Als het ene bedrijf energieverbruik bespaart, stelt dat een ander bedrijf in staat juist méér energie te gebruiken. Dat is niet erg duurzaam, vindt de Radboud Universiteit. Ze komt in actie met een opmerkelijke move.

Emissierechten…?

De Europese Unie probeert bedrijven te stimuleren energie te besparen. Een van de manieren waarop dat kan is door een handelssysteem op te zetten rond de uitstoot van CO2, oftewel: emissies. Elk bedrijf krijgt een bepaalde hoeveelheid CO2 die mag worden uitgestoten. Blijf je onder je eigen plafond, dan kun je je emissierechten verkopen aan andere bedrijven, die voor hun productie juist meer moeten uitstoten.

Wacht even, de Radboud Universiteit is toch geen bedrijf?

Nee. Het gaat overigens niet over de universiteit, maar over de universiteit én ziekenhuis, die samen opereren onder de koepel Stichting Katholieke Universiteit. Samen kopen universiteit en UMC energie in. Dat gaat om zo’n hoeveelheid, dat Radboud toch verplicht deelneemt aan het emissiehandelsysteem. Bedrijf of geen bedrijf.

Oké, en wat is de opmerkelijke move?

De Radboud Universiteit is druk bezig met energiebesparing. Zo wordt er steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energiebronnen. Meer en meer gebouwen worden verwarmd met restwarmte, bijvoorbeeld afkomstig uit het magnetenlab HFML. In het systeem van emissiehandel zorgt de universiteit er daarmee eigenlijk voor dat andere bedrijven juist méér CO2 kunnen uitstoten, aangezien de universiteit minder emissierechten nodig heeft. Dat zit de universiteit niet lekker. Wat ze daarom doet is het volgende: van de waarde van de besparingen die zij doorvoert in CO2, haalt ze de emissierechten uit de markt (als in: die worden niet verkocht).

De uni betaalt dus voor emissierechten die ze vervolgens door de shredder gooit. Alsof je drie flessen cola koopt, om ze leeg te gieten in de gootsteen zodat een ander ze ook niet kan opdrinken.

Zoiets ja. Maar, zo zegt energiecoördinator Toon Buiting, de universiteit doet dat niet zomaar. Ze wil een maatschappelijke discussie losmaken over het systeem van emissiehandel. Buiting vertelt dat bedrijven door de crisis sinds 2008 minder energie zijn gaan verbruiken. Hierdoor ontstond een overschot aan emissierechten, die daardoor steeds goedkoper werden. Met het oog op klimaatverandering is dat niet erg handig: ‘we’ zitten immers nu al met orkanen, overstromingen en temperatuurstijgingen.

Hoeveel geld kost dit “grapje”?

In de huidige markt zijn de uit de markt gehaalde rechten zesduizend euro waard. Maar: de crisis is voorbij, bedrijven gaan weer meer produceren, dus op termijn zou het om zo’n 16.000 euro kunnen gaan. Op jaarbasis.

Is dat veel?

Op een begroting van een universiteit is het een kleine post. Ook op de markt van emissies zal geen schokeffect optreden. Volgens Buiting is de universiteit Kleinduimpje vergeleken bij grote jongens als Tata Steel. De pretentie om de hele markt op zijn kop te zetten, is er dus niet. Maar, zo zegt Buiting, het is wel een belangrijk signaal. Laat de discussie maar beginnen.