OPINIE - Door de coronacrisis komen heel wat promovendi en onderzoekers niet aan hun onderzoek toe. Zij kunnen de taken overnemen van docenten die door kinderen, mantelzorg of andere uitdagingen omhoog zitten, meent promovendus en docent Marten van der Meulen.

“Geen business as usual”. Die uitdrukking floreert in de communicatie tijdens deze coronacrisis, ook vanuit de Radboud Universiteit. Een waarheid als een koe: waar online onderwijs een maand geleden nog een aanvulling was, door sommigen gepropageerd, door velen gewantrouwd, is het nu de dagelijkse praktijk voor vrijwel iedere docent en onderzoeker. Colleges per Kaltura, alle surveys online. Zelfs bezoekjes aan de administratie voor Osiristoegang gaan per Zoom. De invulling van ons werkende bestaan is zeker niet zoals die altijd was.

Mentale druk

Toch heeft de frase ook een holle klank. Want hoewel het aantal online ondersteuningspagina’s sneller stijgt dan het aantal lang uitgestelde huishoudelijke klusjes bij de gemiddelde Nederlander daalt, lijkt ‘ondersteuning’ het beste wat men te bieden heeft. Ondanks oproepen het semester maar helemaal af te breken blijft het devies van de universiteit: doorwerken. Docenten met een klein huis en kleine kinderen? Doorwerken. Promovendi die experimenten moeten uitvoeren? Je past je maar aan. Ik merk zelf hoe moeilijk onderzoek doen nu is: hoewel mijn werk ook wel vanuit huis kan, laat de concentratie enorm te wensen over.

Maar misschien is er een oplossing die van twee noden één deugd maakt. Eerst brengt de universiteit in kaart welke docenten omhoog zitten, door kinderen, mantelzorg of andere uitdagingen. Ook wordt gekeken welke promovendi (en/ of andere onderzoekers) niet aan hun onderzoek toekomen, door materiële onmogelijkheden of verhoogde mentale druk. Dan is het een kwestie van koppelen: laat promovendi (en/ of andere onderzoekers) een deel van de onderwijslast overnemen.

Maatwerk

Zo’n koppeling is relatief makkelijk te regelen. Tegen de docenten zegt de uni: we begrijpen je problemen, goh wat zwaar joh, we geven je betaald verlof dit vierde blok. Tegen de promovendi: weet je, we zetten je promotie even op pauze, en we geven je een docentaanstelling. Zo sla je twee vliegen in één klap. Ouders kunnen aandacht geven aan hun kinderen, promovendi kunnen hun onderzoek laten liggen en iets concreets doen, wat ook nog goed voor het onvermijdelijke cv kan zijn. Ik ervaar nu zelf dat juist in deze tijd de ‘kleine’ problemen van het onderwijs behapbaar zijn en dus beter te verteren.

Natuurlijk kent de oplossing nadelen. Het is niet zomaar iets, onderwijs vervangen. Maar de situatie is nu voor iedereen anders, dus de stap is minder groot dan anders. Alles moet last minute en ad hoc, maar ook dat is sowieso al zo. En natuurlijk het grootste probleem: het kost geld. Mij is eerder al te verstaan gegeven dat er niet zomaar een zak geld is om alle promovendi verlenging te geven (zoals in Duitsland wel mogelijk is). Maar dat hoeft volgens mij ook niet. Deze oplossing is maatwerk: geen oplossing van de brede veeg, maar aanbieden waar het nodig is. Dat kost wat meer tijd, maar een stuk minder geld. Het is bovendien een uitstekende manier voor de universiteit om te laten zien dat ze wél een hart voor haar mensen heeft. De monetaire investering lijkt me klein bier vergeleken met de goodwill die dat oplevert.

Marten van der Meulen is promovendus en docent bij de Faculteit Letteren.