Weken, maanden, soms jaren zijn studenten bezig met hun scriptie. Eenmaal afgerond belandt het werk al snel in een stoffige la. In de rubriek Thesis Tales zetten we het onderzoek van studenten in de spotlights. In aflevering 1: psychologiestudent Djouke Oldenburg (21) onderzocht de invloed van de vrouwelijke cyclus op de voorkeur voor mannelijke gezichtskenmerken.

Kun je in drie zinnen vertellen waar je scriptie over gaat?

‘Ik heb onderzocht hoe de cyclus van een vrouw invloed heeft op haar voorkeur voor mannelijke gezichtskenmerken. Hebben vrouwen op bepaalde momenten in hun cyclus bijvoorbeeld een voorkeur voor typisch mannelijke trekken, zoals een bredere kin en smallere ogen? Daarnaast heb ik bekeken welke rol zelf waargenomen aantrekkelijkheid – dus hoe aantrekkelijk je jezelf vindt – hierin speelt.’

‘Vrouwen voelen zich aantrekkelijker tijdens hun ovulatie dan op andere momenten in hun cyclus’

Waar liep je tegenaan?

‘Aanvankelijk wilde ik onderzoek doen naar de invloed van de vrouwelijke cyclus op het seksleven, maar er zijn veel beperkingen bij het uitvoeren van dit soort onderzoek. Zo mag je bijvoorbeeld niet zomaar vragen stellen over iemands seksleven. Daarom koos ik uiteindelijk voor een onderwerp rond mentaal welzijn en vrouwelijke hormonen, en van daaruit ben ik verder gegaan met de voorkeur voor gezichtskenmerken.’

Waar komt je interesse voor dit onderwerp vandaan?

‘Toen ik een onderwerp zocht, las ik het boek Kom als jezelf van Emily Nagoski. Dat gaat over het seksleven van vrouwen, hoe hun orgasmes werken en hoe die tot stand komen. Ik vond dat heel interessant en heb eerder ook al vakken in die richting gevolgd.’

Pas jij deze kennis nu ook zelf in je dagelijkse leven toe?

‘In mijn onderzoek kwam ook het verschil tussen het wel en niet nemen van hormonale anticonceptie naar voren. Ik slik zelf de pil – en wat je ziet is dat hormonen van iemand die de pil slikt enorm vlak zijn. Daardoor kan ik de kennis uit mijn onderzoek niet goed toepassen op mezelf. Met vriendinnen heb ik er wel veel gesprekken over.’

Wat was de conclusie van je onderzoek?

‘Vrouwen voelen zich aantrekkelijker tijdens hun ovulatie dan op andere momenten in hun cyclus. Ook hebben ze rondom hun ovulatie een voorkeur voor mannen met typisch mannelijke gezichtskenmerken, terwijl ze op andere momenten juist de voorkeur geven aan mannen met minder uitgesproken mannelijke trekken. De belangrijkste verklaring hiervoor is evolutionair: het idee is dat mannelijke gezichtskenmerken samenhangen met een hogere genetische kwaliteit. Vrouwen, zo is de gedachte, kiezen rond hun eisprong voor mannen met de beste genen voor hun mogelijke nageslacht.’

Is daar dan niet ook een maatschappelijke factor aan verbonden? Er is vaak toch een bepaalde maatschappelijke overeenstemming voor wat we knap vinden en wat niet?

‘Grappig dat je dat zegt. Het zit namelijk zo: evolutionair gezien zijn we allemaal vrij eensgezind over wat we knap en lelijk vinden. De mensen die vroeger op uiterlijke kenmerken vielen die verbonden waren aan een hogere genetische kwaliteit hebben zich beter kunnen voortplanten. Zo houd je uiteindelijk een grote groep mensen over die deze kenmerken als mooi beschouwen, omdat deze mensen zich het best hebben kunnen voortplanten. Uiteraard blijft het zo dat iedereen nog individuele voorkeuren heeft als het aankomt op het beoordelen van iemands aantrekkelijkheid.’

‘Als student moet je uitkijken jezelf niet teveel naar beneden te praten’

Hoe ging het schrijven van je scriptie je af? Ging het soepel?

‘Toen ik erachter kwam dat ik niet aan de slag kon met mijn eerste onderwerp van keuze, baalde ik wel. Tijdens het schrijven liep ik tegen problemen aan met mijn onderzoeksmethoden. Hier ben ik uitgekomen met behulp van SMAP, een statistisch adviesbureau bij psychologie, en door heel veel YouTube-video’s te kijken. Ten slotte was het jammer dat ik geen hoofdeffect vond; dat moest ik goed onderbouwen.’

Wat waren de hoogtepunten tijdens het schrijven?

‘Toen we de eerste resultaten binnenkregen, zag ik dat vrouwen zich rond hun eisprong aanzienlijk aantrekkelijker voelden dan de momenten daarbuiten. Ik vond het heel vet om dat terug te zien in mijn eigen resultaten.’

‘Als student moet je denk ik uitkijken jezelf niet teveel naar beneden te praten. Het is namelijk heel bijzonder dat je een onderzoek hebt opgezet, dat wordt vaak vergeten.’

Wat kunnen andere studenten van jouw proces leren?

‘Het is misschien cliché, maar probeer een onderwerp te kiezen dat je interessant vindt. Als je wordt ingedeeld bij een onderwerp dat je niet graag wilt, neem dan het voortouw en kijk wat er mogelijk is. Vaak kun je het onderwerp nog wel sturen naar iets waar je wel interesse in hebt.’