Na jaren van geld uitgeven, moet de Radboud Universiteit weer fors bezuinigen. Hoe gaan de faculteiten daarmee om? Door een andere werkverdeling en minder onderwijs wil de faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen de bezuinigingen het hoofd bieden. Zelfs samengaan met een andere faculteit is een scenario dat niet onbespreekbaar is.

Ook op de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen (FFTR) merken ze de gevolgen van de giftige mix van (naar verwachting) afnemende studentenaantallen en de aangekondigde bezuinigingen vanuit de regering. Net als andere faculteiten heeft FFTR de opdracht om in 2027 een nulbegroting te bereiken.

Of dat gaat lukken is volgens directeur bedrijfsvoering Annemarie Hinten-Nooijen echter zeer de vraag: ‘Als we kijken naar de ramingen en kostenstijgingen, is dat een flinke uitdaging’, zegt ze op de vijftiende verdieping van het Erasmusgebouw.

Dit jaar zal de faculteit in ieder geval met rode cijfers afsluiten. Hoe groot het tekort is, zegt Hinten niet.

Kleiner curriculum

Vanwege de aanstaande tekorten heeft de faculteit vorig kalenderjaar al flink wat maatregelen genomen, vertelt Hinten. Zoals de meeste andere faculteiten doet FFTR aan ‘vacaturebeheersing’. ‘Een pijnlijke en ingewikkelde maatregel’, aldus Hinten. Want hoe kom je tot een goede afweging die ook rekening houdt met de langere termijn?

Ook is er bij FFTR een minimaal budget voor bijvoorbeeld de inzet van studentassistenten of externe docenten, voor het reizen naar congressen of voor de aanschaf van nieuwe laptops.

Nog voor de financiële druk zo hoog werd was het al de bedoeling dat er flink wat zou veranderen in het FTR-curriculum, vertelt decaan Heleen Murre-van den Berg. ‘We zagen dat er heel veel college werd gegeven en dat dit voor veel docenten te zwaar was. Daarom besloten we in het curriculum te snijden door bijvoorbeeld vakken samen te voegen. Alleen is er nu wel een nieuwe zorg bij gekomen. Want als we docenten die met pensioen gaan niet kunnen vervangen, dan gaat die werkdruk ook niet afnemen.’

Op de werkvloer, zo merken beide bestuurders, zijn berichten over het verdwijnen van hele opleidingen binnen de geesteswetenschappen, zoals in Utrecht en Leiden, ‘het gesprek van de dag’.

De bestuurders geven aan dat medewerkers met een vast contract op dit moment weliswaar niet hoeven te vrezen voor een baan. ‘Maar als de faculteit in de toekomst nog extra moet bezuinigingen, dan vallen gedwongen ontslagen niet uit te sluiten.’

Een stapje terug

Een andere belangrijke aanpassing in de faculteit is dat de werktijdverdeling van wetenschappelijk personeel teruggaat naar 60 procent onderwijs en 40 procent onderzoek en overige facultaire taken. Een paar jaar geleden was deze juist naar 50/50 gegaan, om de werkdruk bij onderzoekers te verlagen. Maar zo’n systeem kun je niet behouden wanneer de begroting zich ontwikkelt zoals dat nu het geval is’, zegt Murre.

‘Natuurlijk is het zwaar voor onze medewerkers: mensen zaten al behoorlijk aan hun taks en nu komt dit er nog bij’

Hinten: ‘Dankzij die 60 procent onderwijstijd heb je minder externe inhuur nodig wanneer er bijvoorbeeld iemand ziek wordt of met zwangerschapsverlof gaat. Natuurlijk is dit zwaar voor onze medewerkers: mensen zaten al behoorlijk aan hun taks en nu komt dit er nog bij.’

Maak het jezelf nu niet te moeilijk, is daarom de boodschap die het faculteitsbestuur graag wil overbrengen aan onderzoekers. ‘Voel je niet gedwongen om vier artikelen in een jaar te publiceren, neem een stapje terug wanneer nodig’, zegt Murre. ‘Ik weet dat dat heel moeilijk is, want wetenschappers hebben allemaal die drive om toch nog iets extra’s te publiceren. Ook omdat ze het gevoel hebben dat ze hun carrièrekansen vergroten door meer te publiceren.’

Fusie?

Om als faculteit toekomstbestendig te blijven zingt ook de optie van eventueel samengaan met de letterenfaculteit rond. Voor Murre en Hinten is dat niet bij voorbaat een no go. Hinten: ‘Op dit moment is voor ons niets onbespreekbaar. Hoe zijn we ingericht, hoe zorgen we dat de faculteit betaalbaar blijft? Hoe doen we dat in nauwe samenwerking met andere faculteiten? Het is goed om met een frisse blik te kijken naar hoe we dat duurzaam gaan doen met elkaar.’

Murre: ‘Ik denk wel dat soms wordt overschat hoeveel een fusie financieel oplevert. Als je bijvoorbeeld één HR-manager hebt voor vijftig mensen, dan is het niet zo dat je na een samenvoeging opeens honderd mensen kan onderbrengen bij diezelfde persoon. Bovendien kun je je afvragen of je alleen naar letteren moet kijken, als je naar grotere faculteiten of naar grote eenheden wilt. Er zijn heel veel modellen. Wij staan daar open in en kijken wat de beste varianten zijn.’

Toch denken beide bestuurders dat de huidige compacte omvang van FFTR er juist voor zorgt dat ze wendbaar zijn en goed kunnen samenwerken met verschillende faculteiten, zonder per se te hoeven samengaan.

Dat er behoefte zal blijven aan geesteswetenschappers, daarover bestaat er bij de bestuurders in ieder geval geen twijfel. Hinten:  ‘Als je ziet wat er allemaal in de wereld gebeurt, op politiek en maatschappelijk gebied, dan denk ik: het is betekenisvoller dan ooit dat er disciplines zijn waar er reflectie is op dat soort zaken.’

Om dat idee kracht bij te zetten, gaan beide bestuurders donderdag in Utrecht demonstreren tegen de bezuinigingen op hoger onderwijs.