Voor steeds meer wetenschappers is Mastodon de nieuwe digitale kroeg
-
Foto: Vox
Je gaat er misschien minder snel viraal, maar de gesprekken zijn op Mastodon van betere kwaliteit dan op Twitter. Veel wetenschappers maken daarom de overstap naar Mastodon. Zelfs de Radboud Universiteit geeft inmiddels de voorkeur aan het nieuwe platform boven Twitter, ondanks een veel kleiner bereik. En ja: de overname van Twitter door Elon Musk heeft daarmee te maken.
Hoogleraar Sociale psychologie Roos Vonk heeft haar schepen op Twitter nog niet allemaal verbrand. Ze heeft er dan ook maar liefst 23.000 volgers. ‘Mijn berichten op Mastodon worden automatisch doorgeplaatst op Twitter. Ik kijk nog wel naar de reacties op Twitter en als ik iets nieuws tegenkom retweet ik het.’
Sinds ondernemer en multimiljardair Elon Musk eind oktober Twitter overnam, maakten duizenden gebruikers van Twitter de overstap naar Mastodon. Zo ook Vonk. Twitter en Mastodon hebben veel raakvlakken, maar er zijn ook belangrijke verschillen. De voornaamste is dat Mastodon een zogeheten decentraal netwerk is – het werkt op verschillende servers met verschillende beheerders. Bij Twitter ligt praktisch alle macht in handen van de eigenaar.
Toeter
Ook hoogleraar Nederlands en Academische communicatie Marc van Oostendorp, op zijn hoogtepunt goed voor 12.000 volgers op Twitter, is al een tijdje op Mastodon te vinden. ‘Twitter had twee belangrijk functies’, zegt hij. ‘Het is een sociaal netwerk waar je ideeën kunt uitwisselen. Een soort digitale kroeg. Daarnaast is het een toeter: je roept wat, bereikt veel personen en gaat soms viraal. Daarmee kun je soms invloed hebben.’
Volgens Van Oostendorp is Mastodon sterker op het eerste punt, maar slechter op het tweede. ‘De gesprekken zijn er van betere kwaliteit, maar het is moeilijker om met berichten viraal te gaan. Dat komt door de techniek die achter Mastodon zit, maar ook doordat er simpelweg minder mensen op zitten. Veel politici en media hebben de overstap nog niet gemaakt.’
‘Net als op Twitter komen er iets meer wijsneuzen en betwetertjes naar Mastodon’
Kort na haar overstap waande Vonk zich op Mastodon in een socialmediaparadijs. ‘Er waren alleen maar weldenkende mensen met leuke reacties’, zegt ze. Maar ook daar komt nu langzamerhand verandering in. ‘Net als op Twitter komen er iets meer wijsneuzen en betwetertjes naar Mastodon.’
SnapChat
Sinds begin dit jaar verkiest de Radboud Universiteit Mastodon boven Twitter. Lida Derks, hoofd corporate communicatie: ‘Concreet betekent dit dat de berichten die we op Mastodon plaatsen automatisch worden overgeplaatst naar Twitter. Tot voor kort gebeurde het omgekeerde.’
De Radboud Universiteit maakt gebruik van in totaal zeven socialmedia-accounts. ‘We monitoren continu welke doelgroepen gebruikmaken van welke sociale media. Tien jaar geleden zaten er bijvoorbeeld veel studenten op Facebook, daarna stapten ze via Instagram over naar TikTok.’
Zo beweegt de universiteit ook nu weer mee, zegt Derks. Al speelde de overname van Twitter door Elon Musk ook wel een rol in deze stap. ‘Sindsdien worden discussies op Twitter minder gemonitord.’
Principekwestie
Vonk houdt voorlopig wel nog haar Twitterprofiel aan, zegt ze, maar ze vindt het opvallend dat een paar weken voordat Twitter door Musk werd overgenomen haar aantal volgers op Twitter begon te dalen van 24.000 naar 23.000. ‘Op Mastodon ging ik al snel naar bijna 7.000 volgers. Wanneer die lijnen elkaar ooit kruisen ga ik zeker van Twitter af.’
Bij Van Oostendorp valt eenzelfde geluid te horen: op Twitter ging hij van 12.000 naar 10.000 volgers. ‘Tot mijn genoegen neemt dat af’, zegt hij. Op Mastodon heeft hij ruim 2.000 volgers. ‘Mijn bereik is daardoor misschien gedaald. Je kunt zeggen dat ik de toeter opzij heb gelegd. Dat is jammer, maar ik heb ‘m nog niet gemist.’
‘Twitter verdient veel geld met alle gratis content die gebruikers aanleveren’
Evenzogoed spelen morele overwegingen een rol voor Van Oostendorp. ‘Twitter verdient veel geld met alle gratis content die gebruikers aanleveren. Bovendien is dit sociale medium sinds de overname van Musk toch een beetje verworden tot een digitale kroeg waarin de eigenaar tegen zijn personeel schreeuwt. Zit je daar dan als gast nog wel lekker?’
En de Radboud Universiteit? Die heeft op Twitter bijna 31.000 volgers, op Mastodon slechts 800. De universiteit kijkt nog even aan of die groei doorzet, vertelt Derks. ‘Als Mastodon op termijn niet groter wordt, dan sluiten we niet uit dat we onze aanpak bijstellen. Niet alleen omvang en bereik spelen hierin een rol, maar ook hoe de visie van beide platformen verder ontwikkelt.’
Ook Vox heeft inmiddels een account op Mastodon, terug te vinden via deze link.
Geen eigen server voor de Radboud Universiteit
Aangezien Mastodon een decentraal netwerk is, is het in principe mogelijk om een Radboud-server op te zetten. Marc van Oostendorp heeft even gespeeld met het idee om dat te doen, maar is er toch van teruggekomen. ‘Het voordeel van een eigen server zou zijn, dat de moderator – in dit geval de universiteit – de identiteit van de account verifieert’, zegt hij. Zo weet je zeker dat iemand die zich voordoet als een collega, dat ook is.’
Een nadeel, aldus Van Oostendorp, is dat wie de server opzet, de regels bepaalt. ‘Wie gaat dat doen? Moet ik, als ik bij een Radboud-server zou zitten, mij houden aan bepaalde regels? Het moet geen marketinginstrument worden.’ Precies om die reden is de Radboud Universiteit niet van plan om een eigen server op Mastodon te creëren, zegt Lida Derks. Inmiddels werken SURF, ict-coörporatie voor het onderwijs, en Universiteiten van Nederland wel aan een Mastodonpilot voor het hoger onderwijs.
