De dalende interesse in talenstudies aanpakken én studenten oplossingen laten bedenken voor actuele, maatschappelijke discussies. Dat is het dubbele doel van de nieuwe bachelor Samenleving, taal en cultuur van de letterenfaculteit. ‘Al onze disciplines leveren een bijdrage aan duurzaamheid.’

Paisaje y cambio climático: dat is de naam van een van de cursussen in de bachelor Samenleving, taal en cultuur, die in september 2025 van start gaat en waarin studenten oplossingen leren te bedenken voor maatschappelijke kwesties. In deze bewuste cursus gaat het bijvoorbeeld over de gevolgen van klimaatverandering voor de lokale cultuur in Zuid-Amerika.

Een aanzienlijk deel van de bachelor wordt aangeboden in een vreemde taal – in dit geval dus in het Spaans.

De nieuwe bachelor is om twee redenen ontwikkeld, legt coördinator Edwin van Meerkerk uit in zijn kamer in het Erasmusgebouw. Ten eerste wegens de lage instroom voor de opleidingen Frans, Duits en Spaans. De nieuwe opleiding, waarin taalonderwijs een belangrijke rol speelt, zou zomaar een springplank kunnen zijn naar een baan als docent in het middelbaar onderwijs of een opleiding aan de Radboud Docenten Academie.

Studenten van de nieuwe bachelor maken daarom een keuze tussen Frans, Duits of Spaans – Engels is geen optie, want die opleiding trekt al voldoende studenten. In het eerste jaar krijgen ze cursussen over grote maatschappelijke debatten in deze drie taalgebieden. ‘Op basis daarvan kiezen ze een taal waarin ze zich gaan verdiepen’, zegt Van Meerkerk.

In het tweede jaar krijgen studenten vervolgens voor 30 studiepunten aan talenonderwijs in het Frans, Duits of Spaans. Niet de traditionele cursussen taalkunde of literatuur, maar vakken over maatschappelijke uitdagingen in deze taalgebieden. De coördinator benadrukt dat je beter vanuit de inhoud kunt vertrekken om erachter te komen dat sommige zinnen beter lopen dan andere. ‘De bedoeling is dat studenten voor hun scriptie bronnen in deze talen kunnen lezen.’

Amazonewoud

De andere belangrijke reden om de nieuwe bachelor te starten, legt Van Meerkerk uit, ligt in de onderwijsvisie van de universiteit, waarin duurzaamheid een centrale rol speelt. ‘Uit onderzoek van YoungWorks zien we ook dat dit onderwerp erg leeft onder studenten van deze universiteit.’

In plaats van nieuwe cursussen rondom duurzaamheid te ontwikkelen aan de letterenfaculteit, worden de reeds bestaande cursussen geclusterd in de nieuwe bachelor. ‘Dat zijn vaak keuzevakken die veel studenten trekken’, zegt Van Meerkerk. ‘Maar in deze opleiding passen ze ook goed bij elkaar. Zo kunnen we in budgettair moeilijke tijden zonder grote extra investeringen toch een volwaardige nieuwe opleiding starten. Om levensvatbaar te worden, mikken we op zo’n vijftig eerstejaars.’

‘Bij Spaans zijn er vakken over migratie in de Spaanstalige wereld, bij Frans over de gevolgen van milieuvervuiling voor de Caraïben’

Van Meerkerk geeft een paar voorbeelden. ‘De cursus Environmental History, die bij geschiedenis wordt aangeboden, biedt een historisch perspectief op duurzaamheid. Maar ook onze taalvakken stellen maatschappelijke vraagstukken centraal. Bij Spaans zijn er vakken over migratie in de Spaanstalige wereld, bij Frans over de gevolgen van milieuvervuiling voor de Caraïben. Wie voor Duits kiest, krijgt een cursus over actuele debatten in de Centraal-Europese politiek, waarin vergroening van de economie een belangrijke rol speelt.’

Van het gas af

Bij de bachelor hoort een praktijkopdracht over een actueel probleem, waarin studenten in opdracht van een overheid, ngo, of een adviesbureau de kennis van verschillende cursussen aan elkaar moeten knopen. ‘Denk aan een gemeente die een wijk van het gas wil halen, maar daarbij op weerstand van de inwoners botst. In de opleiding doen onze studenten kennis en vaardigheden op om die weerstand weg te halen.’

Oplossingen bedenken voor actuele, maatschappelijke vraagstukken, is dat niet meer het domein van opleidingen aan de faculteit sociale wetenschappen of van de managementfaculteit, zoals Geografie, Planologie en Milieu? ‘Misschien wel, maar daarom ben ik ook blij dat wij de kans krijgen om aan te tonen dat opleidingen van de letterenfaculteit minstens zo relevant zijn’, zegt Van Meerkerk.

Alumni van de toekomstige bachelor kunnen volgens Van Meerkerk in een vervolgstudie zowel kiezen voor een taal als voor masters aan de sociale en de managementfaculteit. Op de arbeidsmarkt zullen ze volgens de coördinator vooral in het publieke domein terechtkomen, bij overheden of ngo’s – of als docent, natuurlijk.