Een jaar geleden publiceerde chemicus Alan Rowan in Nature over de door hem ontdekte supergel die stijf wordt zodra hij warm wordt. Samen met John Jansen, specialist in biomaterialen, maakt hij nu een begin met onderzoek naar mogelijke toepassingen in de praktijk van de tandarts en de arts. ‘Dit is echt bijzonder materiaal.’

De supergel wordt in Nijmegen de komende tijd uitgebreid onderzocht, met 350.000 euro subsidie van technologiestichting STW en twee miljoen euro van ZonMW, financier van gezondheidsonderzoek. Het Brandwondencentrum in Beverwijk werkt mee. Het centrum heeft interesse voor de pleisters die met de Nijmeegse gel gemaakt kunnen worden. Want de eigenschappen zijn veelbelovend: je kunt de stof  op de wond spuiten, die ter plekke – onder invloed van de lichaamstemperatuur – zo stijf wordt dat-ie gewoon blijft plakken. Het wondvocht kan door de kleine gaatjes in de structuur naar buiten sijpelen, maar de bacteriën kunnen niet naar binnen. En, last but not least: de pleister eraf halen is geen pijnlijk karwei. Een beetje koud water maakt de gel weer vloeibaar, waardoor je de pleister zo weer van de huid spoelt. Om de effectiviteit te testen worden de pleisters de komende tijd verstrekt aan patiënten van het Brandwondencentrum met lichte brandwonden.

‘De uitdaging zit ‘m erin te testen of de pleister ook geschikt is voor diepe wonden’, zegt John Jansen, hoogleraar Biomaterialen en afdelingshoofd bij tandheelkunde. Jansen voegt een vinding van zijn eigen afdeling aan de gel toe: nanobolletjes, in feite lege omhulsels, gevuld met een stof die ontstekingsremmend werkt. Hij hoopt dat met de pleisters ook de vorming van littekenweefsel wordt beperkt.

Honden met gebitsproblemen
De gel gevuld met nanobolletjes komt ook goed van pas bij tandvleesontstekingen, verwacht Jansen. Bij een tandvleesontsteking kan ook het onderliggende kaakbot aangetast worden en de technieken die tandartsen momenteel toepassen om de ontsteking te genezen, laten te wensen over. Daarbij wordt vaak antobiotica gebruikt, waarvan je nog maar moet afwachten of deze zijn werk doet op de plek van de tandontsteking. ‘Het grote voordeel van de gel is dat we die gemakkelijk kunnen injecteren, dat we die nanobolletjes makkelijk in de gel kunnen krijgen en dus op de goede plek én dat de gel, eenmaal in de mond aangebracht, vanzelf verstijfd.’

Hoe lang het materiaal vervolgens actief blijft, is vooralsnog een vraagteken. ‘We hopen dat de gel een paar weken haar werk blijft doen en dat de tandvleesontsteking volledig herstelt.’ De gel wordt de komende maanden eerst in het lab en daarna op honden met tandvleesproblemen getest. Daarvoor werkt Jansen samen met de opleiding Diergeneeskunde in Utrecht.

Jansen is optimistisch over de mogelijkheden van de supergel. ‘De gel heeft eigenschappen die andere materialen niet hebben. Dit is echt bijzonder materiaal.’ En de gelpleister zal over niet al te lange tijd in de winkel liggen, verwacht hij. Maar de regelgeving rondom nieuwe medicijnen is zo ingewikkeld dat het – ook als de onderzoeksresultaten positief zijn – volgens hem nog wel even zal duren voor de tandarts de gel mag gebruiken als middel bij tandvleesontstekingen. ‘Ik schat nog zeker een jaar of tien.’ / Martine Zuidweg