De tandheelkunde-opleiding verkorten is onwenselijk, doe het niet. Die oproep deden verschillende opleidingen aan de ministeries van OCW en VWS, maar die legden dit advies naast zich neer. Wil van der Sanden, opleidingsdirecteur bij de Nijmeegse tandheelkunde-opleiding, baalt daarvan. ‘De kwaliteit van de patiëntenzorg komt in het geding.’

“Het terugbrengen van de opleidingsduur tandheelkunde van 6 naar 5 jaar is niet op een kwalitatief verantwoorde manier mogelijk.” Met die zin begint het rapport dat verschillende tandheelkunde-opleidingen in Nederland hebben opgesteld. De reden daartoe is het voornemen van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), om het tekort aan tandartsen in Nederland op te lossen door de opleiding met een jaar te verkorten.

Dat er een landelijk tekort is aan tandartsen, onderschrijft opleidingsdirecteur Wil van der Sanden van het Radboudumc meteen. Al jaren worden er steevast te weinig tandartsen opgeleid, legt hij uit. ‘Vroeger waren dat er zo’n zeshonderd per jaar, die bereiken nu ongeveer de pensioensleeftijd. Tegenwoordig worden er maar 244 per jaar opgeleid.’

Simpelweg meer studenten toelaten voor de tandartsopleiding zou een oplossing zijn, maar daar is extra geld voor nodig vanuit de ministeries. Zij zien echter liever dat de opleiding met een jaar wordt ingekort.

Professionele standaard

Maar opleidingen inkorten is geen geschikte oplossing, staat in het rapport. Studenten hebben na vijf jaar nog niet het competentieniveau dat overeenkomt met de huidige professionele standaard. De opleiding verkorten heeft daarom risico’s voor de kwaliteit, veiligheid en kosteneffectiviteit van toekomstige zorg.

Het rapport werd begin deze maand door de ministeries naast zich neergelegd, tot onvrede van de tandheelkunde-opleidingen. Of opleidingen daadwerkelijk ingekort worden en per wanneer dat gaat gebeuren, is nog onduidelijk.

‘Een tandarts doet veel meer dan alleen gaatjes vullen’

Op de gevolgen voor het curriculum of de begroting, kan Van der Sanden daarom niet ingaan. In het rapport staat een totaalbedrag genoemd van 46 tot 56 miljoen euro per jaar voor een andere invulling van de opleiding, plus eenmalige transitiekosten van 10 tot 15 miljoen euro.

Jaarlijks worden er 67 studenten toegelaten tot de Nijmeegse opleiding, die bestaat uit een driejarige bachelor, gevolgd door een driejarige master met verbreding en specialisatie. Studenten doen tijdens hun opleiding praktijkervaring op bij de tandartsenpraktijk van het Radboudumc. Dit curriculum van zes jaar terugbrengen naar vijf jaar, door bepaalde onderdelen te schrappen is volgens Van der Sanden niet wenselijk.

Stagetrajecten

‘Een tandarts doet veel meer dan alleen gaatjes vullen’, zegt hij. ‘In de opleiding is ook aandacht voor bijvoorbeeld de omgang met onderliggende ziektes, preventie, levensstijl en het samenwerken met andere zorgprofessionals. Daarnaast is het belangrijk dat studenten leren omgaan met verschillende patiëntengroepen. Dat kan simpelweg niet in vijf jaar.’

Vanuit de opleidingen is er overigens wel de wil om het tekort aan te pakken. Landelijk zou het aantal studenten omhoog gebracht kunnen worden naar 345 per jaar (een stijging van ruim 41 procent). Ook kan een deel van het tekort opgelost worden door een betere spreiding van tandartsen over het land en stagetrajecten voor masterstudenten bij bestaande praktijken. Maar daarvoor is meer geld nodig – en dat komt er niet vanuit de overheid.

En precies dat zit Van der Sanden dwars. ‘De enige reden waarom de opleiding verkort moet worden is omdat er geen extra geld vrijkomt voor een andere oplossing. Het is dus een politieke keuze, niet een gebaseerd op de zorgkwaliteit.’