Op 22 en 23 januari doen vrijwilligers in heel Nederland mee aan de Tuinvogeltelling 2011. Deze grootste vogeltelling van Nederland is ook wetenschappelijk van nut. Zo promoveert bioloog Chris van Turnhout, verbonden aan SOVON Vogelonderzoek Nederland, dé vereniging van vogeltellers, binnenkort aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een onderzoek waarvoor hij data uit vogeltellingen gebruikt heeft.

Chris van Turnhout: ‘Vrijwilligers van SOVON tellen verschillende soorten vogels op verschillende momenten in het jaar. Dat levert gegevens op over ontwikkelingen in de vogelstand, waarmee beheerders hun voordeel kunnen doen. De tuinvogeltelling, die SOVON samen met Vogelbescherming Nederland organiseert, is goed voor een grote hoeveelheid data, maar we hopen zo ook meer deelnemers voor onze andere telprojecten te werven.’

Wetenschappelijk onderzoek aan vogels richt zich doorgaans op één soort en gaat dieper in op processen in en om die ene soort. Combineer die verdiepte kennis met de brede data uit vogeltellingen en het wordt nog interessanter. We kunnen daarmee betere en algemeen geldende uitspraken doen over hoe de natuur werkt.

Verschuving
De tuinvogeltelling vindt in Nederland pas sinds 2004 plaats, nog te kort om langdurige verschuivingen te zien. In Engeland, waar ze al langer tuinvogels tellen, zijn die er wel: ‘Je ziet bepaalde vogels, zoals de huismus, in aantal afnemen en een uitbreiding van bepaalde bosvogels naar de stad. Een andere uitkomst van de Nederlandse tellingen is dat het bijvoeren in de winter 40 procent meer vogels in de tuin oplevert.

SOVON maakt deel uit van Natuurplaza: een bundeling van vijf organisaties die zich bezighouden met het verzamelen en analyseren van gegevens over de natuur. Alle vijf organisaties leveren ‘natuurdata’ aan het landelijke Netwerk Ecologische Monitoring en de Nationale Databank Flora en Fauna. Natuurplaza is verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

De Nationale Tuinvogeltelling – website met instructies: www.tuinvogeltelling.nl  
Natuurplaza: www.natuurplaza.org