-
Het Erasmusgebouw. Foto: Johannes Fiebig
Tweeënhalf jaar nadat het college van bestuur een onderzoek instelde naar hoogleraar Paul Bakker en de omgangsvormen binnen de FTR-faculteit, is er nog altijd geen duidelijkheid over Bakkers toekomst op de Radboud Universiteit. Hij geeft nog steeds geen onderwijs.
Paul Bakker kwam in 2020 in opspraak wegens ‘ongepast handelen’. Waar de hoogleraar Geschiedenis van de filosofie zich precies aan schuldig heeft gemaakt, maakte het college nooit bekend.
Bakker was daarom tot oktober 2021 niet welkom op de Faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen (FFTR). Hieraan ging een onderzoek vooraf dat het college in juni 2020 opstartte naar omgangsvormen binnen de FFTR.
Bakker was vlak daarvoor aangekondigd als nieuwe decaan. Door de uitkomsten van het onderzoek, afgerond in september 2020, ging definitief een streep door zijn decaanbenoeming. Christoph Lüthy bleef door de perikelen een jaar langer aan en werd vorig jaar opgevolgd door Heleen Murre-van den Berg.
Eén dag in de week
Vanaf oktober 2021 is Bakker weer gedeeltelijk aan het werk in het Erasmusgebouw. De afspraak is dat hij één dag in de week op kantoor mag zijn om onderzoek te doen. Studenten en medewerkers werden daar volgens vicevoorzitter Agnes Muskens vóór Bakkers gedeeltelijke terugkeer over geïnformeerd.
Aanvankelijk was de afspraak dat Bakker tot de zomer van 2022 geen onderwijs zou geven. Echter: ook in het huidige collegejaar geeft hij vooralsnog geen colleges. Zijn werk beperkt zich tot het doen van onderzoek, aldus Muskens.
Tot welke termijn Bakker afwezig blijft als docent, is nog niet bekend. Voor de hand ligt dat de universiteit daarover in gesprek is met Bakker, maar daar kan Muskens niet op ingaan. Over aanvullende afspraken tussen de universiteit en Bakker kan ze evenmin uitspraken doen, uit privacyoverwegingen. ‘Dat zijn personele aangelegenheden.’
Vertrek
Dat het al langer niet goed zat met de omgangsvormen binnen de FFTR bleek uit aanvullend onderzoek van het college van bestuur uit 2020. 29 mensen maakten daarin melding van intimiderende of seksistische opmerkingen, ongepaste relaties tussen studenten en docenten en tussen studenten onderling. De voorvallen die werden gemeld, speelden zich af over een periode van vijftien jaar. Wat volgde was een cultuurtraject binnen de faculteit.
Sinds deze week staat de sociale veiligheid binnen de FFTR opnieuw in de schijnwerpers, nadat filosoof Fleur Jongepier bekendmaakte de academische wereld te verlaten wegens grensoverschrijdend gedrag van collega’s. Ook laakt zij de manier waarop universiteiten grensoverschrijdend gedrag aanpakken.
Paul Bakker wilde niet ingaan op vragen van Vox.
Naomi Nemens schreef op 7 december 2022 om 19:36
Ik snap niet zo goed waarom in dat ene onderzoek verschillende casussen op één hoop zijn gegooid. Wat nu als het bij casus Bakker bijvoorbeeld allemaal relatief gezien wel meeviel en transparantie hem zou hebben geholpen zijn naam te zuiveren, maar andere docenten – wiens namen immers nog in hoog aanzien stonden – meer te winnen hadden met stilte? Dan kan Bakker nu toch ook niets zeggen of verhelderen zonder allerlei regels te breken en daarmee het bestuur een stok te geven om hem te slaan om hem er voorgoed uit te werken? Geen idee hoor, maar gewoon wat overpeinzingen en gedachte-experimenten. Eigenlijk moet het verboden worden om dit soort onderzoeken aan elkaar te koppelen. Iedere casus heeft recht op zijn eigen keuzes over transparantie. Meerdere cases koppelen waarin de ene open en bloot genoemd is en de anderen onder de radar kunnen en zullen willen blijven ruikt naar rare frametruukjes en heksenjachtmedeplichtigheid van het bestuur. Wat als iemand nu met naam en toenaam voor de suggestieleeuwen is gegooid, onterecht als predator is neergezet, waardoor vervolgens een idioot ongefundeerd onveilig gevoel ontstond bij zowel medewerkers als studenten? Waarom heeft het bestuur nooit verhelderd wat er in ieder geval allemaal NIET is gebeurd door mensen die met naam en toenaam zijn en steeds weer worden genoemd? Heeft Bakker eigenlijk zelf ook nooit transparantie gewild of waren dat alleen anderen? Zijn naam is overal door het slijk gegaan en is symbool gaan staan voor dit hele debacle, nu ook weer: als hij wel transparantie wilde over dat onderzoek, kan het bestuur dan desnoods daar dan niet iets over zeggen zonder de verdere uitkomsten te delen uiteraard? Als er alleen maar consensuele relaties hebben plaatsgevonden, zoals ik begrijp uit de tweets van Jongepier, is er wel iemand heeeel erg verkeerd neergezet. Heel eerlijk: daar zou ik ook woest van worden. Waar moet zo’n man dan wel niet doorheen zijn gegaan met die predatorsuggesties die de rondte gingen, met studentes die bang waren voor handen onder hun rokjes en petities startten, zonder ook maar iets van nuancering van het bestuur… Stel nu dat dit zo is, dan zouden collega’s toch hopelijk hier ook wel melding van doen bij een vertrouwenspersoon? Over onveilige werkomgevingen gesproken… Dan is er al jaren een soort Jagten-heksenjacht aan de gang geweest en niemand die iets doet of deed. Is iemand zo als monster neergezet en door het slijk gehaald voor alleen een consensuele relatie? Bakkers collega’s: is het dan niet eens tijd hier wat aan te doen en de klokken te luiden tegen het bestuur dat dit blijkbaar heeft laten gebeuren?
