De burgemeester is teleurgesteld, de hoogleraar noemt de bisschoppen 'kleinzielig' en de historicus vindt het een beetje dom. Het besluit van de Nederlandse Bisschoppenconferentie om de Radboud Universiteit het predicaat katholiek te ontnemen, leidt tot verontwaardiging.

Hubert Bruls, CDA-burgemeester van Nijmegen en alumnus van de Radboud Universiteit

‘Dat de bisschoppen drie jaar voor het eeuwfeest de banden doorsnijden, vind ik heel erg. De katholieke kerk is toch de bron waar deze universiteit uit voort is gekomen. Ik ben geen partij in dit meningsverschil, maar vind dit als katholiek oprecht jammer. In een tijd van ontkerkelijking heeft de kerk al steeds minder invloed. Er komen minder mensen naar de dienst.

Ik denk dan: pak elke mogelijkheid die je hebt om mee te denken en richting te geven. De Ondernemingskamer heeft een besluit genomen; schaar je daar achter, ook al heb je een andere opvatting. Maar waarschijnlijk ben ik teveel politicus om dit te begrijpen. In mijn optiek moet je juist naar voren treden als mensen zich terugtrekken. Blijven meepraten. De kerk heeft zich door de tijd heen telkens aangepast. Dat lijkt me verstandiger dan zeggen “als wij niet in het stichtingsbestuur mogen benoemen wie we willen, doen we niet meer mee”. Ja, ik ben echt teleurgesteld.’

Jurijn Timon de Vos, promovendus katholieke identiteit van de Radboud Universiteit

‘Natuurlijk wist ik dat het rommelde tussen de bisschoppen en het stichtingsbestuur, maar ik had niet verwacht dat ze er niet samen uit zouden komen. In de historische stukken die ik voor mijn onderzoek gebruik, gaat het traditioneel gezien over de ‘vruchtbare relatie’ tussen universiteit en kerk. Het is toch jammer dat een van de twee partijen dan de stekker eruit trekt.

Dit besluit verandert de positie van de universiteit in de wereld, we zijn nu minder onderdeel van de wereldkerk en van de 1,2 miljard katholieken wereldwijd. De katholieke identiteit gaf ons toch wat meer cachet, wat meer roomse kleur op de wangen. Maar de gemeenschap van deze universiteit is natuurlijk niet ineens weg uit die wereldkerk. Daarmee doel ik zowel op de mensen die geloven als de mensen die katholiciteit als inspiratiebron gebruiken. Deze universiteit biedt ruimte aan mensen met een levensbeschouwing en erkent dat het hebben daarvan je niet in diskrediet brengt als wetenschapper. Je mag er als gelovige zijn hier. Eigenlijk biedt onze scheiding met de bisschoppen ook een kans. We kunnen nu gaan nadenken over wat wij als universiteit willen zijn en hoe wij onze katholieke kleur willen vormgeven. Maar natuurlijk zijn er ook groepen mensen die erg geschokt zullen zijn. Deze beslissing is ongekend.’

Jos Joosten, praktiserend katholiek en hoogleraar Nederlandse letterkunde

‘Mijn eerste reactie is eigenlijk dat ik het een beetje kinderachtig vind. De bisschoppen pakken het predicaat ‘katholiek’ af en denken dat daarmee een serieuze daad wordt gesteld. Persoonlijk denk ik dat bijna niemand er wakker van ligt. Het stichtingsbestuur reageert op een nette, katholieke manier door te zeggen dat ze het besluit betreurt, maar respecteert. In een post op Facebook schreef ik al dat ik denk het bestuur daarna de champagne uit de koelkast haalde. Het besluit zal deels ook een opluchting zijn geweest.

Dat ik me als praktiserende katholiek thuis voel op deze universiteit heeft niets te maken met dat het episcopaat (de bisschoppen, red.) mag beslissen wie er in het stichtingsbestuur zit. Het gaat om de sfeer en de omgangsvormen, die ook worden gevormd doordat veel van de studenten en medewerkers uit het zuiden van het land komen. Dat gebied is van oudsher katholiek. Ik las in een interview met de voorzitter van het stichtingsbestuur dat het gebed bij promoties blijft, de naam blijft en de studentenkerk blijft. Dus we zullen er weinig van merken. We mogen wel blij zijn dat we vijftien jaar geleden al Radboud Universiteit zijn genoemd, anders moesten we nu van de een op de andere dag al het briefpapier aanpassen.’

Jan Brabers, universiteitshistoricus

‘Een beetje kleinzielig vind ik het. Net of de bisschoppen niet tegen hun verlies kunnen na de zaak die diende bij de Ondernemingskamer. Het is treurig dat nu banden worden doorgesneden door een organisatie die aan de wieg stond van onze universiteit. Al in 1905 stichtten de bisschoppen de Sint Radboudstichting om een eigen universiteit te kunnen oprichten. Die kwam er in 1923. Vanaf het begin wisten de bisschoppen dat ze zo’n universiteit wel haar eigen gang moesten laten gaan. Er waren uiteraard conflicten, maar de bisschoppen konden het opbrengen om de universiteit in haar waarde te laten. Ze toonden respect voor de eigen verantwoordelijkheid van universiteit en academisch ziekenhuis.

Maar aartsbisschop Eijk bezit die flexibiliteit kennelijk niet. Hij heeft absoluut de hand gehad in dit besluit. Het is zonde dat zo’n beslissing afhankelijk is van personen die op dit moment zitting hebben in de bisschoppenconferentie; wie weet was het anders geweest als er iemand anders had gezeten. Ik vind het nog dom ook: de bisschoppen verliezen een universiteit die meetelt en invloed heeft. Er zijn in Nederland nog maar een paar instanties die zich katholiek noemen. De Radboud Universiteit wil dat juist graag, en dan stoten ze die af!’

Daan Willems, voorzitter van de USR (universitaire studentenraad)

‘Voor ons kwam het nieuws echt als een verrassing. We weten nog heel weinig. Er komt nog meer informatie vanuit het college van bestuur, daar wachten we op. De reactie in onze interne vergadering gisteren was vooral: wat nu? Wim van der Meeren, voorzitter van het stichtingsbestuur, zegt dat we sowieso een bijzondere universiteit blijven. Daarover gaan we het misschien nog wel hebben. Het gaat ons dan niet zozeer om dat predicaat zelf, maar om de implicaties die het heeft.

De stemverhouding (studenten hebben 40 procent in de medezeggenschap, medewerkers 60, vanwege de bijzondere status van de universiteit, red.) is een van die dingen. Het wegvallen van het predicaat zou ook invloed kunnen hebben op het wijzigen van het USR- en FSR-regelement dat er dit jaar aankomt. Ook hebben opleidingscommissies op dit moment geen instemmingsrecht als het om hun OER (onderwijs en examenregeling, red) gaat, héél misschien kan dit een deur openen om dat aan te kaarten.’