In de rubriek What the FAQ zoekt Vox antwoorden op vragen die je altijd al hebt willen stellen. In aflevering twee de vraag van  Daniel Polman (25), masterstudent Comparitive public administration. Hij wil weten waarom de week eigenlijk uit zeven dagen bestaat.

Iedereen kent het scheppingsverhaal uit het Oude Testament: God schiep de wereld in zes dagen en gebruikte de zevende dag om uit te rusten van zijn werk. Maar is dit ook de reden dat wij leven volgens een weekritme van zeven dagen?

Welnee, de zevendaagse week heeft een veel oudere oorsprong, weet hoogleraar Oosterse religies Paul van der Velde. Verschillende oude beschavingen voerden een week in die gebaseerd was op zeven hemellichamen: de zon, de maan, plus de vijf planeten die ’s nachts voor de mens zichtbaar zijn: Mars, Mercurius, Saturnus, Venus en Jupiter. Al in de oude Indiase Veda’s (heilige hindoegeschriften die ver voor het begin van onze jaartelling zijn samengesteld) zijn aanwijzingen te vinden voor een zevendaagse week. Van der Velde: ‘Zo heten de dagen van de week in het Sanskriet ook naar de hemellichamen: Surya-var is zondag, naar Surya, de zon. Som-var is maandag, naar Soma, de maan, enzovoort.’

Ook de Soemeriërs namen de zeven hemellichamen als uitgangspunt. De Soemerische heerser Shulgi leefde ongeveer twee millennia voor Christus en regeerde over een rijk in het zuidelijk deel van Mesopotamië (hedendaags Zuidoost-Irak). Ook hij voerde een zevendaagse week in.

De oude Romeinen raakten bekend met de zevendaagse week via hun contacten met andere volkeren. Hoogleraar Klassieke archeologie Eric Moormann vertelt dat de Romeinen rond het begin van onze jaartelling nog met twee systemen leefden: de Etruskische achtdaagse week (ook wel nundinale week) bestond naast de op de planeten gebaseerde zevendaagse week. De zevendaagse week won het uiteindelijk van de achtdaagse week vanwege de kerstening van het Romeinse Rijk. Zodoende leven wij ook nog steeds volgens de zevendaagse week.

Door de geschiedenis heen zijn er wel pogingen ondernomen om te breken met de zevendaagse week. Tijdens de Franse Revolutie (1789) werd de Republikeinse kalender ingevoerd. Omwille van de scheiding tussen kerk en staat, wilden de Fransen af van een week die aan het scheppingsverhaal deed denken. Deze revolutionaire week duurde alleen wel tien dagen, waarvan men er maar één vrij kreeg. De Fransen waren not amused, en in 1802 voerden zij de zevendaagse week terug in. Stalin ondernam trouwens een vergelijkbare poging, maar dan met een vijfdaagse (en later zesdaagse) werkweek; ook zonder succes.

De zevendaagse week lijkt dus een blijvertje, Daniel. Een fact of life waar we ons naar moeten schikken. Of je moet nog eens een nieuwe revolutie ontketenen… dan mag je zelf bepalen wanneer het weekend is. / Freek Turlings