Het lukt de bètafaculteit slecht om vrouwen te vinden voor hoogleraarposities, en ze vasthouden is evenmin een sinecure. Drie vrouwelijke hoogleraren zijn recent vertrokken, of staan op het punt dat te doen. Nicole van Dam, hoogleraar Ecogenomics, verkast na vier jaar Nijmegen in april naar Leipzig. Ze laat de vrouwenpolitie van Vox vier genderadviezen na.

#1 Zorg dat een nieuweling zich thuisvoelt
‘Genderbeleid moet meer zijn dan een vrouw scoren en klaar is kees. Ik heb in het Huygens af en toe het idee gehad verdwaald te zijn in een mannentoilet. “Oeps, verkeerde deur!” Het gevoel opgenomen te zijn in een community had sterker gekund. Er zijn inmiddels adviezen genoeg bekend uit allerlei rapporten. Wat bijvoorbeeld helpt is dat iemand die nieuw binnenkomt een buddy krijgt, iemand met wie je af en toe kunt sparren. Dat helpt trouwens niet alleen vrouwen, van mannen hoor je ook dat ze dit missen.’

#2 Creëer een kweekvijver van vrouwelijk talent
‘Het is net als met voetbal: je kunt af en toe een spits laten invliegen, maar een goede jeugdopleiding is beter. Zo is het hier ook: met af en toe een hoogleraar inkopen schiet je niks op als je geen aandacht besteedt aan het eigen talent. Vrouwelijk talent is er genoeg, dat zien we onder onze studenten en promovendi. Maar kijk naar wiskunde, met ongeveer veertig procent vrouwelijke studenten en met niet één vrouw in de staf. Het beste is om een kweekvijver te maken met jonge onderzoekers, en die vrouwen ook uitzicht te geven op doorstroming.’

#3 Geef vrouwelijke hoogleraren een onderzoeksassistent
‘Als je als vrouw tot hoogleraar benoemd wordt, word je gelijk gevraagd voor tien commissies. Ze willen er graag een vrouw bijhebben, begrijpelijk, ik zeg zo vaak mogelijk ja op zo’n verzoek. Maar dat betekent dat ik er wel extra tijd voor moet inruimen, terwijl het onderzoek gewoon doorgaat. Geef zo’n vrouw die binnenkomt er dan meteen iemand bij, een postdoc die kan assisteren met je onderzoek. Als dertig procent van het hooglerarencorps uit vrouwen bestaat, hoeft dat niet meer, maar zover is het hier nog lang niet.’

#Weg met de dooddoener ‘Wij kiezen alleen voor kwaliteit’
‘Een tijd geleden hoorde ik de rector van Wageningen weer zeggen: ‘Maar wij selecteren alleen op kwaliteit’. Het is daar met vrouwelijke hoogleraren droevig gesteld en dat heeft echt niks met kwaliteit te maken. Kwaliteit is er genoeg, dus er is iets anders aan de hand. Die dooddoener moet echt de wereld uit. Stel desnoods een vrouwenquotum in en probeer je daarvoor niet te excuseren. Iedereen kent wel ‘kruiwagenmannen’ . Die mannen schamen zich daar nooit voor. Vrouwen zouden dat ook niet moeten doen bij een quotumbenoeming.’ / Paul van den Broek

De vrouwenpolitie van Vox vroeg ook de twee andere recent vertrokken vrouwelijke hoogleraren – Sylvia Speller en Mai Gehrke – of hun vertrek iets te maken heeft met gender. Gehrke mailt vanuit Parijs een heel korte reactie: het speelt deels mee, Speller (zij is vertrokken naar Rostock) spreekt in haar mail van ‘een mengsel van motieven’. En: ‘Ik wilde al steeds naar een universiteit aan zee. Het is erg mooi hier.’ Nicole van Dam blijft overigens de komende jaren voor een dag in de week verbonden aan Nijmegen.