Hartstikke fijn dat er vorig jaar niet meer eerstejaarsstudenten gestopt zijn met hun studie. Maar vergeet niet naar de verhalen áchter die cijfers te kijken, waarschuwt socioloog Niels Spierings. 'Studenten die al kampten met mentale problemen hadden niet de veerkracht om een nieuwe lockdown te boven te komen.'

Als coördinator van zowel de pre-master als de master bij sociologie heeft Niels Spierings een druk anderhalf jaar achter de rug. Dat het onderwijs grotendeels online ging, was slechts één van de redenen daarvoor.

Een evenmin te onderschatten oorzaak van de toegenomen werklast waren de extra gesprekken die Spierings voerde met studenten. Meer dan ooit klopten die bij de docent aan om hun hart te luchten of advies te vragen. ‘Zeker meer dan de helft van mijn studenten liep op een gegeven moment wel ergens tegenaan.’

Kwetsbaarheid

Hij wil daarom het beeld nuanceren dat ontstond uit een artikel van Vox, waarin cijfers werden aangehaald over de uitval tijdens het afgelopen collegejaar. Daaruit bleek dat eerstejaarsstudenten zich tijdens corona niet vaker uitschreven. Bovendien blijkt uit eigen onderzoek van de universiteit dat studenten gemiddeld genomen hogere cijfers halen. Op het gebied van de studie gaat het dus hartstikke goed met studenten van de Radboud Universiteit, zou je kunnen zeggen.

Maar dat is niet de conclusie die Spierings trekt. Hij zegt dat de cijfers ‘zeker slechter hadden gekund’, maar ving het afgelopen jaar genoeg signalen op dat er studenten zijn die extra hard zijn getroffen door de coronacrisis. ‘Die zie je misschien niet terug in de cijfers, maar moeten we ook niet onder het tapijt vegen.’ Spierings maakt zich vooral zorgen om studenten die, om wat voor reden dan ook, al kwetsbaar zijn. ‘Dat kan door van alles komen. Bijvoorbeeld omdat ze in een huis wonen waarin zij zich niet prettig voelen, omdat ze moeilijk sociale contacten aanknopen of omdat ze minder voldoen aan allerlei maatschappelijke normen.’

‘Waarom zou je bij faalangst wel hulp bieden en bij een depressie niet?’

De meeste studenten hebben voldoende veerkracht om een quarantaine of lockdown op te vangen. Maar bij studenten die al kampen met mentale problemen als een depressie of identiteitscrisis lijkt het daar vaak aan te ontbreken. Juist die groep heeft het risico uit te vallen en verdwijnt dan van de radar van de universiteit.

Spierings: ‘Dat raakt aan een breder probleem. Moeten we als universiteit studenten niet veel breder hulp bieden? Nu wordt er vaak onderscheid gemaakt tussen problemen die wel of niet aan de studie gerelateerd zijn. Maar waarom zou je bij faalangst wel hulp bieden en bij een depressie niet?’ Spierings’ ervaring leert dat studenten die buiten de universiteit hulp zoeken vaak verzeild raken in wachtlijsten en procedures, waarin ze van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Minder streng

Feit is dat studenten vorig jaar (iets) hogere cijfers haalden dan normaal. Mogelijk komt dat doordat ze minder andere activiteiten hadden en meer tijd aan hun studie besteedden, zoals de woordvoerder van de universiteit suggereerde. Spierings ziet nog een andere verklaring: docenten streken tijdens de coronacrisis vaker over hun hart en legden de lat iets minder hoog.

Zelf was Spierings bijvoorbeeld minder streng met deadlines. ‘Als een student een weekje later was met het inleveren van zijn scriptie, dan maakte ik daar een minder groot punt van. Normaal ben ik daar erg streng in.’ Dat er ook docenten waren die simpelweg minder hoge eisen stelden, kan Spierings zich heel goed voorstellen. ‘Mijn punt is: we moeten niet blindelings verwachten dat deze cijfers bewijzen dat studenten vorig jaar evenveel geleerd hebben als in andere jaren. Misschien is het geen luxe om ook op dit vlak wat extra ondersteuning te organiseren voor hen die dat nodig hebben.’