Moeten de vrolijke jongleurs, graffiti-artiesten en partyplanners in de Vasim straks plaats maken voor tanks en ander grimmig oorlogstuig? Er zijn plannen om een nationaal oorlogsmuseum te vestigen in de cultuurfabriek. RU-promovendus Lennart Savenije vindt dat een goed idee.

Je kent de Vasim-fabriek, gelegen onder de stoompluim van Electrabel, waarschijnlijk vooral van de hippe, alternatieve feestjes die er georganiseerd worden. Maar in het complex zijn ook veertig kunstenaars en culturele ondernemers gevestigd. Zij moeten straks misschien wijken voor een nationaal museum over de Tweede Wereldoorlog. Niet nodig, zegt D66 Nijmegen. Dat kan best samen. Dus leidt de fractie donderdag een stadsgesprek om te zorgen dat de huidige bewoners van de oude fabriekshallen en de initiatiefnemers voor het museum niet lijnrecht tegenover elkaar komen te staan, maar samen nadenken over een gezamenlijke toekomst in de Vasim. Het museum is een idee van drie regionale oorlogsmusea, waaronder het Groesbeekse Bevrijdingsmuseum. Het nieuwe museum in Nijmegen moet hét Nederlands verhaal over de oorlog vertellen, waar lokale musea hun verhalen kunnen ‘inpassen’. ’40 – ’45 RU-promovendus Lennart Savenije onderzoekt hoe Nijmegenaren zich in ’40 – ‘45 staande hielden: door verzet of juist door collaboratie. Hij is in elk geval enthousiast over een mogelijk nationaal oorlogsmuseum in Nijmegen. ‘In het netwerk van WOII-onderzoekers is het museum al langer onderwerp van gesprek. We zijn ook in dialoog met de initiatiefnemers. Ik denk dat de Radboud Universiteit en het museum elkaar wederzijds veel kunnen bieden. Door de komst van het museum zal er een Nijmeegs kenniscentrum ontstaan over de Tweede Wereldoorlog.’ Miljoenen De plannen voor het museum zijn nog niet concreet, maar het V-Fonds (Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg) heeft alvast de nodige miljoenen gereserveerd voor het museum. Het wachten is nu of provincie, gemeente en andere fondsen ook over de brug komen. Savenije laat die middelendiscussie aan zich voorbijgaan, maar draagt graag bij aan het intellectuele debat. ‘Wat is beter, een chronologische of thematische presentatie? Waar ligt de balans tussen wetenschap en beleving? Geef je de bezoeker een boodschap mee? Misschien kan de universiteit hierover ook debatavonden organiseren.’ 1944 Een soortgelijke discussie werd gevoerd rond het jammerlijk gesneuvelde Nationaal Historisch Museum, waarvoor Nijmegen eveneens in de race was. Savenije: ‘Natuurlijk rijst ook nu de vraag: waarom niet in Rotterdam of Amsterdam? Maar onze grensregio speelde door Operatie Market Garden een sleutelrol in de slotfase van de oorlog en de wond die het vergissingsbombardement sloeg is nog altijd zichtbaar in de stad.’ Nijmegen is dus een logische vestigingsplaats, maar waarom moet het museum juist in de Vasim komen en een bruisende culturele broedplaats verstoren? Savenije begrijpt de initiatiefnemers wel. ‘De fabriek is gelegen vlakbij de plaats waar in 1944 Amerikanen de rivier overstaken om de Waalbrug te veroveren. De nieuwe stadsbrug de Oversteek is vernoemd naar deze gebeurtenis.’ / Lydia van Aert