Vanavond start de eerste editie van InScience, Dutch International Science Film Festival. Vijf dagen lang worden op hoofdlocatie LUX de beste wetenschapsfilms vertoond. Bovendien geven sprekers en onderzoekers uit allerlei vakgebieden lezingen en is er een kunstexpositie. Voor wie door de bomen het bos niet meer ziet: Vox zet zes must sees op een rijtje.

#Film: Stanford Prison Experiment
Waarschijnlijk rinkelt bij de meeste studenten wel een belletje bij dit experiment, zeker onder die van sociale wetenschappen. Voor diegenen die niet verder komen dan ‘iets met een gevangenis’: in de jaren zeventig voerde Philip Zimbardo een experiment uit onder zijn studenten. De ene helft benoemde hij tot bewakers, de andere helft tot gevangenen. Het sociaalpsychologische experiment werd al na een aantal dagen gestaakt omdat het totaal uit de hand liep. De bewakers misbruikten zacht gezegd hun machtspositie. Dit experiment was al eerder verfilmd als Das Experiment, maar komt nu met een natuurgetrouwer sausje terug in de bioscoop als Stanford Prison Experiment. Bijzonder: de film is gemaakt met goedkeuring van de wetenschapper Zimbardo en werd dit jaar uitgeroepen tot beste wetenschapsfilm op Sundance, hét festival voor de onafhankelijke film. De vertoning van de film in Nijmegen, in aanwezigheid van producer Brent Emery, is tevens de première in Nederland. Leuk feitje: de filmmaker vond het decor, dat was gemaakt naar de oorspronkelijke kelder waarin het experiment had plaatsgevonden, aanvankelijk veel te benauwend om in te filmen. Toch heeft hij hier uiteindelijk wel voor gekozen, om het gevoel goed te kunnen vangen. Dit zorgt voor een intensere ervaring van de kijker.
Publieksopening: vanavond, 20.15 uur, 140 min, voertaal Engels | Vrijdag 6 november, 19.00 uur, 155 min, voertaal Engels, met nagesprek psycholoog Paul van Lange (VU Amsterdam) en Brent Emery.

#Trans-Species Tribunal met film Pig Child
Ooit nagedacht over de mogelijkheid om verschillende diersoorten te combineren? Je afgevraagd of dat ethisch verantwoord is? En wat nu eigenlijk de grens is van wat je mag doen in wetenschap en kunst? Ga dan naar Pig Child, een door Lucy Campbell geregisseerde film over een vrouwelijke wetenschapper die al deze vragen nadrukkelijk op zichzelf betrekt, met het creëren van een embryo dat deels mens, deels varken is. Ja, de vorige zin las je goed. De wetenschapster bezwangert zich hiermee en raakt in verwachting van dit nieuwe wezen. Tijdens haar zwangerschap isoleert ze zich van haar omgeving en twijfelt ze steeds meer of ze eigenlijk wel klaar is om moeder te worden van een varkenskind. De film is onderdeel van het Trans-Species Tribunal op het festival. Hierin neemt ook Lucas Evers van de Waag Society het woord over het ‘Trust me I’m an artist’-project, waarin zowel dierlijk als menselijk DNA werd gebruikt voor een kunstproject. Ook kunstenares Špela Petrič is aanwezig: zij roept met haar kunstwerken vragen op over transspecies en ethische grenzen en won de Bio Art & Design Award.
Trans-Species Tribunal: zaterdag 7 november, 17.00 uur in de LUX Synthonzaal.

