De titel ‘Iron Lady’ krijg je niet voor niks. Margaret Thatcher was premier van het Verenigd Koninkrijk van 1979 tot 1990. Ze was de eerste en tot op heden enige vrouwelijke premier van het land. In haar elf jaar als Eerste Minister loodste ze Groot-Brittannië door een economische crisis, startte en won ze een oorlog, en was ze zowel de meest geliefde als meest gehate persoon van de UK.

Thatchers’ bijzondere levensverhaal leidde tot een heuse biopic, een biografische speelfilm, met Oscarwinnares Meryl Streep in de hoofdrol. In het kader van het Soeterbeeck-programma wordt de film vanavond getoond en besproken in Lux. Wat maakte deze keiharde vrouw zo succesvol, maar tegelijkertijd zo omstreden? En op welke manier wist zij zowel haar vrouwelijkheid als haar mannelijkheid te gebruiken in haar politiek? Hoofdspreker vanavond is Harm Kaal, universitair docent Politieke Geschiedenis.

Opzienbarend
‘Het leven van Margaret Thatcher is bij uitstek geschikt voor een film, vanwege haar opzienbarende opmars als politicus en de enorme ophef die ze veroorzaakte’, aldus Kaal. ‘Ze startte de Falklandoorlog, voerde controversiële belastinghervormingen door en had te kampen met meerdere schandalen binnen haar regering. Bovendien was Thatcher in alle opzichten een outsider. Als vrouw in een mannenwereld, als dochter uit de lage middenklasse in een wereld van upperclass politici, en zelfs privé: ze had nauwelijks vrienden.’ Die eenzaamheid wordt erg goed weergeven in The Iron Lady, aldus Kaal. Maar is het niet te vroeg voor een biografische film over een nog levende politica? Kaal: ‘Deze vraag wordt historici vaak gesteld: kun je niet pas een biografie schrijven als de persoon in kwestie niet meer over je schouder meekijkt? We hebben hier echter te maken iemand wier politieke en maatschappelijke carrière erop zit. Vanwege haar dementie treedt ze niet meer op in het openbaar. We kunnen dus gerust de balans opmaken van haar politieke loopbaan.’

Gender-bender
De film is de moeite waard, vindt Kaal, want Thatcher is en blijft een interessante vrouw. ‘Ze was een echte gender-bender‘, aldus de historicus. ‘Ze kon met haar directe, harde optreden de mannen in haar omgeving overrompelen: zij waren dat gedrag immers niet gewend van vrouwen. Tegelijkertijd wist als geen ander haar vrouwelijke charmes te gebruiken.’ / Joep Sistermanns