De invloed van de katholieke kerk op de Radboud Universiteit en het Radboudumc verdwijnt, maar daar zal in de praktijk weinig van te merken zijn. Dat zegt Wim van der Meeren, sinds vorige week voorzitter van de Stichting Katholieke Universiteit. ‘De studentenkerk, het gebed bij promoties en de naam van de universiteit blijven behouden.’

Wim van der Meeren zal zich zijn start als voorzitter van de Stichting Katholieke Universiteit (SKU), de toezichthouder van de Radboud Universiteit en het Radboudumc, nog lang blijven herinneren. Amper drie dagen na de officiële overdracht ontving hij afgelopen maandag het decreet van de bisschoppen met de mededeling dat zij het predicaat ‘katholiek’ van de Stichting Katholieke Universiteit intrekken.

‘Het is jammer dat mijn voorzitterschap op zo’n dramatische manier begint’, zegt Van der Meeren over de telefoon. ‘Dat had ook rustiger gekund, maar het is niet anders.’

Was u verrast door het decreet van de bisschoppen?

‘Nee. De afgelopen weken hebben wij vaak overlegd met de bisschoppen, zij hadden verteld dat ze een decreet zouden sturen.’

Waarom hebben ze dit gedaan?

‘In juli deed de Ondernemingskamer een uitspraak over het geschil tussen de SKU en de Bisschoppenconferentie. De rechter besliste dat wij tijdelijk zelf bestuurders mochten benoemen, zonder goedkeuring van de Bisschoppenconferentie.’

‘Daarna wilden wij graag met de bisschoppen in overleg over hoe zij in beide raden van toezicht nog een persoon zouden kunnen benoemen. De bisschoppen hebben toen gezegd dat ze dat niet meer wilden doen, en dat ze besloten hadden om de katholiciteit te ontnemen aan de universiteit. Wij waren daar buitengewoon verrast over en vonden het erg jammer.’

Waarom vindt het stichtingsbestuur dit zo jammer?

‘Wij hadden het voorstel gedaan dat in iedere raad van toezicht, na de bestuurlijke splitsing van de universiteit en het Radboudumc (de zogenaamde ontvlechting, red.) één persoon door de bisschoppenconferentie zou worden benoemd. Dan hadden we op dezelfde voet kunnen doorgaan. De bisschoppen vonden die invloed onvoldoende en hebben daarom besloten om ons het predicaat katholiek te ontnemen. Maar voor onze identiteit maakt het niet veel uit. We blijven gewoon een instelling die afkomstig is uit de katholieke emancipatiebeweging. Aan de sfeer gaat wat ons betreft niets veranderen.’

Gaan jullie als goede vrienden uit elkaar of is het een vechtscheiding?

‘Ik zou het geen vechtscheiding willen noemen. We betreuren het eenzijdig besluit, maar we respecteren het en gaan nu zo netjes mogelijk na wat dit betekent op verschillende fronten.’

Is de breuk met de bisschoppen onherstelbaar of kan er nog een oplossing gevonden worden?

‘Het verschil van inzicht tussen beide partijen is fundamenteel. Ik verwacht niet dat daar iets aan verandert. De bisschoppen hebben een hele strenge opvatting over hoe de katholiciteit beleefd zou moeten worden. Daar kunnen wij niet mee akkoord gaan.’

Blijft de Radboud Universiteit een bijzondere universiteit of wordt het een openbare universiteit?

‘Wij weten zeker dat wij een bijzondere universiteit blijven. Dat heeft trouwens niets te maken het predicaat katholiek, maar wel met de oprichting en het private karakter van de universiteit. (Openbare universiteiten zijn opgericht door de overheid, in tegenstelling tot bijzondere universiteiten, red.) Wij zullen een bijzondere, maar neutrale universiteit zijn.’

Verandert er iets aan de bekostiging van de universiteit?

‘Nee, die liep nooit via de Kerk.’

Gaan de medewerkers en studenten van de universiteit hier in de praktijk iets van merken?

‘Ik denk dat er een groep medewerkers is die dit heel erg jammer vindt. Wij hopen dat in de praktijk niets verandert. Die normen en waarden die wij koesteren, blijven wij koesteren, ook zonder dit predicaat. Ook de historie, afkomstig uit de katholieke emancipatiebeweging, gaat niet veranderen.’

‘Wij hopen dat in de praktijk niets verandert’

Gaat de universiteit van naam veranderen? Radboud refereert aan een katholieke heilige.

‘Die link met de katholieke geschiedenis is toch prachtig? Ik denk dat Radboud Universiteit een hele mooie naam is. Een naamsverandering verwacht ik absoluut niet.’

Zijn er implicaties voor de theologische faculteit?

‘Het is heel goed mogelijk om katholieke theologische faculteiten te hebben bij universiteiten die niet katholiek zijn. Dat is in het buitenland vaker vertoond.’

Blijft de studentenkerk bestaan?

‘Het is zeker de bedoeling om daarmee door te gaan. We gaan met de bisschoppen in gesprek over hoe we dat willen doen.’

En wat betekent de breuk voor het Katholiek Documentatiecentrum en het Titus Brandsma-instituut?

‘Dat zijn belangrijke instellingen. Ook hier gaan we met de bisschoppen in gesprek. Over een aantal zaken moeten we blijven praten. Daar nemen we graag de tijd voor.’

Tot voor kort hadden jullie overleg met de bisschoppen binnen het Stichtingsbestuur. Hoe zal dit overleg in de toekomst plaatsvinden?

‘Dat weten we niet precies. Daar gaan we over praten.’

Blijft het gebed aan het begin van promoties behouden?

‘Ik denk dat dat gewoon behouden gaat blijven. Er is geen reden om dat opeens anders te gaan doen.’

‘We blijven met de bisschoppen in gesprek over een aantal zaken’

Verandert er iets aan de regels voor de medezeggenschap?

‘Aan de structuur van de medezeggenschap wijzigt helemaal niets. We hebben wel besloten om de leden van de gezamenlijke vergadering meer te betrekken bij benoemingen van leden van de raad van toezicht. Nu de bisschoppen hier niets over te zeggen hebben, is er meer ruimte voor de medezeggenschap.’

Wat betekent dit voor het imago van de Radboud Universiteit?

‘Ik hoop, eerlijk gezegd, niet al te veel. De Radboud Universiteit is een internationaal geörienteerde instelling. Dat gaat zo blijven.’

Al met al verandert er heel weinig?

‘Dat hoop ik intens. Wij betreuren het besluit van de bisschoppenconferentie, maar we blijven ons gewoon katholiek voelen, ook zonder predicaat.’

Je zou ook kunnen zeggen dat de invloed van de katholieke kerk op de governance van de universiteit en het Radboudumc tot voor kort groot was, en dat die invloed nu helemaal wegvalt.

‘Dat is correct.’