Vroeger had de universiteit geen campus, maar stonden de onderwijsgebouwen verspreid over de stad. In het kader van 95 jaar Radboud Universiteit duikt Vox het beeldarchief in. Wat is er veranderd? Vandaag: de medische faculteit.

Al tijdens de oprichtingsvergadering van de Sint Radboudstichting in 1905 werd er gerept over het belang van een medische faculteit voor de toekomstige katholieke universiteit. Toen die universiteit in 1923 werkelijkheid werd in Nijmegen, was er echter nog lang geen sprake van medisch universitair onderwijs. Dit lag niet aan onwil van de Sint Radboudstichting. Zij wilde maar al te graag een geneeskundige opleiding met een katholieke moraal. Geldgebrek was de belangrijkste oorzaak.

Rijkssubsidie

Toen in 1948 duidelijk werd dat ook bijzondere universiteiten rijkssubsidie zouden krijgen, kon de Nijmeegse universiteit eindelijk de daad bij het woord voegen. Snel werd begonnen met het aankopen van grond en met het uittekenen en het plannen van de bouw. De toonaangevende architect Jan van der Laan nam het ontwerp voor rekening. Locatie: landgoed Heyendael, met Huize Heyendael als epicentrum van de bouwactiviteiten.

De bouw van een academisch ziekenhuis was een moeilijke klus. Het moest tegelijkertijd verschillende doelen dienen: onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg. Van der Laan was niet volledig overtuigd van de ontwerpen van al bestaande academische klinieken. Daarom combineerde hij de verschillende bouwsystemen en voorzag hij een centrale plek voor een lange, vijf meter brede corridor die de verschillende specialismen verbond. In 1950 werden de principes van de bouw vastgesteld. Binnen tien jaar zou het academisch ziekenhuis voltooid moeten zijn. Door onvoorziene omstandigheden werd die deadline uiteindelijk met vijftien jaar overschreden. Daarnaast viel het ziekenhuis een stuk groter uit dan van te voren gepland.

Het preklinisch instituut

Het gebouw met de hoogste prioriteit was het preklinisch instituut, waar eerste- en tweedejaarsstudenten practica konden volgen. In 1950/51 verrees in minder dan een jaar tijd het eerste definitieve gebouw van de medische faculteit, waar de eerste preklinische colleges aan de Katholieke Universiteit werden gegeven. Er waren nog niet overal genoeg stoelen, waardoor docenten en studenten stonden en hingen in de collegezaal. Het preklinisch instituut had practicumzalen, een glasblazerij, een instrumentenmakerij en werkkamers. In 1966 was het hele preklinische complex klaar.

Verpleeggebouw A

Op de foto is het oudste ziekenhuisgebouw van het Radboudumc te zien. Het bouwwerk dat tegenwoordig verpleeggebouw A heet (M 608 voor ingewijden), werd midden jaren vijftig uit de grond gestampt en huisvestte toen het hele ziekenhuis. Waar eerst werd gedacht aan driehonderd bedden, was er uiteindelijk maar ruimte voor 175. Dit kwam omdat een groot gedeelte van het gebouw nodig was voor een klooster, de ziekenhuisadministratie en onderzoeksruimtes.

Een andere tegenvaller: het nieuwe ziekenhuis had een eigen keuken nodig. In de oorspronkelijke plannen kon het Radboud de eerste jaren zijn warme maaltijden halen van het St. Canisiusziekenhuis, dat enkele afdelingen tijdelijk onderdak bood. De afstand bleek echter te groot om het eten op temperatuur te houden, waardoor een nood-keukengebouw nodig was.

Uiteindelijk werd het ziekenhuis op 29 september 1956 officieel geopend. Uiteraard bleek het al snel te klein. In de daaropvolgende jaren groeide de universiteit flink. Ook de medische faculteit kreeg steeds meer gebouwen. Het A-gebouw staat er nog steeds, maar is al een aantal keer grondig gerenoveerd.

Met dank aan Jan Brabers, universiteitshistoricus. Marjolein van Diejen maakte de foto van ‘nu’. Foto ‘toen’: Regionaal Archief Nijmegen.

Bronnen: Rob Wolf, De Trek naar het zuiden: gebouwen van de Katholieke Universiteit Nijmegen 1923-1998 (Nijmegen 1998) en Radboudumc.