Collega FTR schreef op 7 december 2022 om 20:17
Wat een reactie, Naomi! Ik sta vierkant achter je hierin. Ik ben al bij de ombudsfunctionaris geweest betreffende deze casus. Kan het iedereen aanraden die ook graag ziet dat deze openbare executie stopt.
Collega FTR schreef op 7 december 2022 om 20:38
*edit*
“Onterechte openbare executie”
Mienke de Wilde schreef op 7 december 2022 om 21:16
@Collega FTR
Heel goed. Me too (zonder hashtag). Wie heeft er nog meer een greintje geweten? Desnoods onder de klokkenluidersregeling. Kom op, als professionele filosoof ben je toch geen bystander en facilitator? Bedenk dat als hij dit zelf zou moeten doen, ze hem er alsnog uit kunnen werken omdat ze dan het kaartje “zie, onherstelbare vertrouwensbreuk en arbeidsrelatie” van stal kunnen halen. Als je zoiets gebeurt zit je juridisch volledig klem en heb je anderen nodig om eruit te kunnen komen. Ik moest van jullie leren over ethiek. Hoe lang laten jullie je collega nog bungelen met alle gevolgen van dien terwijl je weet dat het niet klopt wat er allemaal gebeurd is? Mijn verklaring als vroegtijdig gestopte rechtenstudent zal het verschil niet maken, die van jullie gezamenlijk wel. Die onveilige werkomgeving die jullie werkgever gecreëerd heeft is veel ernstiger en heeft veel ernstiger gevolgen gehad dan de zogenaamde onveiligheid die docenten en meerderjarige studenten misschien opleveren als ze elkaar leuk vinden. Wij studenten zijn geen willoze slachtoffers en docenten zijn geen predators. Gênant, maar ik heb ook wel eens een docent leuk gevonden. Shit happens. “Ongepast” is wat anders dan “ongewenst” en “betrokkene” is wat anders dan “slachtoffer”. Dat op één hoop gooien en wazig blijven met alle suggesties van dien en dat vervolgens bewust negeren – terwijl je nota bene ziet wat er gebeurt in landelijke media en wat dat met mensen doet – levert pas échte onveiligheid op. Wil je zo’n werkgever faciliteren in de heksenjacht tegen je collega?
Ex-collega schreef op 7 december 2022 om 21:29
Wauw, Collega FTR. Ja, tuurlijk dat moet het zijn – Fleur Jongepier is vast vertrokken omdat Paul Bakker ‘onterecht’ geframed is als een predator. Als dát in jouw optiek het grootste probleem binnen de faculteit is, dan zijn er echt nog heel veel stappen te zetten en zijn we nog mijlen ver weg van een veilige onderzoeks- en onderwijsomgeving.
Mienke de Wilde schreef op 7 december 2022 om 22:27
Nuttige reactie. Dit zou het bestuur en de collegae die wél weten hoe de vork in de steel zit toch met hun neus op de feiten moeten drukken over hoe schadelijk die suggestieve berichtgeving en het zwijgen is geweest en nog steeds is. Dit (en de gevolgen die zo’n label meebrengen voor de gelabelde) is waar jullie aan meewerken. Je zou maar zo gezien worden door niet alleen (ex-)collega’s, maar heel Nederland omdat je werkgever en iedereen om je heen zwijgt. Terwijl je met alle onvermijdelijke trauma’s die dat met zich mee moet brengen weer voorzichtig aan het werk gaat. Onder – niet te vergeten – nota bene dezelfde mensen die dit beeld over je hebben laten ontstaan. En maar netjes blijven en de regels volgen… Niet gefrustreerd, want elke kleine misstap is het onvermijdelijk het eind van je carrière, het frame heb je al tegen je en met zo’n naam aan je kont kan je nergens anders meer terecht. Je moet wel. Volledig klem in een omgeving die je kapot maakt. Het is dat het zo schrijnend is, maar ik zou bijna zeggen: QED voor het gecreëerd hebben van een onveiligere werk- en studeeromgeving dan die docent-studentrelaties opleveren en de noodzaak voor mensen die wél iets weten om eindelijk op te staan en je collega te steunen.
Collega FTR schreef op 8 december 2022 om 08:29
Waar zeg ik dat dat in mijn optiek het grootste probleem is? Nergens, nee. Je legt woorden in mijn mond die ik absoluut niet uitgesproken heb. Je reactie heeft dus geen enkele waarde.