De toekomstvisie van de universiteit met plannen voor de komende vijf jaar is af. Maar wat kwam er terecht van de voornemens uit het vorige Strategisch Plan. Vox checkt het.

Het vorige strategisch plan van de Radboud Universiteit dateert uit 2009 en telt 56 doelen. Eind 2014 hadden ze gerealiseerd moeten zijn. Of dat is gelukt, valt voor het leeuwendeel niet te controleren. Zo wilde de universiteit ‘tot de beste universiteiten in Europa behoren’, beloofde ze aan ‘al haar studenten een uitdagende opleiding’ en moesten ‘de alumni een duurzaam netwerk vormen voor de universiteit’. Aan ‘beste’, ‘uitdagend’ en ‘duurzaam’ gaan we onze vingers niet branden, maar gelukkig staan er ook doelen in het plan die je langs een meetlat kunt leggen.

1. De universiteit heeft een met haar uitstekende prestaties overeenkomende reputatie
Het valt eenvoudig vast te stellen dat de onderzoekskwaliteit van de universiteit jaar op jaar is gestegen: meer publicaties, meer subsidies, meer citaties en steeds betere scores in de meest toonaangevende wereldranglijsten (Times Higher Education en Shanghai). In de QS-ranking, de wereldranglijst van universiteiten met de meeste aandacht voor reputatie, kroop de Radboud Universiteit na 2009 langzaam omhoog, om vanaf 2012 weer te zakken. In het nieuwe toekomstplan blijft de ambitie springlevend om de reputatie te versterken. ‘Mondiaal moeten we nog meer aanzien hebben’, aldus de doelstelling. Het Vox-oordeel: doel (nog) niet behaald.

2. Onderzoeksprogramma’s moeten minimaal als ‘zeer goed’ worden beoordeeld
Belangrijke pijler van de universiteit is haar onderzoek. Niet zo gek dat op dit punt hoog werd ingezet, met de ambitie dat alle onderzoeksprogramma’s als ‘zeer goed’ worden beoordeeld. En dat hebben ze niet allemaal voor elkaar gekregen, zo blijkt uit de visitatierapporten.Vox bekeek de 11 rapporten die sinds 2010 zijn verschenen. Van de 49 daarin beoordeelde Nijmeegse programma’s zijn er 41 ‘zeer goed’ of ‘excellent’. De andere 8 hoeven niet te somberen: die kregen het predicaat ‘goed’. Dat doet denken aan een liedje van Eddy Zoëy: ‘Bijna, bijna raak. Oftewel helemaal, helemaal mis’, zong hij. Het oordeel: niet gehaald.

3. Het aantal promoties moet minimaal op het huidige peil blijven
Dit is gelukt, sterker nog: het aantal promoties nam een enorme vlucht. Stond de teller bij het begin van het strategisch plan op 264, in 2014 was dit opgelopen tot 355, een stijging van 34 procent. Saillant detail, ook door collegevoorzitter Gerard Meijer opgemerkt in zijn nieuwjaarsrede: sinds 2010 promoveren in Nijmegen meer vrouwen dan mannen. Het aantal promoties mag dan in orde zijn, er blijft nog iets te wensen over. Volgens de nieuwe toekomstvisie belooft de universiteit minder uitval onder promovendi. Maximaal een op de vijf startende promovendi mag het bijltje erbij neergooien (in het eerste jaar). ‘Daarna is er geen uitval meer’, stelt het nieuwe strategisch plan. We gaan het zien.

4. Een substantieel groter deel van de studenten brengt een deel van de studietijd door aan een universiteit in het buitenland
Helaas. In zijn nieuwjaarsrede hekelde Meijer de geringe vorderingen: al jaren schommelt het aantal uitgaande studenten tussen de 800 en 900, bij een bijna gelijkblijvend totaal aantal studenten. Hij formuleerde het nieuwe doel: ‘In 2018 moet de helft van alle studenten een deel van de studiepunten in het buitenland hebben behaald.’ Op dit moment is dat iets meer dan 30 procent, dus Meijer weet welke uitdaging hij zich op de hals heeft gehaald: ‘Van die 50 procent zijn we nog ver verwijderd.’

5. Het aandeel vrouwelijke uhd’ers en hoogleraren moet substantieel hoger
Tja, met ‘substantieel’ bleven de plannenmakers in 2009 lekker vaag, maar wij rekenen deze doelstelling als niet behaald. Het aandeel vrouwelijke hoogleraren op het totale corps is sinds 2009 weliswaar gestegen tot iets meer dan 20 procent, maar een Nijmeegs hooglerarencorps met nog steeds 80 procent mannen krijgt van Vox geen feministisch plusje. De laatste jaren stagneert bovendien het aantal vrouwelijke benoemingen: in 2014 vijf op de dertig (16,6 procent). In 2009 verwelkomde de universiteit op 37 hoogleraarbenoemingen nog 11 vrouwen (bijna 30 procent). Ook Gerard Meijer beseft dat er nog werk aan de winkel is. Hij beloofde in zijn nieuwjaarsrede hier strikter op te gaan letten. De nieuwe toekomstvisie zegt de diversiteit te bevorderen en mikt ‘in het bijzonder bij de topposities’ op minimaal 25 procent vrouwen. Laten we hier niet gaan ruziën of dit ‘substantieel’ hoger is dan nu: een kwart vrouwelijke hoogleraren is al lastig genoeg.

