Eerstejaarsstudenten die moeite hebben met taal kunnen opgelucht ademhalen. De taaltoets wordt pas volgend jaar verplicht gesteld op alle faculteiten. Bovendien: wie de toets niet haalt, mag gewoon door naar het tweede jaar. Bij letteren en rechten is een voldoende wel noodzakelijk.

Eigenlijk wilde de Radboud Universiteit dit collegejaar al een start maken met een taaltoets voor alle eerstejaarsstudenten. ‘Maar dat bleek een beetje ambitieus’, zegt projectleider taalbeleid Inez Vereijken. ‘Het is best een hoop geregel. De toets moet een plek krijgen binnen alle curricula. Wordt het bijvoorbeeld een apart vak of maakt het deel uit van een bestaande cursus?’

Halverwege het vorige collegejaar werd de taaltoets aangekondigd. Het college van bestuur wil er een signaal mee afgeven. Rector Han van Krieken, toen: ‘Taal is misschien wel het belangrijkste instrument van onze studenten en medewerkers. Daarom willen we daar extra op inzetten.’ De digitale taaltoets bestaat uit lees-, luister- en schrijfopdrachten en toetst onder meer spelling, woordenschat en samenvatten.

‘Studenten hebben echt baat bij het volgen van de colleges’

De vaardigheden die onder de loep worden genomen zijn algemeen, maar de toets zal wel verschillen per faculteit. ‘Dat zit ‘m in de context van de vragen’, zegt Franke Teunisse van Radboud in’to Languages, het taalbureau van de universiteit dat de toets ontwikkelt. ‘Je wilt dat studenten merken: dit is de taal die ik tegenkom in mijn opleiding.’ Wie een Engelstalige opleiding volgt, wordt in die taal getoetst.

Extra scholing

Of er ook consequenties verbonden zijn aan de uitkomst van de toets, is nog maar de vraag. Die beslissing is aan de faculteiten zelf. Bij de faculteiten letteren en rechten, waar studenten al langer getoetst worden op taal, zijn er studiepunten verbonden aan de toets. Vereijken: ‘Maar zoals het er nu uitziet, kiezen de andere faculteiten ervoor om de toets alleen diagnostisch in te zetten.’ Wie de toets niet haalt, krijgt extra scholing aangeboden. ‘Uiteindelijk haalt bijna iedereen de toets’, vult Teunisse aan. ‘Studenten hebben echt baat bij het volgen van de colleges.’

Dat de meeste faculteiten geen studiepunten verbinden aan de taaltoets, vindt Margot van Mulken, decaan van de letterenfaculteit, jammer. ‘Wij vinden het onze eer te na om studenten door te laten gaan terwijl hun taalvaardigheid niet op niveau is. Dat zou eigenlijk voor alle opleidingen moeten gelden. Een arts moet de juiste pillen kunnen voorschrijven, maar net zo goed met een patiënt kunnen communiceren.’

Geen slechte score

Op Van Mulkens letterenfaculteit is de taaltoets onder de huidige eerstejaars inmiddels afgenomen. 69 procent van de studenten haalde de toets – al kunnen daar herkansers bij zitten, dus deze uitkomst is ietwat geflatteerd. ‘Dat is op zich geen slechte score. We weten al langer dat we er niet van op aan kunnen dat studenten voldoende taalvaardig van het middelbaar onderwijs komen. Dat is wel zorgwekkend.’

Nog een reden om studenten niet te gemakkelijk weg te laten komen met hun (gebrek aan) taalvaardigheid, volgens Van Mulken: ‘Aangetoond is dat er een correlatie bestaat tussen het halen van een taaltoets en studiesucces.’ Het heeft er volgens de decaan dus alle schijn van dat wie de toets haalt, meer kans heeft om de opleiding als geheel tot een goed einde te brengen.

Op de site van In’to Languages is een proefversie te maken van de taaltoets voor eerstejaarsstudenten.