Dit collegejaar is het aantal universitaire studenten in Nederland opnieuw toegenomen, met 4 procent tot ruim 340.000. Dat maakte de VSNU vandaag bekend. De universiteitenvereniging maakt zich zorgen om de druk die ontstaat op onderwijsinstellingen.

In Nijmegen steeg het aantal studenten ook, bleek eerder al uit cijfers van de Radboud Universiteit, met 2,4 procent. Dat is iets minder dan landelijk, maar met bijna 25.000 is het totale studentenaantal ook hier hoger dan ooit. Zowel in Nijmegen als in andere universiteitssteden leidt de instroom tot enorme huisvestingsproblemen. Studenten slapen soms noodgedwongen in hotels en op campings.

Meer druk op medewerkers

Koepelorganisatie VSNU maakt zich grote zorgen over de houdbaarheid van de alsmaar stijgende studentaantallen. Voorzitter Pieter Duisenberg: ‘Deze blijvende groei zorgt voor nog meer druk op onze medewerkers en de kwaliteit van ons onderwijs.’
Het toenemend aantal studenten leidt namelijk niet meteen tot meer overheidsinkomsten. De rijksbijdrage per student blijft al jaren achter bij de groei; universiteiten kwamen in 2018 al structureel 1,1 miljard euro te kort, berekende consultancybureau PwC eerder. De VSNU hoopt dat dit bedrag in een nieuw regeerakkoord eindelijk op tafel wordt gelegd.

De landelijke studenttoename komt bijna volledig voor rekening van internationals, van wie er nu zo’n 80.000 in Nederland studeren. Hun instroom is moeilijk te dempen, benadrukt de VSNU, vanwege het vrij verkeer van personen binnen de Europese Unie. Duisenberg: ‘We vragen de overheid daarom sinds 2018 al om sturingsinstrumenten voor opleidingen om de instroom beheersbaar te kunnen maken. Het wordt hoog tijd dat deze er komen.’

Aan zichzelf te danken

Critici binnen de academische gemeenschap wijzen erop dat de universiteiten zelf ook deels debet zijn aan de stijgende cijfers. Sinds een jaar of vijftien zijn universiteiten zelf immers steeds meer Engelstalige opleidingen gaan aanbieden. ‘Dit hebben de universiteiten mede aan zichzelf te danken door zoveel buitenlandse studenten te werven’, schrijft hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis Lotte Jensen op Twitter.

De oplossing is wat haar betreft dan ook niet zo moeilijk: draai de verengelsing terug, zeker in de bachelorfase. Toch lijkt de VSNU daar niet meteen happig op. ‘Internationalisering draagt bij aan de kwaliteit van onderwijs’, benadrukt Duisenberg in het begeleidende persbericht over de voorlopige inschrijfcijfers. ‘Maar er zit een limiet aan de mogelijkheden van onze universiteiten om de alsmaar toenemende instroom van internationale studenten op te vangen.’