Strijkt het internationale onderzoeksinstituut voor micro-elektronica Imec binnenkort neer in Gelderland? Als het van Richard van Wezel van het Donders Instituut afhangt wel. ‘Dit soort instituten creëert op een lange termijn werkgelegenheid in de streek.’

Op het Leuvense hoofdkantoor van het Interuniversitair Micro-Elektronica Centrum, kortweg Imec, werken drieduizend mensen. Daarnaast heeft het onderzoeksinstituut vestigingen in Taiwan, China en India. In Eindhoven werkt Imec samen met TNO en ASML, een Nederlandse fabrikant van microchips.

En nu heeft het prestigieuze instituut zijn oog laten vallen op de provincie Gelderland en meer specifiek op de Radboud Universiteit, het Radboudumc en Wageningen University & Research. Voorwaarde is wel dat de overheid mee investeert in het project. Concreet gaat het om een bedrag van 60 à 65 miljoen euro en dat over een periode van acht jaar.

Voor alle duidelijkheid: Imec is geen commercieel bedrijf maar een stichting die als doel heeft te innoveren op het gebied van sensoren en chiptechnologie. Het onderzoeksinstituut wil een schakel vormen tussen universiteit en industrie. Twintig procent van het budget van Imec komt van de overheid, de rest uit de industrie.

Overtuigen

‘De universiteiten zitten aan de kant van de ideeën en fundamenteel onderzoek, Imec zit meer aan de kant van de consument, patiënt of burger’, legt Richard van Wezel uit. Hij is directeur van het Donders Centre for Neuroscience.

Van Wezel noemt de mogelijke komst van Imec naar Gelderland een grote kans. Samen met vertegenwoordigers van de Radboud Universiteit, het Radboudumc en de Wageningen Universiteit probeert hij de provincie daarvan te overtuigen.

Waarom is de mogelijke komst van Imec goed nieuws voor Nijmegen en de Radboud Universiteit?

‘Aan de universiteiten van Nijmegen en Wageningen worden geen microchips gemaakt. Imec doet dat wel, wat interessant is voor de industrie. Door de komst van Imec zouden we de samenwerking met Wageningen, die al uitstekend verloopt op het gebied van Food & Cognition, willen uitbreiden naar Data Science en Health. Daarnaast biedt de komst van Imec meer mogelijkheden in het aanvragen van onderzoeksgelden.’

Welk onderzoek heeft baat bij de komst van Imec?

‘Binnen tien jaar heeft de mens een heleboel sensoren, of het nu in zijn lichaam, huis of werkomgeving is. Die genereren data die bijvoorbeeld zinvolle adviezen opleveren over hoe je je gezondheid kunt verbeteren. Het Radboudumc doet al onderzoek naar een digital twin: een digitale kopie van het lichaam waarop je medicijnen kunt testen. We hebben vandaag al enkele grote onderzoeksprogramma’s om meer te weten te komen over de behoeftes van bijvoorbeeld Parkinsonpatiënten op basis van sensoren. Maar deze data moeten veilig blijven bij patiënten en consumenten: daar komt Data Science en Data Security in actie waar aan de universiteit toponderzoek naar wordt gedaan.’

‘Een ander veld betreft het onderzoek van Food & Cognition. Wat is de invloed van voedsel op het brein en hoe verander je dat gedrag? Hoe zorg je ervoor dat mensen gezonder gaan eten? Ook sociale wetenschappen en filosofie kunnen daarin een rol spelen. Hoe zorg je ervoor dat mensen deze nieuwe technieken zullen omarmen en dat ze gebruiksvriendelijk zijn? En, meer fundamenteel: willen we dit wel allemaal, en op welke manier?’

Voor de Provincie Gelderland is werkgelegenheid belangrijk. Hoeveel banen levert de komst van Imec op?

‘Die berekeningen worden nog gemaakt, maar je moet dat in een breder plaatje zien. Imec is bijzonder goed in het generen van spin-offs. In Leuven en Eindhoven zijn rond het instituut clusters van onderzoeksinstituten en technologische bedrijven ontstaan. Logisch: veel onderzoekers kijken na hun postdoc verder dan een academische carrière. Met dit soort instituten creëer je op de langere termijn werkgelegenheid in de streek. Dat is geen loos argument: er komen nieuwe bedrijven met nieuwe inzichten die op hun beurt heel wat mensen inspireren.’

Welke bedrijven in de omgeving zullen profiteren van de komst van Imec?

‘Laat ik een voorbeeld geven. Een tijdje geleden praatte ik op een bijeenkomst over virtual reality met bedrijven uit de omgeving die onder andere fietsen en bedden maken. Over tien jaar meten sensoren in een bed of je goed slaapt, wat adviezen over slaapgedrag, bijvoorbeeld apneu, kan opleveren. Bedrijven hebben deze kennis nodig. Aan de Radboud Universiteit zien we een enorme aanwas van studenten artificiële intelligentie, die erg gewild zijn op de arbeidsmarkt. Dankzij Imec kunnen zij hun ideeën meteen in de praktijk brengen.’

Vloeit de winst van Imec terug naar de universiteit?

‘De precieze verdeling van het geld ken ik niet, daar gaat een andere commissie over. Maar uiteraard vloeit een deel van het geld terug naar de universiteiten.’

Wanneer weten we of het onderzoeksinstituut naar Nijmegen komt?

‘Alle partijen zijn enthousiast over het dossier. Over de bestuurlijke invulling moet nog een beslissing genomen worden. Binnenkort hakt de provincie de knoop door.’

‘Als de Provinciale Staten groen licht geven, kunnen we meteen aan de slag. We hoeven overigens niet meteen een gebouw neer te poten: in eerste instantie zullen de mensen van Imec in de universiteit en het Radboudumc rondlopen. Alleen zo kunnen synergiën ontstaan.’