Economen moeten gemiddeld bijna een half jaar wachten op een inhoudelijke reactie op een ingezonden paper. In de medische wetenschappen gaat dat twee keer zo snel. In een vandaag verschenen publicatie zetten Radboudonderzoekers Janine Huisman en Jeroens Smits de grote verschillen tussen de vakgebieden uiteen.

Econome Janine Huisman moest tijdens haar promotietraject meer dan een jaar wachten om te horen dat een paper was afgewezen. Vervelend, omdat promovendi vaak meerdere artikelen moeten publiceren in een relatief korte periode. De irritatie die Huisman en collega Smits over dit onderwerp voelden, groeide in 2013 uit in de website SciRev.sc – waar wetenschappers het beoordelingsproces van hun papers evalueren. Dat is inmiddels zo’n vierduizend keer gedaan. Met die gegevens hebben de twee nu de verschillen op een rijtje gezet.

‘Dit is een fundamentele vertraging van het academische proces’

Gemiddeld duurt het 17 weken voordat een academisch artikel geaccepteerd wordt, maar in sommige vakgebieden loopt het gemiddelde op tot 25 weken (zie kader), met uitschieters naar meer dan een jaar. ‘Dat is een fundamentele vertraging van het academische proces’, zegt Jeroen Smits. ‘Door de digitalisering wordt wetenschap steeds efficiënter. Alles gaat sneller, behalve het reviewen. Met het publiceren van wetenschappelijke artikelen wordt nieuwe kennis over de hele wereld verspreid. Als dat lang duurt, is dat een probleem.’

Een oplossing heeft Smits niet, erkent hij. Sterker nog: hij draagt soms zelfs bij aan die lange wachttijden. ‘Een wetenschapper heeft het vrijwel altijd druk, en het nakijken van iemand anders zijn stuk staat op zo’n moment niet bovenaan de prioriteitenlijst. Ik word beoordeeld op mijn onderwijs en mijn onderzoek – dat heeft voorrang. Dus dan blijft er weleens een reviewverzoek onderop de stapel liggen.’

Overigens ligt de lange duur niet alleen aan de reviewers. Sommige tijdschriften doen er drie of meer weken over om te laten weten niet in het artikel geïnteresseerd te zijn. Ook het zoeken reviewers en het verwerken van de reviewrapporten duurt soms lang.

Met het nieuwe artikel – maar vooral met SciRiev.sc – wil Smits zorgen voor duidelijkheid. ‘Wetenschappers moeten weten waar ze aan toe zijn bij de verschillende tijdschriften. Op onze website zien ze de gemiddelde duur van de verschillende fases van het reviewproces en kunnen daar bij hun tijdschriftkeuze rekening mee houden. Tegelijk worden tijdschriften nu geconfronteerd met het feit dat iedereen hun publicatieduur kan zien. We hopen dat dat een reden is om er iets aan te doen.’

Wil jij ook het reviewproces van je paper beoordelen? Dat kan via www.SciRev.sc.