Het kabinet wil niet morrelen aan het hoge collegegeld voor tweede studies. Daardoor blijven leraren en zorgmedewerkers duizenden euro’s betalen als ze zich willen omscholen.

Aan universiteiten en hogescholen staan zo’n 23 duizend bachelorstudenten ingeschreven die al eerder een bachelordiploma hebben behaald, meldt onderwijsminister Robbert Dijkgraaf in zijn antwoord op Kamervragen van GroenLinks. Ook zijn er ruim vierduizend masterstudenten die al een eerste masteropleiding hebben afgerond.

Sinds 2010 kan zo’n tweede studie duizenden euro’s aan instellingscollegegeld kosten, tenzij je hem oppikt voordat je je eerste studie hebt afgerond: dan mag je tegen het gewone tarief doorstuderen. Maar dat doet lang niet iedereen.

Ook geldt er een uitzondering voor omscholing naar het onderwijs of de zorg: dan betaal je het lagere, wettelijke collegegeldtarief voor een tweede bachelor of master: komend jaar zo’n 2.200 euro.

Volle mep

Maar ben je bijvoorbeeld leraar scheikunde en wil je een bevoegdheid halen voor het vak wiskunde? Of ben je een verpleegkundige die alsnog fysiotherapie wil studeren? Dan moet je diep in de buidel tasten. Je hebt immers al een diploma in het onderwijs of de zorg.

Het is dus duur, maar het komt wel voor. Er staan 9.339 bachelorstudenten ingeschreven voor een tweede opleiding in de zorg of het onderwijs, meldt Dijkgraaf, en van hen betalen er 2.171 het instellingstarief. In de masters betalen 490 van de 2.171 studenten (of hun werkgevers) de volle mep.

GroenLinks wijst op de personeelstekorten in de zorg en het onderwijs. Waarom zou je mensen in die sectoren zoveel laten betalen voor een andere studie, wil de partij weten.

Het antwoord komt hierop neer: de overheid wil mensen wel aanmoedigen tot omscholing naar de zorg of het onderwijs, maar heeft geen zin om extra scholing te betalen als mensen eenmaal in deze tekortsectoren werken.

Subsidieregeling

Toch is er van alles mogelijk. Dijkgraaf noemt het niet, maar er is ook een subsidieregeling voor tweede lerarenopleidingen, waarbij leraren tot zesduizend euro kunnen krijgen. Er zijn ook allerlei andere subsidies, zoals de populaire lerarenbeurs.

Verder kunnen studenten voor het hogere collegegeld het levenlanglerenkrediet aanvragen, dat is ingevoerd in september 2017. Daarmee kunnen ze jaarlijks tot vijf keer het wettelijk collegegeld lenen, oftewel 11 duizend euro. Dat maakt een studie niet goedkoper, maar wel eenvoudiger te financieren.

Sinds de overheid in principe geen tweede studies meer bekostigt, zijn er ook minder mensen die een tweede diploma behalen. De aantallen zakten tot zo’n tweeduizend masterdiploma’s en tot drie- à vierduizend bachelordiploma’s per jaar.