Studeren kost geld. Maar hoeveel precies, en hoe voorkom je een lege bankrekening en die onvermijdelijke stapel boterhammen met pindakaas? Vox schept orde in de chaos en legt uit hoe je, in financieel zware tijden, het hoofd boven water houdt.

Sommige studententypen gaan generatie op generatie mee – de arme sloeber is er een van. We kennen ’m allemaal: de student die aan het eind van de maand wanhopig tussen zijn vuile ondergoed naar een vijfje wroet. Die de laatste likken chocoladepasta uit de pot lepelt, zich afvraagt bij wie hij dit keer een boterham kan bietsen en uiteindelijk bij pa en ma om een bordje nasi schooit.

Eén op de vijf studenten komt maandelijks geld tekort en 13 procent spaart nooit, zo blijkt uit cijfers van het Nibud, het centrum voor budgetvoorlichting. Dat lijkt in eerste instantie verwonderlijk. Studenten van nu zijn goed op de hoogte van hun financiële situatie: 81 procent checkt het banksaldo ten minste eenmaal per week. Probleem is echter dat studenten hun uitgaven structureel zo’n tweehonderd euro te laag inschatten. Ook impulsiviteit, het te makkelijk uitgeven van geld, speelt een rol in de financiële kwetsbaarheid van studenten.

Studeren is op de kleintjes letten en het Nibud raadt aan om in- en uitgaven goed op een rij te zetten. Maar: waar moet je aan denken en hoe ziet zo’n balans van een (beginnende) student eruit?

Uitgaven
Thuiswonende studenten aan de universiteit geven gemiddeld in Nederland 445 euro per maand uit — uitwonenden maar liefst 895 euro. Astronomische bedragen, wanneer je grootste kostenpost in je middelbareschoolperiode jarenlang het saucijzenbroodje in de pauze was.

Allereerst een opsteker voor de uitwonenden: goed dat je naar Nijmegen gekomen bent! Met een gemiddelde vierkante meterprijs van ongeveer 22 euro huur je hier goedkoper dan in Amsterdam, Utrecht of Delft. Je kamertje van vijftien vierkante meter kost je waarschijnlijk zo’n 330 euro per maand.

Blijf je thuis wonen, dan kunnen je handjes waarschijnlijk de lucht in. Hoewel het Nibud ouders aanraadt hun kinderen zo veel mogelijk zelf te laten betalen, deinst de ouder ervoor terug om kostgeld aan zijn of haar hongerige kroost te vragen: 64 procent van de thuiswoners draagt op geen enkele manier bij in de kosten van levensonderhoud en slechts 9 procent betaalt maandelijks kostgeld (gemiddeld zo’n 130 euro).

Onder collegegeld, dat je direct aan je onderwijsinstelling betaalt, kom je hoe dan ook niet uit. Het wettelijk vastgestelde tarief is dit jaar 1.984 euro. Dat betaal je in één keer, of in tien termijnen. In juli en augustus – als je met je gat op het strand ligt – wordt er niks afgeschreven.

Niet verplicht, wel verstandig: een aansprakelijkheidsverzekering (à 2,65 euro per maand), welke kosten vergoedt die jij per ongeluk aan andermans spullen veroorzaakt. Voor een inboedelverzekering (vanaf vier euro per maand) gaat hetzelfde op.

Naar gemeenteheffingen en tv- en internetabonnementen heb je in veel gevallen geen omkijken, aangezien deze vaak bij de huurprijs in zitten. Dan resten enkel nog je studieboeken – welke je, om de prijs te drukken, bij voorkeur tweedehands aanschaft – én je boodschappen.

Je hebt dan echter nog geen kroeg van binnen gezien en er komt bovendien een moment dat je geen hemd meer aan je lijf hebt. Voilà, je begint pas net.

Populairste ‘niet-verplichte’ uitgaven, waar volgens het Nibud tenminste acht op de tien studenten geld aan uitgeven, zijn kleding en schoenen, verzorgingsartikelen, eten buiten de deur, cadeaus en uitgaan. En daar kan het gierend uit de klauwen lopen.

Inkomsten
Gelukkig komt er ook wat binnen. Voor thuiswonenden is dat gemiddeld 537 euro, voor uitwoners – die duidelijk moeilijker rondkomen – is dat 856 euro. Grootste inkomstenbron is doorgaans de studiefinanciering, welke bestaat uit een DUO-lening, aanvullende beurs, een studenten-OV-chipkaart en collegegeldkrediet. Dit stelsel is afgelopen jaren behoorlijk veranderd. Vóór collegejaar 2015-2016 had iedere bachelorstudent recht op 36 maanden ‘basisbeurs’ – een lening welke omgezet werd in een gift wanneer de opleiding binnen tien jaar voltooid werd. De basisbeurs is afgeschaft, er kwam een uitgebreide DUO-lening voor in de plaats.

