Het Nijmeegse dispuutsleven is in gevaar. Sinds twee jaar spoort de gemeente illegale kamerpanden op zonder uitzondering te maken voor disputen. Stan Koershuis, van Kroegdispuut de Tempeliers: ‘Wij dachten: zo’n vergunning hebben wij niet nodig. We wonen hier al meer dan zestig jaar.’

In het Vensterhuis, zoals de leden van De Tempeliers hun huis noemen, hangt de geschiedenis aan de muur. Vanuit zijn bed kijkt huispraeses Stan Koershuis tegen het portret van Marcel Mignot aan, die tijdens de Slag om de Grebbeberg in 1940 omkwam bij gevechten met de Duitsers. Mignot was lid van De Tempeliers en studeerde rechten, net als Koershuis nu.

In 1925 werd Kroegdispuut de Tempeliers opgericht, twee jaar nadat de Katholieke Universiteit Nijmegen – de voorloper van de Radboud Universiteit – het levenslicht zag. Dat het dispuut tot de oudste van Nijmegen behoort, is iets waar de leden trots op zijn, vertelt Koershuis in zijn kamer. ‘Maar we gaan wel mee met onze tijd. In tegenstelling tot veel andere disputen hoeven de leden niet in jasje-dasje naar onze borrels te komen.’

In 1957 kochten De Tempeliers het Vensterhuis. De bewoners keken toen uit op de aula van de universiteit, die aan de andere kant van de straat was gevestigd, in het huidige Karel de Grote College. De universiteit verplaatste in 1988 haar aula naar de campus, maar De Tempeliers wonen tot op de dag van vandaag aan de Wilhelminasingel 12. Vanuit Koershuis’ kamer zie je het schoolplein van de middelbare school liggen.

Dwangsommen

De vraag is hoe lang het Vensterhuis nog een studentenhuis zal zijn. Begin dit jaar constateerde de gemeente dat de vereiste omzettingsvergunning voor het pand ontbrak. In een brief werd de bewoners opgedragen om voor 7 januari van dit jaar het pand te verlaten óf om alsnog een omzettingsvergunning aan te vragen – zo niet, dan zouden dwangsommen volgen.

Koershuis en de andere leden van het dispuut waren verbijsterd. ‘Wij dachten: zo’n omzettingsvergunning hebben wij helemaal niet nodig. Die is bedoeld om investeerders een hak te zetten die huizen opkopen en er studentenhuizen van willen maken. Dat de gemeente daar iets tegen wil doen snap ik heel goed, want er zijn veel te weinig starterswoningen. Maar wij wonen al meer dan zestig jaar in dit huis.’

Het dispuut heeft wat tijd gewonnen door bezwaar aan te tekenen tegen de beslissing van de gemeente en een voorlopige voorziening aan te vragen. De bewoners staan daardoor niet direct op straat. De tussentijd gebruiken de bewoners om zich voor te bereiden op een mogelijke juridische strijd met de gemeente. Koershuis vertelt dat er in de archieven van het dispuut een officiële brief uit 1957 is gevonden, waarin de gemeente toestemming verleent voor kamerbewoning door de Tempeliers in het Vensterhuis. Desalniettemin hebben de leden te horen gekregen dat er een omzettingsvergunning aangevraagd moet worden. En het is aan de gemeente om die toe te kennen, of te weigeren. ‘Maar daar zijn wij het dus niet mee eens’, voegt Koershuis toe.

Beschuldigende vinger

Wat niet in het voordeel werkt van De Tempeliers, is dat de buurt rondom het dispuut al jaren klaagt over studentenhuizen die overlast veroorzaken. De beschuldigende vinger wijst vaak naar de dispuutshuizen van De Tempeliers en THOR, aan de overkant van de straat. THOR ligt al langer in de clinch met de gemeente – het dispuut krijgt geen vergunning omdat de leefbaarheid in de wijk in het geding zou zijn. Het ligt in de lijn der verwachting dat de gemeente hetzelfde argument zou aanvoeren om De Tempeliers geen vergunning te geven.

Terwijl de bewoners van het dispuutspand de laatste tijd alles op alles zetten om die overlast terug te dringen, meent Koershuis. ‘Van oud-leden hoor ik weleens het verhaal dat er een rookbom werd afgestoken in het huis, waardoor er ontzettend veel rook naar buiten kwam. Dat soort dingen kunnen tegenwoordig echt niet meer. Bij ons geldt de regel: wie zijn fiets niet in het rek heeft gezet, moet een kratje betalen. Dat is 12 euro.’

Koershuis heeft sterk het gevoel dat er een aantal buren samenspannen tegen de disputen. ‘Als ze een keer iets horen, roepen ze elkaar op om een melding van overlast te maken.’ Op die manier ligt er bij de gemeente een heel dossier aan klachten, die in de schoenen worden geschoven van de disputen. ‘Terwijl het helemaal niet altijd duidelijk is waar het geluid vandaan komt’, aldus de praeses. Hij wijst naar de overkant van de straat, waar een hip uitzendbureau zit, genaamd Pepperminds, waar de borrels vaak tot na middernacht doorgaan. ‘Het kan net zo goed daar vandaan komen.’

Eerstejaars

Mocht het zover komen dat De Tempeliers hun huis moeten verlaten, zou dat niet alleen slecht nieuws zijn voor het dispuut, vindt Koershuis. ‘Maar ook voor de universiteit. Tijdens de introductie zijn het de disputen die hun deuren openen voor eerstejaars.’ Moedervereniging Carolus Magnus – gesticht in hetzelfde jaar als de universiteit – deelt de zorgen van de disputen en heeft die ook kenbaar gemaakt bij de universiteit.

Maar bovenal zou er een belangrijk stuk geschiedenis uit het Nijmeegse studentenleven worden weggeslagen, vindt Koershuis. Dat het Vensterhuis daadwerkelijk zijn deuren zal moeten sluiten is dan ook iets waar hij nog niet aan wil denken. ‘We houden vertrouwen in een goede afloop. Maar spannend is het wel.’