Vroeger had de universiteit geen campus, maar stonden de onderwijsgebouwen verspreid over de stad. In het kader van 95 jaar Radboud Universiteit duikt Vox het beeldarchief in. Wat is er veranderd? Vandaag: de bètafaculteit.

In 1957 opende de Rooms-Katholieke Universiteit haar vijfde faculteit: ook natuurwetenschappers konden voortaan terecht in Nijmegen. Voor de bouw werd een achterstandswijkje gesloopt en een tijdelijk gebouw neergezet, dat uiteindelijk veel langer dan gepland bleef staan.

De Kluckebuurt

Niet lang na de officiële opening van het ziekenhuis van de medische faculteit in 1956 startte de bouw van de bètafaculteit van de Nijmeegse universiteit. De bouw van het natuurwetenschappelijke faculteit in Nijmegen werd afgetrapt met een afdeling voor biologie. Dat vak vergde relatief de minste voorbereiding. In 1957 werd een tijdelijke voorziening aan de Gerard van Swietenlaan opgezet.

Op de grond waar het definitieve Bètacomplex moest komen, stond toen nog de zogenaamde Kluckebuurt, een achterstandswijk met 54 arbeidershuisjes, een sociale werkplaats, een paar winkeltjes en jongerenhuis De Graalburcht. Toen in de jaren zestig de gehele wijk tegen de grond ging, bleef alleen De Graalburcht staan. Het deed tot aan 2010 dienst als feestplek voor studenten, een geluidsdode kamer voor de hoogleraar plantkunde H. Linskens, als magazijn en als diesellab van de afdeling molecuul- en laserfysica.

Het Universeel Lab

De tijdelijke biologievoorziening zat door de sterke groei van de studie binnen no time boordevol. De nieuwbouw werd daarom met een jaar vervroegd naar 1959, waarbij de studie zou worden gehuisvest in het Universeel Lab aan de Heyendaelseweg. Dat bood toen het klaar was in januari 1960 ook onderdak aan natuur-, wis- en scheikunde en de directie. Het Universeel Lab was niet gebouwd voor de lange termijn. Het was een erg goedkoop en flexibel gebouw waarbij geen enkele tussenmuur een dragende functie had. Volgens plan zouden alle instituten hier beginnen en na hooguit tien jaar doorschuiven naar een definitief onderkomen. Uiteindelijk werd het pas in 2007 vervangen door het Huygensgebouw. En dat terwijl het kampte met vele gebreken, zoals om de haverklap een mottenplaag en een ventilatiesysteem en brandveiligheid die al lang niet meer voldeden aan de wettelijke eisen.

Meer laboratoriumwerk

Eind jaren zestig en begin jaren zeventig verlieten wiskunde en natuurkunde en de chemie- en biologieafdelingen na een flinke vertraging het Universeel Lab om hun intrek te nemen in het nieuwe Transitorium en N-gebouw. Ook het A-gebouw werd tussen 1967 en 1969 gefaseerd opgeleverd. In het A-1 gebouw (te zien op de oude foto) huisvestten de directie, administratie, bibliotheek, kantine en andere centrale afdelingen. Tegenwoordig rest van dit gebouw alleen nog de kelder. Gebouw A-2 werd bezet door de technische dienst. Het aantal bètastudenten was inmiddels flink gegroeid. Waar in 1957 de faculteit nog maar uit zestien studenten bestond, waren dat er in 1969 al 1400.

Fysicus en faculteitsdirecteur C. Aarts was tijdens de officiële opening van het A-gebouw in 1969 nog positief gestemd over de toekomst. Dat veranderde in de jaren zeventig. De geldkraan van de overheid werd langzaam dichtgedraaid en ook zat de faculteit in een lastig parket vanwege de veranderende aard van de studies. Biologie werd bijvoorbeeld meer en meer laboratoriumwerk, waardoor de eisen anders werden. Wel kwam er in deze periode met veel moeite een magnetenlab. Daartegenover staat dat de nieuwbouw van scheikunde, die in 1982 werd geopend, juist veel kleiner uitviel dan verwacht. Tegenwoordig huist de faculteit in het moderne Huygensgebouw, dat beter voldoet aan de verschillende eisen van de bètastudies.

Met dank aan Jan Brabers, universiteitshistoricus. Marjolein van Diejen maakte de foto van ‘nu’. Foto ‘toen’: Regionaal Archief Nijmegen.

Bronnen: Rob Wolf, De Trek naar het zuiden: gebouwen van de Katholieke Universiteit Nijmegen 1923-1998 (Nijmegen 1998) en de Radboud Universiteit.