Wetenschappers waarschuwen al jaren voor de kwalijke gevolgen van klimaatverandering. Dit kwartje lijkt langzamerhand ook te vallen bij beleidsmakers en politici, zo bleek uit het klimaatdebat deze week op de campus, met klimaatdeskundigen Heleen de Coninck en Stephen Pacala.

Een sneller stijgende zeespiegel, iedere tien jaar een ijsvrije Noordpool en complete verdwijning van de koraalriffen: dit doemscenario is rond 2050 realiteit als we er niet in slagen de temperatuurstijging een halt toe te roepen. Aldus Heleen de Coninck deze week in de uitverkochte theaterzaal op de campus, waar ze in gesprek ging met de Amerikaanse ecoloog Stephen Pacala, hoogleraar aan Princeton University en gehonoreerd met een eredoctoraat van de universiteit.

Klimaatdeskundige De Coninck is een van de twaalf hoofdauteurs van het recente IPCC-klimaatrapport van de VN en trad in het debat voor het eerst naar buiten over de onderhandelingen begin deze maand in Zuid-Korea. Het nieuwe rapport – een vervolg op het in 2015 getekende klimaatakkoord van Parijs – legt de wereld een nieuwe uitdaging voor: hoe de global warming te beperken tot 1,5 graden?

De Coninck benadrukt dat hiervoor ingrijpende veranderingen nodig zijn. ‘In 2050 moet de netto-uitstoot van CO₂ tot nul zijn gereduceerd. Dat vereist internationale samenwerking in plaats van vasthouden aan eigen belangen en investeren in bekende technieken.’ Zelf put De Coninck hoop uit het feit dat de 195 VN-landen in Parijs de handen ineen hebben geslagen. ‘Regeringen móeten deze waarschuwing wel serieus nemen, want ze hebben zelf om dit rapport gevraagd.’

Technologieën

Ondertussen stapte Amerika uit de Parijsakkoorden en probeert president Donald Trump het klimaatbeleid van voorganger Obama terug te draaien. Toch toont Stephen Pacala zich in het debat net als De Coninck hoopvol. Hij wijst erop dat veel Amerikaanse staten het klimaatakkoord nog steeds steunen en dat Trumps geplande wetswijzigingen nog onder de rechter zijn.

Pacala wijst verder op de snelle technologische ontwikkelingen op het gebied van wind- en zonne-energie, en op de CO₂-afvang en –opslag. ‘Deze klimaatneutrale methoden zijn in korte tijd bijna net zo rendabel geworden als technieken die wél kooldioxide uitstoten.’ Dit maakt ze commercieel aantrekkelijk. ‘Onder Obama werd wind- en zonne-energie al gesubsidieerd en onder Trump is daar nog een subsidie bijgekomen. Het heeft effect als allerlei partijen onafhankelijk van elkaar lobbyen voor zulke besluiten.’

Zorgwekkend 

Het publiek is niet gerustgesteld. Wie denkt dat het niet meer goedkomt, is de vraag aan de bijna tweehonderd aanwezigen. Ongeveer de helft steekt de hand op. De grootste zorgen onder het publiek: een gebrek aan motivatie bij veel mensen om het gedrag te veranderen en onvoldoende bewustwording. ‘Gedragsverandering is inderdaad lastig’, aldus De Coninck. ‘Je moet aansluiting vinden bij verschillende groepen en je kunt niet iedereen veranderen.’

Pacala geeft aan het eind van zijn presentatie het bezorgde publiek een bemoedigende boodschap mee, geïnspireerd op een wijsheid van oud-honkballer Yogi Berra, de Amerikaanse Johan Cruijff: ‘It ain’t over ‘till it’s over’.

Dit artikel verscheen ook op Radboud Recharge.