Picketlines, minicolleges, een podiumprogramma en een optocht naar de stad. Dat zijn de onderdelen van de Nijmeegse stakingsdag op 13 maart. ‘Hopelijk wil het college van bestuur alle gebouwen op de campus sluiten’, zegt FNV-vakbondsbestuurder Gijs Kooistra.

Vakbonden AOb en FNV, actiegroepen WOinActie en HBOinActie en studentenvakbond AKKU willen op 13 maart de Radboud Universiteit dichtgooien. De staking is een volgende stap op de escalatieladder tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs, na verschillende demonstraties in Utrecht, Nijmegen (twee keer) en Den Haag aan het eind van vorig jaar.

De actiedag in Nijmegen is onderdeel van een zogenaamde estafettestaking aan universiteiten. Die begint op 10 maart in Leiden, gevolgd door Utrecht op 11 maart en Nijmegen op 13 maart. De week daarna is het aan Amsterdam, andere universiteiten moeten nog een datum prikken. ‘Zo blijven we langer in het nieuws dan een landelijke staking op één dag, en het is ook praktischer haalbaar’, legt FNV-vakbondsbestuurder Gijs Kooistra uit.

In gesprek met Nijmegenaren

Het programma van de Nijmeegse stakingsdag begint stilaan vorm te krijgen. ’s Ochtends zijn er picketlines aan de ingangen van de verschillende gebouwen op de campus. ‘Daar zullen we met flyers staan, om mensen te vertellen dat we die dag gaan staken en om te vragen of ze willen meedoen,’ aldus Kooistra, die als voormalige voorzitter van de Universitaire Studentenraad de Radboud Universiteit goed kent.

Van tien tot twaalf uur volgt een inhoudelijk programma met korte colleges over arbeidsrecht of sociale strijd in Nederland en workshops spandoeken maken. Tijdens de lunch is er een podiumprogramma op een nog nader te bepalen locatie op de campus. Kooistra: ‘Dat is bedoeld voor studenten en medewerkers die wel achter het doel van de staking staan, maar die om welke reden dan ook niet mee kunnen doen aan de staking.’

‘s Middags trekken alle deelnemers in een mars richting het stadscentrum, waar ze in gesprek willen gaan met Nijmegenaren. ‘We willen een breder publiek bereiken en aandacht vragen voor de bezuinigingen.’

Geen demonstratie

Een staking is echt wel iets anders dan een demonstratie, legt Kooistra uit. ‘Voor een demonstratie moet je goedkeuring krijgen van je leidinggevende. Vaak moet je afspraken maken over hoe je werk wordt opgevangen. Bij een staking is dat niet nodig: als je staakt, werk je die dag niet en je taken worden niet overgenomen (zie kaderstuk).’

De staking heeft een lange aanloop gehad, aldus de vakbondsbestuurder. ‘Als vakbonden hebben we eerst geprobeerd in gesprek te gaan met Onderwijsminister Eppo Bruins. Die heeft herhaaldelijk niet gereageerd op onze toenaderingspogingen. Vervolgens hebben we een ultimatum gesteld: alle bezuinigingen moeten van tafel.’

Ondanks dat ultimatum bleef de minister bij zijn standpunt. ‘Hij bood een gesprek aan, maar weigerde over de bezuinigingen te praten. Daarom mogen we nu stakingsacties organiseren.’

‘Bezuinigingen moeten van tafel’

De Nijmeegse collegevoorzitter Alexandra van Huffelen liet aan de vakbonden weten de doelen van de staking te steunen, maar ze hoopt ook dat het onderwijs die dag doorgaat. Dat het college van bestuur de doelen van de actie steunt, noemt Kooistra positief. ‘Maar we moeten in gesprek over hoe die steun zich uit. Wij als vakbonden willen juist dat zoveel mogelijk mensen staken, zodat onderwijs en onderzoek die dag stilvallen. In een overleg met het college van bestuur gaan we daarom vragen of zij de gebouwen op die dag willen sluiten.’

Op hoeveel deelnemers hij hoopt voor de staking, durft Kooistra niet te zeggen. ‘Er zijn in de afgelopen decennia nauwelijks grootschalige stakingen geweest op universiteiten, dus het is spannend hoe groot de opkomst zal zijn. Maar we hopen met zoveel mogelijk mensen duidelijk te maken dat de bezuinigingen van tafel moeten.’

‘Eerst zorgen we dat deze staking een succes wordt. Daarna zien we hoe de politiek reageert’

De vakbondsbestuurder heeft er vertrouwen in dat de staking impact zal hebben. ‘Kijk naar de estafettestaking van de apothekersassistenten: daar begon de politiek te bewegen. Ook de onderwijsdemonstratie in Den Haag had effect: de langstudeerboete werd geschrapt en sommige bezuinigingen zijn al teruggedraaid. Als we ons opnieuw laten horen, kunnen we echt iets bereiken.’

Over mogelijke volgende stappen, mocht de staking geen effect hebben, wil hij nog niet speculeren. ‘Eerst zorgen dat deze staking een succes wordt. Daarna zien we hoe de politiek reageert.’