6. Een groter deel van de wetenschappelijke staf moet uit het buitenland komen
Ja hoor, gelukt. In 2009 kwamen 301 van de 1.438 Radboud-wetenschappers uit het buitenland, bijna 21 procent. 5 jaar later noteren we 240 buitenlanders méér op een totaal van 1.820 wetenschappers (bijna 30 procent). Met name de bètafaculteit droeg haar steentje bij: hier steeg het aantal buitenlanders van 126 naar 301, waardoor nu bijna 45 procent van het wetenschappelijk corps buitenlander is (in 2009: 27,5 procent). Twee faculteiten krijgen een onvoldoende: de rechtenfaculteit telde in 2009 al bijna geen buitenlanders (8 stuks), maar het kán nog minder: in 2014 zijn het er nog 4. En de letterenfaculteit zag weliswaar het aantal buitenlanders iets toenemen (van 42 naar 50), maar het aandeel op de staf is verminderd.

7. Er komt één universiteitsbrede jaar- en dagindeling
Het moest gemakkelijker worden vakken te volgen binnen andere faculteiten of in het buitenland. De universitaire vergadering had zich in 2009 boos gemaakt over het uitblijven van harmonisering van de roosters, maar we moesten van het college nu ook weer niet al te veel daadkracht verwachten: het opleggen van harmonisering aan alle faculteiten zou averechts uitpakken. Inmiddels is het nodige gebeurd, met name dankzij 5 uniforme timeslots voor colleges (sinds 2013) en een universiteitsbrede middagpauze. De medische faculteit kan er nog van afwijken. Ons oordeel – we zijn eens mild: genoeg bereikt om van ‘behaald’ te spreken.

8. Een groter deel van het ondersteunend personeel heeft een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Idee hierachter was: doorstroming bevorderen. Dichtgetimmerde contracten zitten de organisatie in de weg en houden de mensen niet fris genoeg. Ook voor het wetenschappelijk personeel werden meer flexibele contracten voorzien, omdat universiteiten voor een steeds groter deel met tijdelijke middelen worden gefinancierd. Dit doel spoorde met de tijdgeest en is met glans behaald. Maar het moest ook weer niet té los worden. Het vorige plan meldde dat de universiteit juist voor flexibele mensen ‘in sociaal opzicht zou zorgen voor een plezierig bedrijf’ (wie dit wil checken is welkom). Op aandringen van de vakbonden is inmiddels een rem gezet op de flexibele contracten. In de jongste cao, die deze maand ingaat, zijn afspraken gemaakt om voor het wetenschappelijk personeel meer vastigheid in te bouwen.

9. Er komt een publiek register op de RU-site met de nevenfuncties van onderzoekers
Eén groep is nu verplicht de nevenfuncties te melden: de hoogleraren. De rest van de wetenschappers hoeft dit niet. Dit voornemen is dus niet behaald, te meer omdat de hoogleraren nog steeds niet altijd even zorgvuldig hun nevenactiviteiten vermelden, zo bleek afgelopen zomer uit een onderzoek van journalisten van De Onderzoeksredactie.

10. Alle masteropleidingen geven gericht aandacht aan functie- en loopbaanoriëntatie van hun studenten
Nope. Zo is er in de Amerikanistiek-master North American Studies geen aandacht voor functie- en loopbaanoriëntatie: het is mogelijk voor studenten een stage te regelen, maar that’s it. Hetzelfde geldt voor de informaticamaster Computer Security: afgezien van de zelfgezochte stage en de incidentele open dag van de studievereniging zijn er geen loopbaanoriënterende elementen. Bij de masterspecialisatie Conflicts, Territories and Identities van Human Geography is een stage verplicht, maar daar blijft het bij. Geen vakken over solliciteren en niets over hoe-nu-verder na de studie. Dit zijn de resultaten na een steekproef. Hoewel de genoemde masters relatief nieuw zijn, moeten we streng zijn: er staat nu eenmaal ‘alle’ opleidingen, een zinsnede die terugkeert in de nieuwe toekomstvisie. Opnieuw luidt de belofte dat ‘alle opleidingen aandacht besteden aan oriëntatie op de arbeidsmarkt’. Wordt dus vervolgd. / Paul van den Broek, Jolene Meijerink, Joep Sistermanns

Dit artikel verscheen in Vox 5, die sinds vandaag in de bakken ligt.