De universiteitsbibliotheek heeft plannen voor een eigen wetenschappelijke uitgeverij. Het komende jaar gaat zij de haalbaarheid van zo’n Open Access Radboud University Press onderzoeken.

Wetenschappelijke publicaties kosten een flinke duit geld. Is het publiceren zelf goedkoop, dan is het tijdschriftabonnement wel duur. Als dat laatste gratis is, zoals bij Open Access-tijdschriften, dan zijn de publicatiekosten juist weer hoog. De universiteitsbibliotheek wil nu een derde mogelijkheid bieden: publiceren bij een eigen universiteitsuitgeverij, Open Access Radboud University Press.

De uitgeverij is een volgende stap die de UB wil zetten in haar streven naar Open Access. Het leidt tot vrij toegankelijke, goedkopere publicaties, licht Natalia Grygierczyk toe, directeur van de universiteitsbibliotheek. ‘Wij hoeven geen winst te maken zoals een commerciële uitgeverij. Ook bij open-access publishers betaal je fees die niet per se in verhouding staan tot de werkelijke gemaakte kosten.’

De universiteitsbibliotheek doet dit in navolging van verschillende initiatieven wereldwijd, vertelt Grygierczyk, zoals UCL Press van het gerenommeerde onderzoeksinstituut University College London. ‘Die nemen we een beetje als voorbeeld. Zij zijn in 2015 gestart en kregen binnen de kortste keren veel belangstelling.’

Publicaties van allure

Net als UCL Press wil ook Nijmegen inzetten op een brede toegankelijkheid. Van wetenschappelijke en populairwetenschappelijke boeken tot onderzoekspublicaties die nu nog in Nature of Science staan. ‘Maar we denken ook dat het een uitkomst kan zijn voor wetenschappelijk werk dat nu lastig te publiceren is, zoals in niche- of interdisciplinaire vakgebieden.’

Een scenario kan bijvoorbeeld zijn, zegt Grygierczyk, dat de uitgeverij ook bestaande vaktijdschriften onder haar hoede neemt. Ze geeft het voorbeeld van LingOA, een taalkundig Open Access platform dat de UB al een paar jaar ondersteunt. ‘Soortgelijke initiatieven kunnen we ook volledig onder onze hoede nemen.’  Zo zouden ook wetenschappers uit de hele wereld kunnen publiceren in ‘Nijmeegse’ bladen. Kwaliteit staat wel voorop, benadrukt de UB-directeur. ‘We willen alleen hoogwaardige publicaties, met een goede peer review kwaliteitscontrole.’

‘We gaan stapsgewijs beginnen, en hopen op een sneeuwbaleffect’

Om dat te bereiken wil ze in eerste instantie een aantal topwetenschappers enthousiast zien te krijgen. ‘Als we een paar goede publicaties van allure kunnen uitgeven, trekt dat hopelijk meer onderzoekers aan. We gaan stapsgewijs beginnen, en hopen op een sneeuwbaleffect.’

Over een jaar maakt de UB de balans op. ‘Is het financieel haalbaar, en biedt het de universiteit ook voldoende meerwaarde? Is er voldoende animo? Als het niet werkt, dan is het zo. Maar de eerste reacties van onderzoekers zijn positief.’