Prins Philip is dood, Meghan Markle beschuldigt het Britse Koningshuis van racisme - The Firm is volop in het nieuws. Allemaal voer voor mogelijke nieuwe seizoenen van The Crown. Cultuurwetenschapper Dennis Kersten geeft dinsdag een lezing over de populaire Netflix-serie en bespreekt de vraag: wat zijn de effecten van het fictionaliseren van echt bestaande personen?

De dood van Prins Philip zou je een aflevering van The Crown ‘in the making’ kunnen noemen. Alles zit erin. ‘Bij The Crown zie je vaak dat een maatschappelijk probleem wordt verweven met een persoonlijk drama’, zegt anglist en onderzoeker Dennis Kersten.

‘We hebben nu te maken met de coronacrisis waardoor er afgelopen zaterdag niet zo veel mensen op zijn uitvaart konden komen als het Koninklijk Huis had gewild. Daarnaast werd gespeculeerd of prins Harry zou aantreden na zijn onthullingen over zijn familie bij Oprah Winfrey.’

En dan was er ook nog de dress code: gasten mogen niet in uniform komen, want dan zou opvallen dat Harry zijn medailles heeft moeten inleveren. Prins Andrew mocht zijn onderscheidingen ook niet meer dragen gezien zijn vriendschap met de veroordeelde pedofiel Jeffrey Epstein.

Prins Philip

Genoeg persoonlijk drama en historische context voor meerdere afleveringen van The Crown. De vraag is of die er komen. Kersten, die zich voor zijn onderzoek verdiepte in de nationale identiteit van de Britten, keek alle vier seizoenen door een wetenschappelijke bril. Hij weet veel van The Crown, maar niet of er zo veel seizoenen volgen dat de dood van Prins Philip aangetikt wordt.

‘Het beeld van Philip is nu positiever dan hoe hij tot nu toe in The Crown is neergezet’

‘Het zou wel heel interessant zijn om te kijken hoe die periode dan verbeeld wordt’, zegt Kersten. ‘Als iemand net is overleden, merk je dat er in de media vaak lovend over die persoon wordt gesproken. Het beeld van Philip is nu positiever dan hoe hij tot nu toe in The Crown is neergezet. De kans is groot dat vanaf nu het personage ook mooier wordt geschetst.’

Charles en Diana

Dinsdag geeft Kersten een online lezing over The Crown. Hij gaat het niet hebben over wat er precies wel en niet waar is van de vier seizoenen die tot nu toe op Netflix werden uitgezonden, maar over het effect van het ‘oppimpen’ van de geschiedenis door tv-makers. Logischerwijs worden feiten aangevuld met fictie om een verhaal toegankelijker en smeuïger te maken. Denk aan de slaapkamergesprekken tussen Philip en Elizabeth of de ruzie tussen Elizabeth en haar zus die de kijker voorgeschoteld krijgt. Niemand weet of het echt zo is gebeurd, maar het maakt wel inzichtelijk hoe de verhoudingen lagen.

Netflix kreeg na het vierde seizoen van The Crown echter een boel kritiek te verstouwen op de manier waarop de huwelijkscrisis tussen Charles en Diana was verbeeld. Het zou te ‘echt’ zijn en door alle emoties vergaten kijkers bijna dat ze naar een dramaserie zaten te kijken. Zelfs in het Britse parlement werden er vragen over gesteld.

Kersten: ‘Er zijn mensen die vinden dat The Crown moet worden voorzien van een disclaimer, of duidelijker dient te maken dat het fictie betreft. Maar de serie pretendeert helemaal niet de waarheid te zijn. De serie heeft zich altijd gepresenteerd als drama.’

Harry en Meghan

Vanuit dat gezichtspunt hoeft Netflix volgens Kersten niet extra te benadrukken dat The Crown fictie is. Het ingewikkelde is dat makers er tegelijkertijd alles aan doen om zo veel mogelijk details te laten kloppen. De jurken van Queen Elizabeth worden tot op de knoopjes nauwkeurig nagemaakt. Daardoor ontstaat bij de kijker het idee dat de rest ook wel zal kloppen en blijft een bepaalde interpretatie van de geschiedenis hangen als ‘waarheid’.

Kersten merkt op dat kritiek op fictionalisering vaak toeneemt naarmate een historische serie of een geschiedenisboek dichter bij het heden komt. De kijkers herinneren zich de gebeurtenissen nog en hebben er zelf een beeld van. Toevalligerwijs liep het vierde seizoen van The Crown, over Charles en Diana, ook nog eens parallel met Harry en Meghan die de banden met het Koningshuis wilden verbreken. Harry verwees in een interview zelf naar The Crown door te zeggen dat wat hij en Meghan hadden meegemaakt in het paleis, erger was dan wat tot nu toe gezien was geweest in The Crown.

Juist door die gelijkenissen won de Netflix-serie nog meer aan populariteit. Samen met fans over de hele wereld wacht Kersten met smacht op het vijfde seizoen, dat waarschijnlijk in het najaar van 2022 te zien zal zijn.

De Teams-lezing van Dennis Kersten is dinsdag om 19.30 voor zes euro te volgen via een link van de bibliotheek Veenendaal.