Het college van bestuur zoekt de komende weken uit of 'proctoring’ een oplossing kan bieden voor de laatste tentamenweek van dit collegejaar. Tijdens de vergadering met de medezeggenschap gisteren noemden de bestuursleden deze vorm van videosurveillance ‘onwenselijk’, maar kan het er wel voor zorgen dat studenten geen studievertraging oplopen.

Vlak na het uitbreken van de coronacrisis stond de derde tentamenperiode van het jaar op de agenda. Zo goed en kwaad als dat ging, werden alternatieve vormen van tentamens georganiseerd. Maar dat lukte niet voor alle toetsen: vooral tentamens voor grote groepen, die fraudegevoelige kennis testen, gingen niet door.

Daarom is het college van bestuur nu op zoek naar manieren om voor de laatste tentamenperiode wél alle tentamens door te kunnen laten gaan. Daarvoor zijn verschillende vormen beschikbaar, zoals mondelinge tentamens, openboektentamens en essay-opdrachten. Maar die bieden vooral voor de grote tentamens, die meerdere honderden studenten moeten afleggen, geen soelaas.

‘Wij vinden online proctoring onwenselijk, het is geen ideale manier om te werken’

Daarom kijkt het bestuur nu naar ‘online proctoring’ – een vorm van surveillance waarbij studenten tijdens het tentamen in de gaten worden gehouden via hun webcam en microfoon. Een techniek die overigens in april in Nijmegen al mondjesmaat door docenten werd ingezet. Het college van bestuur is een pilot naar proctoring gestart, en hoopt daarvan in mei de rapportage te ontvangen. Het college wil weten of de privacy van studenten voldoende is gewaarborgd en of deze vorm van surveillance een haalbare kaart is.

Kamervragen

Onomstreden is proctoring niet: de SP stelde er onlangs nog vragen over in de Tweede Kamer. En ook de Nijmeegse studenten- en ondernemingsraad maken zich zorgen. Want komen studenten zo niet voor het dilemma te staan hun privacy te moeten opgeven óf studievertraging op te lopen?

Ook rector magnificus Han van Krieken toonde zich gisteren tijdens de medezeggenschapsvergadering via Zoom geen fan van het surveillancesysteem: ‘Wij vinden online proctoring onwenselijk, het is geen ideale manier om te werken.’ Maar volgens Van Krieken moet de afweging worden gemaakt tussen géén tentamen aanbieden óf een tentamen met online proctoring. Hoeveel tentamens aan de Radboud Universiteit via online proctoring zouden kunnen verlopen, kon hij nog niet zeggen. ‘Dat weten we pas half mei.’

Uitzonderlijke omstandigheden

Collegevoorzitter Daniël Wigboldus benadrukte dat de eventuele keuze voor videosurveillance is ingegeven door de uitzonderlijke omstandigheden van de coronacrisis. In een anderhalvemetersamenleving kan volgens de voorzitter slechts 20 procent van het normale aantal reizigers gebruik maken van het openbaar vervoer, waarbij mensen met vitale beroepen voorrang zouden moeten krijgen. ‘Voor grote groepen studenten kan online proctoring daarom een oplossing zijn.’

‘Online proctoring is onze last resort’

Het college van bestuur verzekerde de medezeggenschap dat, mocht het systeem van proctoring dit collegejaar nog worden toegepast, het surveillancesysteem niet automatisch gemeengoed wordt. ‘Zelfs als we nu besluiten dat het acceptabel is, is dat geen voorschot op volgend jaar. Het is een noodoplossing. Online proctoring is onze last resort’, aldus Van Krieken.

Bovendien moeten studenten altijd de vrijheid krijgen om niet mee te doen. Maar, zo gaf de rector zelf ook aan, studenten zullen die vrijheid ‘beperkt ervaren’. Voor hen is het immers kiezen tussen het opgeven van privacy of studievertraging.

Principiële bezwaren

Een bijkomend probleem treedt op voor de groep studenten die geen plek of kamer hebben die stil genoeg is om een online tentamen met proctoring af te leggen. Een enquête toonde aan dat 10 à 15 procent van de studenten aan de Radboud Universiteit onder deze categorie vallen. Daarnaast zijn er studenten die wegens principiële bezwaren niet willen meedoen aan online proctoring – aan de TU Eindhoven betreft het 1 à 1,5 procent van de studenten. Hoe groot dit aantal studenten in Nijmegen is, is nog niet duidelijk.

Voor beide groepen studenten moeten, ook in het geval van proctoring, alsnog fysieke plekken op de campus worden ingericht. ‘Maar daarvoor hebben we eerst toestemming nodig van de overheid’, aldus Van Krieken. ‘En deze oplossing kan enkel doorgaan als het aantal studenten dat hiervan gebruik maakt, niet te groot is.’