Theologiedecaan krijgt geen zetel in het bestuur van de overkoepelende faculteit
Een voorstel van het faculteitsbestuur om het reglement van de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen (FFTR) aan te passen is weggestemd door leden van de medezeggenschap, hoewel het al was goedgekeurd door het college van bestuur. Wat is er aan de hand?
Studenten en medewerkers van de medezeggenschap van de FFTR moesten zich afgelopen zomer in de Facultaire Gezamenlijke Vergadering (FGV) over een wijziging van het faculteitsreglement buigen. Op tafel lag een voorstel van het faculteitsbestuur om een extra vicedecaan toe te voegen aan het bestuur, die ook de decaan van de Faculteit der Theologie zou worden. Een meerderheid van de FGV-leden stemde echter tegen het plan, waardoor het niet doorgaat.
Het voorstel van het bestuur behoeft enige toelichting. De Faculteit der Theologie, die net als de universiteit zelf werd opgericht in 1923, is een buitenbeentje. Het is de enige faculteit van de Radboud Universiteit die rechtstreeks door de Kerk is opgericht en onder de apostolische constitutie Veritatis Gaudium – een wetgevend document van het Vaticaan – van de kerkelijke faculteiten valt. Daarnaast is de Nederlandse Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) van toepassing op de Faculteit der Theologie, net zoals in de overkoepelende FFTR .
Inbedden
Om eventuele spanningen tussen beide rechtssystemen op een bestuurlijk efficiënte manier aan te pakken, had het faculteitsbestuur voorgesteld om de decaan van de Faculteit der Theologie in de toekomst toe te voegen aan het bestuur van de FFTR. Het faculteitsbestuur had daarvoor ook al groen licht gekregen van het college van bestuur van de universiteit.
‘We wilden de functie van de decaan Theologie nog beter inbedden in de facultaire structuren en het facultaire bestuur door het te koppelen aan een additionele vicedecaanspositie’, legt FFTR-decaan Heleen Murre-van den Berg desgevraagd uit.
Aan het voorstel was ook een profielschets verbonden, waarmee een nieuwe decaan voor de Faculteit der Theologie geworven zou kunnen worden. Feitelijk gezien heeft de theologiefaculteit op dit moment immers geen decaan. Naar buiten toe treedt Carl Sterkens nog op als decaan, al is zijn officiële termijn twee jaar geleden al verlopen.
Moeilijk uit te leggen
Toch heeft het voorstel van het faculteitsbestuur het niet gehaald. Een meerderheid van de FGV-leden stemde tegen de plannen. ‘Het leek ons niet verstandig dat één van de disciplines of studierichtingen op de faculteit formeel in het faculteitsbestuur zou worden vertegenwoordigd en andere niet’, vertelt universitair docent en lid van de onderdeelcommissie Mathijs van de Sande.
‘Een vaste vertegenwoordig van theologie in het faculteitsbestuur zou moeilijk uit te leggen zijn aan filosofen’
Wat volgens Van de Sande meespeelde in die beslissing, is dat de opleiding theologie veel minder studenten heeft dan de opleiding filosofie. ‘Een vaste vertegenwoordiger van theologie in het faculteitsbestuur zou daarom moeilijk uit te leggen zijn, met name aan filosofen.’
In de FGV werden ook andere mogelijke oplossingen voor het probleem besproken, bijvoorbeeld om ook vicedecanen van de opleidingen religiewetenschappen en filosofie in het faculteitsbestuur op te nemen. ‘Dat zou weer op andere problemen stuiten’, zegt Van de Sande.
Werving
Nu het voorstel is afgewezen, kan de FFTR in principe aan de slag met de werving van een nieuwe decaan Theologie op basis van de oude situatie. ‘Dat zal op termijn inderdaad gebeuren’, zegt Murre-van den Berg. ‘Wanneer precies? Dat kan ik niet helemaal inschatten.’
Canonieke graden
Aan de Faculteit der Theologie speelt nog een andere kwestie. In 2006 schortte Rome de bevoegdheid van de faculteit om canonieke graden te verlenen op. Dit zijn kerkelijke graden die voornamelijk zijn bedoeld voor priesters of priesterstudenten. Officiële reden van de opschorting was dat de statuten van de theologische faculteit niet waren aangepast aan de sinds 1979 geldende Constitutie Sapientia Christiana, – een wetgevend document van het Vaticaan.
Sinds 2018 geldt de nieuwe Vaticaanse Constitutie Veritatis Gaudium. In maart 2020 heeft de Radboud Universiteit hiervoor hernieuwde statuten ingediend in Rome. Een goedkeuring van deze statuten zou kunnen betekenen dat de theologische faculteit opnieuw canonieke graden mag verlenen – maar zeker is dat niet.
Een antwoord uit Rome is er nog niet. Carl Sterkens vertelde eerder aan Vox dat hij dit niet verwacht voor het identiteitstraject van de Radboud Universiteit is afgerond. Oorspronkelijk was het de bedoeling dit traject vóór de dies op 17 oktober af te ronden, maar dat is niet gelukt. Het college van bestuur blijft evenwel in gesprek met de Romeinse Dicasterie voor Cultuur en Onderwijs en de lokale ordinarius Gerard de Korte, die bisschop van Den Bosch is.
Oud-assessor FTR schreef op 19 september 2023 om 22:56
Was dit niet tot voor kort het geval? Volgens mij is Carl Sterkens de eerste niet-hoogleraar (inmiddels wel) als decaan theologie én de eerste niet-vice-decaan FTR. Iets meer historisch besef zou mooi zijn, voor bestuur én medezeggenschap én Vox, voor iedereen eigenlijk.