Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI). Bijbehorende TKI-toeslagen en geraamde private bijdrages. Tsja. Het klinkt allemaal wat bureaucratisch, dat topsectorenbeleid. Maar het resultaat staat: 1500 bedrijven steken 319 miljoen euro in onderzoek binnen de negen topsectoren. Indrukwekkend. Of toch niet? Het persbericht leest lekker weg. Maar liefst 1500 bedrijven, die samen 319 miljoen euro steken in onderzoek en samenwerking met de universiteiten. Vervolgens legt de overheid daar nog 83 miljoen euro bij. En omdat ook wetenschapsorganisaties als NWO een deel van hun budget richten op de negen topsectoren, gaat er in 2013 ruim een half miljard om binnen de negen onderzoeksgebieden waarin wij, de BV Nederland, zo goed zijn. En de angst dat het fundamenteel onderzoek er bekaaid afkomt? ‘Het bedrijfsleven draagt niet alleen bij aan onderzoek dat dicht bij de markt staat maar ook aan fundamenteel onderzoek, met name onderzoek uitgevoerd door universiteiten’, aldus minister Henk Kamp (Economische Zaken, Landbouw &Innovatie). In de bijbehorende brief gebruikt Kamp het voorbeeld van de topsector High Tech systemen en materialen (HTSM). Maar liefst 35 procent van de toeslagen gaat naar fundamenteel onderzoek, bedrijven leveren 40 procent (de helft in cash, de andere helft in natura, door bijvoorbeeld eigen personeel in te zetten). Toch maar mooi 54 miljoen voor onderzoek van fundamentele aard. Ze zullen HTSM vast niet voor niks als voorbeeld gebruiken, denkt de cynicus. En dat de cynicus vaak gelijk lijkt te hebben, kleeft een beetje aan het topsectorenbeleid. 319 miljoen euro, dat klinkt indrukwekkend. Je haalt er de krant mee. Maar is het ook echt bijzonder? ‘Ik kan niet bij alle betrokken bedrijven in de boekhouding kijken om te zien of ze meer investeren dan voorgaande jaren’, zegt Ine van den Heuvel, hoofd Marktverkenning, Strategie en Ontwikkeling (MSO). ‘Maar ik vermoed niet dat er heel veel nieuw geld is binnengehaald. De 319 miljoen euro vanuit het bedrijfsleven zal voor het grootste deel bestaan uit bestaand budget voor Research & Development, met een ander stickertje erop.’ Ook de investeringen door de publieke sector zijn eerder een herverpakking van bestaande middelen. Van den Heuvel: ‘De 83 miljoen euro die het rijk investeert, komt voor een deel uit een bezuiniging op de universiteiten. Dat is dus in feite een sigaar uit eigen doos.’ Dat geldt ook voor het budget van organisaties als NWO: het geld dat zij stoppen in het topsectorenbeleid gaat van hun reguliere budget. ‘De investering in het topsectorenbeleid gaat ten koste van andere onderzoeksgebieden.’ De eindconclusie? Een mooi persmomentje, verder vooral oude wijn in nieuwe zakken. / Mark Merks