Tientallen studenten, onder meer uit Nijmegen, voerden vandaag in Den Haag actie tegen het leenstelsel. Ze liepen een demonstratiemars om druk te zetten op de formerende partijen. Oorspronkelijk plan was om een ministeriegebouw te bezetten.

Een groep studenten uit Nijmegen is vanochtend afgereisd naar Den Haag met de intentie om een het gebouw van het ministerie van Sociale Zaken binnen te dringen. De politie had echter lucht gekregen van de actie en stond de demonstranten op te wachten.

Daarna werd de actie omgevormd tot een protestmars door de Haagse straten. De politie volgde die op de voet en trad volgens de demonstranten een paar keer hardhandig op toen zij te dicht bij het ministerie dreigden te komen. AKKU-voorzitter Kayleigh Hofstede, die momenteel in Den Haag is en meedeed aan de actie, spreekt van ‘excessief geweld’ tegen ‘vreedzame demonstranten’. Volgens Hofstede is er met wapenstokken geslagen.

‘Er liggen mooie beloften, maar als het erop aankomt blijft de deur dicht’

De actie werd georganiseerd door de Landelijke Studentenvakbond (LSvb) en FNV Young & United, als onderdeel van de campagne #nietmijnschuld. Met teksten als ‘Fuck het leenstelsel’ en ‘#nietmijnschuld’ voerden de studenten campagne voor de afschaffing van het leenstelsel. Met een bezetting hoopten de studenten de secondanten van de partijleiders te spreken te krijgen, die momenteel formatiebesprekingen voeren voor een nieuwe regering. Tot een inhoudelijk gesprek is het niet gekomen, wel voerde LSVb-voorzitter Ama Boahene een kort telefoongesprek met minister Wouter Koolmees.

‘We hebben het idee dat een regeerakkoord dichterbij komt’, zegt AKKU-voorzitter Hofstede over het idee achter de demonstratie. ‘Maar in de uitgelekte stukken staat nog niets over studiefinanciering. We moeten de druk dus verder opvoeren om de afschaffing van het leenstelsel in het regeerakkoord te krijgen.’ Dat is volgens Hofstede vandaag goed gelukt – ze spreekt van een succesvolle actie.

Hardere acties

In juni organiseerden de studentenvakbonden al een landelijke staking. Naar aanleiding daarvan zeiden verschillende leden van de Tweede Kamer dat zij schuldenvrij afstuderen mogelijk willen maken. In september stemde een meerderheid van de Tweede Kamer voor afschaffing van het leenstelsel. ‘Toch lijkt dit punt zelfs voor CDA en ChristenUnie, die deze motie indienden, geen breekpunt te zijn in de formatie’, zegt Hofstede. ‘Er liggen mooie beloften, maar als het erop aankomt blijft de deur dicht.’

Bij de formateur bleef de deur letterlijk dicht toen de studenten twee maanden geleden een ultimatum aanboden. In het ultimatum eisten de LSVb en FNV Young & United uiterlijk 26 oktober een toezegging dat schuldenvrij studeren en compensatie voor de schuldengeneratie zouden worden opgenomen in het regeerakkoord.

Hofstede: ‘We kregen te horen dat we het ultimatum alleen per post konden sturen, maar er is nooit een reactie gekomen.’ Tot nu toe is er volgens de studenten te weinig gedaan om het onderwerp op de formatietafel te krijgen. ‘De tijd van ludieke acties is voorbij,’ aldus de AKKU-voorzitter. ‘We gaan over tot serieuzere en hardere acties.’

De demonstratie van vandaag was daar een eerste concrete uiting van. De studenten waren oorspronkelijk van plan om op het ministerie te blijven totdat ze in gesprek zouden mogen met de secondanten. Hofstede was van tevoren strijdbaar: ‘We willen op een beschaafde manier actievoeren. Het is niet ons doel om opgepakt te worden, maar als de politie besluit ons hardhandig weg te halen, dan zij het zo.’

Verrassingsactie

In diverse studentensteden werden deze week deelnemers voor de bezetting geronseld door lokale studentenvakbonden, waaronder AKKU uit Nijmegen. Omdat de actie geheim had moeten blijven, werden de actievoerders vooral mondeling gemobiliseerd. ‘Er doen ook mensen mee die nooit eerder hebben gedemonstreerd’, zegt Hofstede. ‘Ik hoop dat steeds meer studenten van zich laten horen, want het is ons recht om mee te praten.’