindt Meijer. ‘De Nederlandse universiteiten hebben de Vereniging van Universiteiten ook gevraagd om dit probleem bij de politiek voor het voetlicht te brengen.’ De Radboud Universiteit is nog bezig met het ontwerpen van haar internationaliseringsstrategie voor de komende zes jaar en daar wil Meijer niet te veel op vooruitlopen. Wel zegt hij dus dat een instrument zoals Maex graag zou zien, welkom is.

‘Dat zou concreet inhouden dat we studenten mogen weigeren op basis van nationaliteit. Dit lijkt misschien discriminatie en daarom moeten we van tevoren duidelijk maken wat de regels zijn en hoe we dit gaan operationaliseren. Maar sommige opleidingen aan de Radboud Universiteit zijn hier wel aan toe.’

Numerus fixus

Een numerus fixus, zoals nu al wel mogelijk is, werkt niet als bestrijding van dit probleem. ‘Je moet die een jaar van tevoren aanvragen, en ook daarbij mag je niet op nationaliteit selecteren. Een numerus fixus zorgt ervoor dat je ook Nederlanders gaat weigeren en dat vind ik een lastig punt. Dan kunnen studenten uit eigen land niet meer terecht op een opleiding vanwege internationalisering. Dat lijkt me niet de bedoeling’, zegt Meijer.