Studenten lenen nu, tegen laag rentetarief en ongeacht thuis- of uitwonende situatie, maximaal 862,50 euro per maand. De een deinst terug voor torenhoge schulden, de ander leent maximaal om iedere jaar tweemaal naar de Malediven te vliegen. Lenen blijft hoe dan ook een delicate zaak: je studieschuld bemoeilijkt na afstuderen bijvoorbeeld het verkrijgen van een hypotheek – anderzijds is de rente voor ‘rood staan’ hoger dan die voor je lening en mag je 35 jaar doen over het aflossen van je studielening.

Sommige studenten hebben, afhankelijk van het inkomen van hun ouders, recht op een aanvullende beurs. Deze kan oplopen tot 383,77 euro per maand en is een gift als je binnen tien jaar je diploma haalt. Het bestaan van deze beurs zegt het al: van ouders die vermogend genoeg zijn, wordt verwacht dat zij zelf een bijdrage leveren aan jouw studie – al zijn zij dat uiteraard niet verplicht.

Dan is er nog het collegegeldkrediet, een lening van DUO welke specifiek bedoeld is om het collegegeld mee te betalen. Deze omvat maximaal 165,33 euro per maand, en dekt daarmee op jaarbasis precies de kosten.

Een opsteker ter afsluiting: bij invoering van het leenstelsel afgelopen jaar, is naast de basisbeurs ook de bijverdiengrens vervallen. Mochten studenten in het oude stelsel jaarlijks maximaal 13.989 euro verdienen (alles daarboven moest aan de overheid afgestaan worden), in het nieuwe stelsel verdien je onbeperkt bij. Goed nieuws, want je kunt werken tot je erbij neervalt.

Nu ja, bijna onbeperkt: er resten twee inkomensafhankelijke toeslagen. Zorgtoeslag allereerst, waar in principe iedere student recht op heeft. Tot een inkomen van 19.000 euro per jaar (exclusief studiefinanciering) ontvang je bovendien het maximale tarief van 83 euro per maand. Huursubsidie kan je kamerhuur tot slot flink drukken. Dit is echter lang niet voor iedereen weggelegd: de huur van je kamer moet in verhouding tot je inkomen te hoog zijn én je moet een zelfstandige wooneenheid of een aangewezen onzelfstandige wooneenheid bewonen — zoals in de SSH&-complexen Galgenveld of Leeuwenstein.

 

[kader-xl]Goedkoop in Nijmegen: ontspanning.

1. Oeverloos bier drinken. Metermaandag in café De Fuik: 12 bier voor 12 euro. Op normale dagen kom je de meeste tenten gratis binnen, maar reken in het weekend en tijdens festiviteiten op entreeprijzen. Gelukkig kun je dan terecht in Kollektief Kafé de Bijstand, waar je bijdrage afhangt van de centen die je nog hebt. Nog goedkoper: je eigen bier drinken in het Kronenburger- en Valkhofpark of op strandeiland Veur-Lent.

2. Cultuur snuiven In filmhuis Lux kan je op maandagavond voor 5 euro naar binnen. De Stadsschouwburg en concertgebouw De Vereeniging hebben een last-minutekorting: vanaf een kwartier voor aanvang krijg je een kaartje voor 12,50 euro. Poppodium Doornroosje biedt studenten altijd 50 procent korting op concerten in Merleyn – mits niet uitverkocht in de voorverkoop. Daarnaast mogen studenten op bepaalde dansfeestjes in het eerste uur voor niets naar binnen. Cultuur op de Campus, de cultuurprogrammeur van de Radboud Universiteit, boekt wekelijks acts op de campus. Vrijwel altijd gratis.

3. Sporten Het Radboud Sportcentrum is met 104 euro per jaar niet duur. Hardloopplatform Girls Love 2 Run organiseert iedere maandagavond gratis hardlooptrainingen en wielrenners van alle niveaus fietsen op dinsdagavond en zondag, in ruil voor een eenmalige donatie, mee met De Wedrenners. Zelf hardlopen is gratis. Het Goffertpark en het kleinere Westerpark in Nijmegen-West hebben op hun paden markeringen aangebracht zodat je precies weet hoe ver je gerend hebt. Populairste rondjes (check Strava’s heatmap maar): over de Waalbruggen én in de prachtige bossen bij de uni. [/kader-xl]