Universiteiten willen wetenschappers niet alleen op publicaties afrekenen
-
Foto: Brendan C (creative commons)
Nederlandse universiteiten willen wetenschappers in de toekomst op een andere manier erkennen en waarderen. Onderwijs en impact krijgen een grotere rol in evaluaties, terwijl het aantal publicaties minder belangrijk wordt.
In de waardering van wetenschappers ligt de nadruk te sterk op hun onderzoeksprestaties. Dat staat in een ‘position paper‘ van de Nederlandse universiteiten, onderzoeksfinancier NWO en andere organisaties uit de kennissector, die vandaag is gepubliceerd.
Zowel in loopbaanbeleid als bij onderzoeksaanvragen moeten de ‘kennis en kunde’ van wetenschappers meer waardering krijgen. Concreet willen de universiteiten overschakelen naar een systeem waarin wetenschappers niet meer alleen op hun output worden geëvalueerd. Wetenschappers moeten zich in de toekomst ook kunnen profileren op het gebied onderwijs, onderzoek, impact en leiderschap.
Raamwerk
Daarnaast worden wetenschappers niet alleen op hun individuele prestaties beoordeeld, maar ook op de bijdrage die ze leveren aan hun team, de vakgroep of het consortium waar ze deel van uitmaken. De nadruk komt minder te liggen op het aantal publicaties en sterker op kwaliteit, inhoud, wetenschappelijke integriteit, creativiteit en hun bijdrage aan de wetenschap of maatschappij.
In het document staat ook dat het wetenschappelijk onderzoek beter gedeeld moet worden met de samenleving. Onderzoeksresultaten moeten beter toegankelijk worden gemaakt en de samenleving moet meer bij het onderzoek worden betrokken.
In 2020 wordt het plan verder uitgewerkt. Een jaar later moet een nieuw functieordeningssysteem van kracht zijn en zouden wetenschappers echt iets moeten gaan merken van het nieuwe evaluatiebeleid.
Goede balans
Ook aan de Radboud Universiteit zal het nieuwe beleid worden toegepast. Afgelopen maart zei rector Han van Krieken nog aan Vox dat veel hoogleraren en andere mensen in belangrijke posities aan de Radboud Universiteit zijn opgegroeid met het idee dat het aantal publicaties belangrijk is. ‘Alleen is dat idee zo langzaamaan een beetje doorgeslagen’, zei de rector toen.
Universiteitswoordvoerder Martijn Gerritsen zegt nu dat de nieuwe manier van erkennen en waarderen aansluit op de onlangs gepresenteerde Strategie van de Radboud Universiteit. Daarin staat onder andere dat er een goede balans moet zijn tussen de waardering voor onderzoek, onderwijs, impact, ondersteuning en leiderschap. Bovendien streeft de Radboud Universiteit naar een evenwicht tussen waarderen van individuele prestaties en prestaties in teamverband.
maarten van den oever schreef op 13 november 2019 om 17:17
Wie de betreffende tekst leest zal tegelijk blij en treurig worden. Natuurlijk wordt het dommige mechaniek van de artikelenproductie afgezwakt, maar grote gebreken blijven bestaan. Er is bijvoorbeeld nauwelijks oog voor het onderwerp van de ontwikkeling van elk wetenschapsveld als geheel. Als dat belangrijk is wordt teamscience belangrijk (wel genoemd in ‘Verbinden van wetenschap en samenleving van NWO). En als paradigmavernieuwing een belangrijke optie blijft is innovatie cruciaal en dan moet er ruimte komen voor afwijkende geluiden en dus de beoordeling juist niet van peers afhangen, omdat die belang hebben bij de handhaving van heersende paradigma’s. En tenslotte: als de band met de samenleving echt zo belangrijk zou zijn, dan moeten de organen van de wetenschap open staan voor relevante publicaties van buiten de universiteit, en moeten er dus niet uitsluitingen van niet-universitairen plaatsvinden op grond van de afwezigheid van een universitair salarisstrookje. De wetenschap blijft in dit document eern afgesloten corps d’esprit, waar men alleen over kwaliteit wil oordelen als dat oordeel van tevoren gegarandeerd de kool en de geit zal sparen.
Paul Voestermans schreef op 14 november 2019 om 11:08
Hier ben ik het erg mee eens, Maarten. Een voorbeeld versterkt je argument. Ik ben op dit moment betrokken bij een onderzoek naar de besnijdenis van vrouwen, in dit geval bij de Masai en de Samburo.
Het is allemaal heel goed gegaan maar er moest een zwaar gevecht geleverd worden voor een kwalitatieve aanpak. gelukkig waren er ontvankelijke NGO’s in Afrika die dit onderzoek faciliteerden. Ook bleken er gelukkig hoogleraren te zijn die meewerkten maar niet zonder collegiaal intern gevecht.
Aan de uni’s heerst dus nog steeds een onderzoeksstijl die dit soort werkwijze in de weg zit. Dat wijst op wat jij zegt over wetenschapsontwikkeling, teamgeest, samenwerken met (journalistiek) buiten-universitair onderzoek (in het programma van Margriet van der Linder over vrouwenbesnijdenis in Egypte dat onderdeel was van een uitzending over mannelijk gedrag kun je zien hoe noodzakelijk het is over dat gedrag meer kennis te verzamelen op een kwalitatieve manier), de nodige ruimte voor afwijkende geluiden etc.
En neem een ander gebied: cognitive & affective science en de rol van embodiment, waar ik veel mee in aanraking kwam in mijn eigen loopbaan en dat een gebied is dat ik nu nog steeds volg en bijhoud. Ook dat onderzoek is versnipperd en wordt weinig gefaciliteerd door een straffe inhoudelijke organisatie vanwege de kwalen die jij noemt. Terwijl het vaststaat dat gedragsonderzoek van enig wetenschappelijk gehalte uit die hoek komt.
Ruud Abma schreef op 14 november 2019 om 11:30
Zou het consortium van Nederlandse universiteiten en subsidiegevers onder aanvoering van Rianne Letschert er werkelijk in slagen het eenzijdige beoordelingssysteem voor wetenschappelijk medewerkers te verruimen? Het is te hopen, maar ik zie wel beren op de weg. Onderzoek staat sinds een jaar of twintig op de eerste plaats. Wie zijn of haar publicatiestrategie heeft afgestemd op de gangbare kwantitatieve outputmetingen – een meerderheid, durf ik te wedden – zal niet gemakkelijk van koers veranderen. Voor managers en beoordelaars is het handig en overzichtelijk om kwaliteit in een getal aangeleverd te krijgen. Het plan ‘Ruimte voor ieders talent’ gaat de zaken compliceren. Terecht, want de huidige versimpelde beoordelingen zijn een universiteit onwaardig.
Paul Voestermans schreef op 14 november 2019 om 14:36
….helemaal mee eens Ruud en ik zou willen dat zich eindelijk eens de verantwoordelijken voor het eenzijdige klimaat hier zouden roeren. Zou Vox dat niet meer kunnen stimuleren?
De publicitaire kanalen aan de Radboud zijn heel weinig kritisch, is mijn indruk. Maar ik kan me vergissen….
Komt dat door wie een beetje kritisch waren het veld hebben moeten ruimen?
En waar blijven de hoogleraren die uiteindelijk de onderzoeksagenda bepalen? Wat is hun standpunt in deze zaken van het hoofdartikel en hierboven?
Ik zou zeggen: doe eens wat hier!