De vertrouwenspersonen op de Radboud Universiteit zijn geschrokken van het bericht van Amnesty International dat ongeveer één op de tien vrouwen tijdens hun studie wordt verkracht. 'Het geeft des te meer aan waarom ons werk zo belangrijk is.'

Het wordt sinds woensdag breed uitgemeten in de media: het bericht van Amnesty International dat zo’n 11 procent van de vrouwelijke studentes in Nederland tijdens hun studietijd verkracht is. Ook 1 procent van de ondervraagde mannelijke studenten overkwam het. Het overgrote deel van hen zou volgens het onderzoek niet goed weten waar ze terecht kunnen voor hulp.

Heleen Kloosterhuis, coördinator vertrouwenspersonen bij de Radboud Universiteit, geeft aan geschrokken te zijn van het hoge aantal. ‘Veel mensen zoeken na zo’n traumatische gebeurtenis geen hulp, omdat ze bijvoorbeeld uit schaamte er niet over willen praten.’ Kloosterhuis, die zelf ook als vertrouwenspersoon werkt, wil studenten daarom op het hart drukken dat ze altijd aan kunnen kloppen om te praten over gebeurtenissen.

Niets moet

‘Het belangrijkste is dat niets moet’, begint ze. ‘Maar als studenten willen praten over wat er gebeurd is, dan staan wij voor hen klaar. Ons doel is vooral om zo goed mogelijk te ondersteunen waar dat nodig is. Dat verschilt in de praktijk heel erg: we kijken per situatie wat er precies is gebeurd, welke hulp iemand nodig heeft en wat eventuele vervolgstappen zouden kunnen zijn.’

Dat betekent dat vertrouwenspersonen meer doen dan alleen een goed gesprek voeren. ‘We kunnen iemand doorverwijzen naar een psycholoog of huisarts als dat nodig is bijvoorbeeld. Maar ook als studenten moeten verantwoorden waarom ze studievertraging hebben, kunnen wij helpen. Of denk aan het doen van een aangifte bij de politie. Je kan je goed voorstellen dat iemand niet graag praat over wat er gebeurd is, wij helpen met het afwegen van de voors en tegens, zodat de persoon zelf een goede keuze kan maken.’

Hoeveel studenten in Nijmegen precies verkrachting of (seksueel) misbruik mee hebben gemaakt is onbekend. Wel blijkt uit jaarcijfers van de Radboud Universiteit dat het aantal gesprekken dat bij vertrouwenspersonen wordt aangevraagd over ongewenste omgangsnormen, waar ook seksueel wangedrag onder kan vallen, flink is gestegen. In 2018 was het totaal van zowel studenten als medewerkers nog 61, in 2019 waren dat er 69. Afgelopen jaar werden er door beide groepen samen 92 gesprekken aangevraagd.

Dat betekent overigens niet dat het aantal gevallen van grensoverschrijdend gedrag ook daadwerkelijk gestegen is. In de jaarverslagen valt ook te lezen dat het team van vertrouwenspersonen de laatste jaren intensiever is gaan samenwerken. Daar komt bij, zo laat Kloosterhuis weten, dat ook de vindbaar- en bereikbaarheid van het team is vergroot.

Juiste instantie

Ook bij zaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag die buiten de campus plaatsvinden, voelt de universiteit zich wel degelijk geroepen om in actie te komen. ‘Dat iets niet op ons terrein gebeurt, betekent niet dat we er niet naar omkijken’, legt Kloosterhuis uit. Hoewel de universiteit geen verantwoordelijkheid kan dragen voor alles wat buiten de campus gebeurt, legt ze uit, is de zorg om adequate opvang en ondersteuning te bieden voor slachtoffers wel degelijk belangrijk. Of ze indien nodig naar de juiste instantie door te verwijzen. Of dat nu om verkrachting gaat of een andere vorm van (seksueel) wangedrag, maakt daarbij niets uit.

Het werk van de vertrouwenspersonen bestaat overigens niet alleen uit het bieden van hulp achteraf. Ook gaat er veel aandacht uit naar preventie van wangedrag. ‘We zijn veel bezig met omgangsnormen. Onder collega’s op de universiteit, bij verenigingen of gewoon onderling binnen huishoudens. Zo hebben we bijvoorbeeld ook contact met grote studentenverenigingen om te kijken hoe we ondersteuning kunnen bieden en wat er aan preventie gedaan kan worden. Het gaat voor ons om het teweegbrengen van een cultuurverandering, niet alleen om de hulp achteraf.’