#Film: The Creeping Garden
Slijmzwammen klinken niet meteen als een onderwerp om over naar huis te schrijven. Toch zijn zowel wetenschappers als kunstenaars lyrisch over deze organismen. Voor wetenschappers zijn de slijmzwammen als aparte soort nog redelijk onontgonnen gebied. Kunstenaars worden juist geïnspireerd door deze wezens, die zich via sporen voortplanten: zo zijn al slijmzwammen gebruikt om een patroon in behang te creëren. De regisseurs van The Creeping Garden, Tim Grabham en Jasper Sharp, hopen dan ook meer interesse in deze wezens op te roepen bij het grotere publiek en laten in een klein anderhalf uur het leven van deze vorm- en emotieloze organismen zien. En wie wordt er niet enthousiast van deze hersenloze wezens, die zich automatisch voortbewegen in de richting van het dichtstbijzijnde eten? Zelfs in een doolhof vinden slijmzwammen nog hun weg naar een lekker hapje (lees: gist). Na afloop van de film vertellen de regisseurs hoe zij gefascineerd raakten door dit onderwerp en hoe ze dit in de film vertaald hebben. Bij de tweede vertoning zal ook Harvard-bioloog Wim Noorduin zich bij het duo voegen en meer vertellen over de nanobloemen die hij gemaakt heeft door moleculen zelf te structureren. Deze zijn hierna te bewonderen in de Mariënburgkapel. Na de derde vertoning is een heuse slijmzwammenexpert aanwezig, namelijk Peter van Haastert van de Rijksuniversiteit Groningen, om toelichting te geven over deze wonderlijke wezens.
The Creeping Garden | Tim Grabham en Jasper Sharp | documentaire | 2014 | 82 min | Nederlandse première | Donderdag 5 november, 13.30 uur, met nagesprek Jasper Sharp (voertaal Engels) | Donderdag 5 november, 19.00 uur, met nagesprek Jasper Sharp en Wim Noorduin (voertaal Engels) | Zaterdag 7 november, 11.30 uur, met nagesprek slijmzwammenexpert Peter van Haastert (Rijksuniversiteit Groningen).

#Kunst: Drifting Patterns
InScience is meer dan een filmfestival. De ambitie in bredere zin kunst en wetenschap samen te brengen, manifesteert zich bijvoorbeeld in Drifting Patterns. Deze geluidsinstallatie, ontworpen door Joris Strijbos, weet de kinetische energie van windorgels om te zetten in pneumatische druk in orgelpijpen. Voor wie het even te technisch wordt: er ontstaat een magische geluidenmix met vijf orgelpijpen, die verspreid op het Mariënburgplein staan.
Drifting Patterns: vanaf vandaag op het Mariënburgplein.

#Kunst: Botanicus Interacticus
Ooit wel eens gecommuniceerd met een bloem? Wij ook niet. Toch is dit mogelijk dankzij de door Disney Research Lab ontwikkelde Botanicus Interacticus. Dit experiment, te zien tijdens InScience, laat het publiek kennismaken met planten. Hoe? In de potgrond van een plant zijn sensoren geplaatst die aanrakingen oppikken en elektronische signalen door de plant zenden. Deze sensoren zijn zo geraffineerd dat ze niet alleen het soort aanraking onderscheiden, maar ook aangeven welk deel van de plant je zojuist hebt aangeraakt. En dit alles zonder dat de plant ook maar een enkele beschadiging oploopt.
Voor je eigen plantinteractiemoment: bezoek vanaf vanavond het LUX café.

#Lezing: Hello cyborg!
InScience introduceert Big Ideas. Vier avonden over een relevant en vernieuwend wetenschappelijk thema. Bijvoorbeeld Kevin Warwick van de Coventry University met een avond over cybernetica. Hij kijkt niet alleen naar wat het technisch betekent als cyborgs – combinaties van mensen en machines – hun intrede doen in onze samenleving, maar ook naar de ethische dilemma’s. Op dit moment onderzoekt hij de mogelijkheid zenuwen aan te sluiten op techniek. Omdat geen enkele ethische commissie hem toestaat om proefpersonen tot cyborg aan te passen, voert de wetenschapper zijn experimenten uit op zichzelf en zijn vrouw. Zo heeft Warwick zijn hersenen al eens aangesloten op de zenuwen van zijn vrouw. Zijn lezing gaat onder meer over de mogelijkheid om biologische breinen te creëren voor robots. Alejandro Tauber, editor van Motherboard Vice Nederland, praat de avond aaneen.
Hello Cyborg! Lezing op donderdag 5 november, 19.00 uur, LUX Synthonzaal 7. / Carmen Quint. 

Voor het gehele programma, zie www.insciencefestival.nl