Vluchtelingenvraagstuk: ‘Maak artikel 1 mondiaal’
Tijdens de bijeenkomst deze week nam de Europese Unie maatregelen om de migrantenstroom in te dammen. Maar Brussel heeft opnieuw de oplossing niet gevonden. Dit betoogt politiek geograaf Henk van Houtum, onderzoeker aan het Nijmegen Centre for Border Research van de managementfaculteit. ‘Het huidige beleid creëert illegaliteit.’
Brussel brengt deze week de wereld die Van Houtum voorstaat niet dichterbij. Hij wijst op de EU-prioriteit om mensensmokkelaars op te pakken. Dat is onvoldoende, want de smokkelaars zijn niet de oorzaak van het probleem, betoogt hij, maar een gevolg van de grenzen die wij steeds dichter hebben gemaakt. De logica is simpel: juist moeilijk te passeren grenzen trekken smokkel aan. ‘We creëren met het beleid dus illegaliteit, precies zoals als er tussen Nederland en Duitsland in de oorlogsjaren smokkel plaatsvond van bijvoorbeeld sigaretten. Zonder grenzen geen smokkel.’ Het EU-beleid werkt dus de smokkel in de hand, en daarmee de duizenden doden in de Middellandse Zee. ‘Mensen gaan dood door het huidige EU-grensbeleid.’
Het staat in Den Haag in steen gebeiteld: artikel 1 van de grondwet, met daarin de passage dat we niet discrimineren op basis van afkomst. ‘Maar die grondhouding dat we niet discrimineren stopt bij onze grens’, zegt van Houtum, want internationaal is is discriminatie op het lot van de geboortegrond de norm. ‘Ons paspoort geeft ons zonder visa toegang tot 172 landen in de wereld, voor iemand uit Afghanistan zijn het er 28. ‘Dat staat in geen verhouding, en dat alleen omdat je wieg toevallig ergens anders staat.’ De EU hanteert de regel dat mensen uit 135 landen een visum nodig hebben, naast een ‘positieve lijst’ met 60 landen. ‘Als we de legale weg naar de EU zo inrichten, creëren we onze eigen illegaliteit. We zouden naar mondiale gelijkheid van mobiliteit moeten, dus we zouden ons artikel 1 mondiaal moeten maken.’
Wat moet volgens Van Houtum wél gebeuren? Naast een discussie over de dodelijke gevolgen van het EU-grensbeleid, bepleit hij op korte termijn een veilig EU-aanvraagloket in de buurt van de landen van herkomst. ‘Daarmee wordt de smokkelaars veel wind uit de zeilen genomen.’ En de mensen die toegang tot de EU krijgen, wacht vervolgens een veilige route. ‘We houden nu mensen tegen aan onze grenzen, terwijl die nota bene hun land moeten ontvluchten door conflicten waar de EU vaak zelf bij betrokken is.’ / Paul van den Broek
Daniel schreef op 13 mei 2015 om 07:09
Het gevaar van de “oplossing” van vluchtelingenkampen is dat verantwoordelijkheid voor het welzijn van de vluchtelingen wordt afgewenteld (momenteel ligt deze bij de VN) en dat de landen die deze vluchtelingen in kampen herbergen niet persoonlijk kunnen worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid de mensenrechten van vluchtelingen te garanderen. Sommige vluchtelingen zitten al 10 jaar of langer in een kamp zonder werk of onderwijs.Veel mensen ontvluchten daarom het vluchtelingenkamp. “Opvang in de regio” is an sich een goed concept, maar houdt niet op bij het beschermen tegen oorlogsgeweld. De EU moet hier veel meer geld voor vrijmaken om basale mensenrechten te garanderen. Daarnaast moet het grensbeleid inderdaad volledig worden herzien: bestrijden van mensensmokkelaars is pure symboolpolitiek en dat weten de lidstaten maar al te goed. “Eerlijke” verdeling van vluchtelingen over Europa moet het nieuwe speerpunt worden: met 500 miljoen inwoners moeten we zeker in staat zijn om 5 miljoen vluchtelingen te laten delen in onze normen en waarden.
Maria schreef op 13 mei 2015 om 08:56
De strekking van het stuk is, laat iedereen vrij toe in Europa want dan is er geen smokkel en illegaliteit. Dat is net zo bizar als de stelling dat als Mediamarkt alles gratis weggeeft, er geen diefstal meer zou zijn. Wat een kul verhaal dit zeg. Ik hoop werkelijk niet dat deze man betaald wordt van belastinggeld.
Daniel schreef op 13 mei 2015 om 16:17
Als je uit dit verhaal opmaakt dat we “zomaar iedereen moeten toelaten”zou ik het artikel nog eens fatsoenlijk lezen, Maria. Nergens staat dat we dat moeten doen, alleen dat het hermetisch dichthouden van de grenzen mensensmokkel bevordert omdat vluchtelingen en asielzoekers op zoek zullen gaan naar illegale wegen om Europa te bereiken als de legale niet meer bestaan. “Zomaar iedereen” binnenlaten is geen optie, maar we kunnen veel meer mensen opvangen dan we nu doen. Zolang dat niet via legale manieren gebeurt blijven mensen hun leven wagen en sterven. Voor de mensen die we niet kunnen opvangen moet fatsoenlijke opvang in de regio worden geregeld, en dat betekent investeringen van heel veel extra miljarden, door zowel Europa als de VS.