Op 16 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Zeven van de veertien Nijmeegse partijen hebben studenten van de Radboud Universiteit op hun kieslijst staan. Vox ging met studenten van al die partijen in gesprek over verschillende onderwerpen. Vandaag het derde en laatste deel: het gebruik van drugs.

Drugs heeft in het Nijmeegse studentenleven de afgelopen jaren een steeds prominentere rol ingenomen. Zes op de tien studenten rookt wel eens een jointje of neemt een pilletje, zo bleek vorig jaar uit onderzoek van Vox. Het gebruik van softdrugs steeg zelfs tijdens de coronaperiode, terwijl alcoholgebruik juist afnam.

Hoe moet het Nijmeegse stadsbestuur met drugsgebruik omgaan? Vox vroeg het aan de zeven hoogstgeplaatste student-kandidaten op de kieslijsten.

Proef met hard drugs

In verschillende gemeentes wordt op dit moment een proef met legale wiet uitgevoerd. De aanleiding: de verkoop van wiet is in Nederland legaal, de toelevering van hennep aan coffeeshops is illegaal. Krom, zeggen velen. Bij het wietexperiment wordt de toevoer van hennep naar coffeeshops daarom gelegaliseerd. Als dat goed gaat, wil de overheid kijken of het beleid rondom softdrugs kan worden aangepast.

Nijmegen is een van die gemeentes die deelneemt aan de proef. In de gemeenteraad is echter ook het idee om eenzelfde experiment te beginnen met de harddrug XTC geopperd.

‘Je wil drugs niet net zoals alcohol normaal maken in het uitgaansleven’

Dat idee kwam volgens Léonie Janssen (D66) van haar partij. ‘Regelgeving rondom XTC is de laatste jaren nauwelijks veranderd, terwijl het gebruik wel steeds populairder wordt’, vertelt ze. ‘Dat moet anders. Als je legaliseert, heb je ook meer controle op het gebruik én de productie.’

Sander van der Goes (GL) en Menno Uphoff (SP) zien ook wat in de proef. ‘Wij denken dat zo’n experiment helpt bij het voorkomen van criminaliteit en inzicht geeft in drugsgebruik’, zeggen ze. Van der Goes: ‘Ook de gezondheidsrisico’s zijn lager, omdat je weet wat je slikt.’

Landelijk beleid

Andere kandidaten staan welwillend tegenover het experiment, maar hebben wat twijfels. Mika Kraft (PvdA), Sophie van Lith (CDA) en Anouk Stapel (VVD) zien liever dat dergelijke proeven landelijk worden georganiseerd, en niet slechts in één gemeente. Kraft: ‘Er komt heel veel bij kijken en dat kun je beter gezamenlijk doen.’

Amber Pater (PvdD) wil eerst liever de wietproef afwachten. Wel benadrukt ze dat haar partij eigen verantwoordelijkheid hoog in het vaandel heeft staan, en XTC-gebruik dus een eigen keuze is. ‘Daarbij moet wél duidelijk zijn wat de gevolgen van gebruik zijn. De productie is daarnaast niet mens- en milieuvriendelijk. Kijk naar drugsafval dat wordt gedumpt en het netwerk wat erachter schuilt. En je wil drugs niet net zoals alcohol normaal maken in het uitgaansleven.’

Normaliseren en accepteren

Over dat normaliseren zijn de meningen ook verdeeld. Moet het stadsbestuur accepteren dat drugs populair zijn, of niet? Drugsgebruik verbieden is in ieder geval geen oplossing, denken Uphoff (SP), Van der Goes (GL), Kraft (PvdA) en Janssen (D66). ‘Maar het is wél belangrijk dat er genoeg voorlichting is en dat je weet wat je slikt’, zeggen ze.

Stapel (VVD), Pater (PvdD) en Van Lith (CDA) delen de mening dat een drugsvrije stad geen optie is, al zijn zij wel wat genuanceerder: drugs kan schadelijk zijn, dus er moet ook een rol zijn voor preventie. ‘Uiteindelijk is de keuze aan jezelf, maar we moeten niet doen alsof het gezond is door het te promoten’, meent Stapel. Van Lith: ‘Het is belangrijk dat iedereen weet wat de gevolgen en gevaren kunnen zijn, zodat je weloverwogen iets gebruikt.’

Aanpakken criminaliteit

Achter één pilletje gaat vaak een criminele wereld van productie en dealen schuil. Die wereld moeten we aanpakken, vinden Stapel (VVD), Pater (PvdD) en Kraft (PvdA). ‘Handhaving is daarbij belangrijk’, denkt Kraft. ‘Bijvoorbeeld door camera’s en verlichting op te hangen op plekken waar veel wordt gedeald en door nauw contact te houden met de politie.’ Maar, zo zegt Pater: ‘Ook aan de cultuur onder studenten moeten we wat doen. Alcoholgebruik wordt nu gestimuleerd en dat moeten we niet willen. Ook niet met drugs.’

‘Legaliseren zorgt ervoor dat het ondergrondse netwerk wordt blootgelegd’

De voornaamste manier om drugscriminaliteit te verminderen is volgens Van Der Goes (GL), Uphoff (SP) en Janssen (D66) niet handhaven, maar legaliseren. ‘We moeten uiteraard eerst kijken wat de gevolgen van zo’n experiment zijn, maar de verwachting is dat het de criminaliteit tegengaat’, zegt Uphoff. Van der Goes legt uit: ‘Legaliseren zorgt ervoor dat het ondergrondse netwerk wordt blootgelegd. In dát netwerk gaat vaak precies de criminaliteit schuil, omdat we daar geen zicht op hebben.’

Criminaliteit begint volgens Van Lith (CDA) bij de productie en is daarmee een landelijk probleem, niet van de gemeente. Lokaal moeten er vooral gesprekken worden gevoerd, zegt Van Lith. ‘We moeten jongeren die vatbaar zijn om in dat circuit terecht te komen inlichten en hen de gevolgen duidelijk maken, zodat je criminaliteit voorkomt.’