Net voor de kerst liet de universiteit weten dat het collegegeld voor studenten die een schakeljaar volgen omhoog gaat. Een schakeljaar van zestig studiepunten kost bijna duizend euro meer dan een regulier collegejaar. Waarom? En hoeveel studenten betreft het? Vox legt uit.

In de wet Kwaliteit in Verscheidenheid is opgenomen hoeveel een universiteit moet rekenen voor een schakeljaar (premaster). De bedragen zijn door het ministerie van Onderwijs vastgesteld. Een vol programma, zestig studiepunten, moet tijdens het collegejaar 2014-2015 2.859 euro kosten. Dat is bijna duizend euro hoger dan het reguliere collegegeld (dat is volgend collegejaar 1906 euro). Een programma van dertig studiepunten of minder kost 953 euro, een programma van 31 tot en met 45 punten 1906 euro.

Waarom is een premaster duurder?
De overheid financiert schakelprogramma’s niet. De universiteit krijgt betaald wanneer een student een bachelordiploma haalt, en nogmaals wanneer er vervolgens ook een master wordt afgerond. Van premasterstudenten wordt dus verwacht dat zij de kosten zelf dekken.
Overigens is niet iedere student per definitie duurder uit. De premasterstudent die uitgesmeerd over een jaar dertig studiepunten moet halen, is met de nieuwe regeling goedkoper uit.

Hoeveel premasters?
Belangrijk is de vraag: hoeveel studenten krijgen hiermee te maken? Uit de instroomcijfers blijkt dat tijdens dit collegejaar 363 studenten een schakeljaar volgen. Het betreft dan bachelorstudenten die moeten schakelen om een niet-aansluitende master te volgen, en instromers vanuit het hbo.

Het is een wet, dus er zijn mazen
Die eerste groep, bachelorstudenten die al op de campus rondlopen, kunnen het hogere tarief vrij gemakkelijk ontlopen. Een student die tijdens de bachelor ook premastervakken volgt, telt gewoon als bachelorstudent en betaalt dus het reguliere collegegeld. Stevig doorstuderen – of tactisch een jaartje uitlopen – tijdens de bachelor levert dus een flinke besparing op. Voor doorstromers uit het hbo is dat niet zo makkelijk. Zij zullen dan in de praktijk ook het meest met het hogere tarief te maken krijgen.

Wat betekent het voor de instroom?
Dat is even de vraag. Gaan bachelors tactisch hun studie rekken? Hoeveel instromers vanuit het hbo zullen afzien van een universitair vervolg van hun studiecarrière? Dat is nu nog niet te zeggen. Wel ligt het voor de hand dat de instroom eronder zal lijden: een streep door de rekening van het college van bestuur, dat een hogere instroom in de master tot doel heeft.

Gaat de universiteit er nog iets aan doen?
Het college van bestuur wil eerst rond de tafel met ondernemingsraad en studentenraad en is niet beschikbaar voor commentaar. Een ronde langs een aantal faculteiten leert dat daar een poging wordt gedaan om instromers tegemoet te komen. ‘We zijn al langere tijd met de HAN in gesprek, om te zien of we kunnen samenwerken om ambitieuze hbo-studenten een doorstroomtraject aan te bieden’, geeft decaan Rob van der Heiden aan. Van der Heidens managementfaculteit heeft van alle faculteiten de meeste premasterstudenten, dit jaar 114. Zo’n traject zou het voor hbo’ers mogelijk maken om tijdens hun minor, of door het volgen van een extra programma, bepaalde deficiënties al tijdens hun hbo-bachelor weg te werken. Andere faculteiten werken aan soortgelijke plannen.

Wat vinden studenten van de plannen?
De Radboud Universiteit is hbo’ers liever kwijt dan rijk, concludeerde ANS, dat er vlug bij was (touche, MM). Ook de universitaire studentenraad is ontevreden. ‘Dat de wet de mogelijkheid biedt om een hoog tarief te vragen, is geen verplichting om het te doen. De universiteit verzet zich op andere punten wel, waarom dit dan zo klakkeloos overnemen?’, vraagt USR-voorzitter Jip Mennen zich af. Ook de manier waarop het is gelopen schiet de USR in het verkeerde keelgat. ‘We kregen een kopie van de brief op de vrijdagmiddag voor de kerstvakantie, een dag nadat we de agenda voor de vergadering van januari hebben vastgesteld. Daar moeten we het nog eens over hebben: we zijn daar niet zo blij mee.’ Mennen geeft aan het tijdens de volgende vergadering te willen bespreken. / Mark Merks